BM ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞME ÇERÇEVESİNDE MEDENÎ USÛL HUKUKU BAKIMINDAN ÇOCUĞUN KATILIM HAKKI

Year 2023, Issue: 70, 213 - 254, 19.04.2023

Zeynep Bahadır

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1285750

Abstract

Türkiye’nin de taraf olduğu Birleşmiş
Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin
12’nci maddesinde çocuğun katılım hakkı
düzenlenmiştir. Çocuk Haklarına Dair
Sözleşme’ye taraf devletler, çocukların
katılım hakkını gereği gibi kullanabilmesi
için ulusal mevzuatlarında bu hakkı teminat
altına almak ve gerekli hukukî
düzenlemeleri yapmak zorundadır. Bu
bağlamda çocuğun katılım hakkı, çocuğun
üstün yararı gereği medenî usûl hukukunda
da dikkate alınması gereken bir haktır.
Çocuk katılım hakkına sadece yargılamanın
tarafı olduğu hâllerde değil, yargılamanın
tarafı olmamakla birlikte verilecek karardan
etkilendiği her durumda sahiptir. Çocuk
dostu bir adalet sisteminin gerçekleşebilmesi
için, sadece çocuğun bir suç işlediği veya
suçun mağduru olduğu hâllerle sınırlı olarak
üstün yararının gözetilmesi ve katılım
hakkının sağlanması yeterli olmaz. Medenî
yargıda da çocuğun katılım hakkının
gereğinin yerine getirilmesi zorunludur. Bu
kapsamda çalışmamızda, çocuğun katılım
hakkı, medenî usûl hukuku çerçevesinde ele
alınmıştır. Özellikle hukukî dinlenilme hakkı
ile doğrudan bağlantısı sebebiyle, konu daha
ziyade çocuğun dinlenilmesi noktasında
yoğunlaştığından, çalışmamızda esas olarak
çocuğun nasıl dinlenilmesi gerektiği hususu
incelenmiştir.

Keywords

Çocuğun katılım hakkı, Çocuk dostu adalet, Çocuk hakları, Çocuğun hukukî dinlenilme hakkı, Çocuğun üstün yararı, BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme