Gelibolulu Mustafa Ali’nin Nüshatü’s Selâtini Ve ‘Adalet’ Kavramı

Year 2017, , 100 - 111, 28.12.2017

Mustafa Akkaya

https://doi.org/10.30803/adusobed.354618

Abstract

ÖZET

 

Adalet, ortaya çıkışı
oldukça geçmişe dayanan bir kavramdır. Toplumsal yaşamın vazgeçilmez
unsurlarından olarak görülen adalete, insanlar tarihin her döneminde büyük
ihtiyaç duymuşlardır. Birçok filozof, ilim insanı ve düşünür konu ile ilgili
olarak çok sayıda eser kaleme almıştır. Gelibolulu Mustafa Ali, yazmış olduğu
eserlerde adalet kavramı ile ilgili görüşlerini belirten, Osmanlı tarihinin
önemli düşünürlerindendir. Nüshatü’s Selâtin, adalet konusundaki görüşlerini
yazdığı siyasetname türündeki eseridir. Bu araştırmanın amacı, Nüshatü’s Selâtin’i
inceleyerek Gelibolulu Mustafa Ali’nin, adalet kavramına yönelik düşüncelerini
ortaya koymaktır. Nitel araştırma deseninde tasarlanan bu çalışmada doküman
incelemesiyle elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir.
Mustafa Ali’nin, adalet anlayışının temelinde liyakat ilkesi vardır. Ona göre
devlet içerisinde adaletin sağlanması ve adil bir ortamın oluşması ancak
liyakati esas almakla gerçekleşmektedir. Adaletin sağlanması konusunda doğru ve
dürüst olan insanların iş başında olması gerektiğini savunmaktadır.

Keywords

Adalet, Gelibolulu Mustafa Ali

References

• KAYNAKÇA
• AKBAŞ, O. (2008). “Değerler Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”, Değerler Eğitimi Dergisi, 6. 16, 9 – 27. AKDAĞ, M. (2013). Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası “Celali İsyanları,” 2.baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 13-20
• AKÜN, Ö.F. (1989). ‘Ali Mustafa Efendi’ Maddesi, TDVİA, (Cilt 2, 416-421). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları
• ATSIZ, N.(1968). Ali Bibliyografyası, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• CEVİZCİ, A. ‘Adalet’ Maddesi, Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, 3.basım, İstanbul, 1999, s.12.
• ÇAĞIRICI, M.(1989). ‘Adalet’ Maddesi, TDVİA. (Cilt 1, 341-343). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
• ÇAKMAK, M.A.&TEZCAN, R. (2016). Kutadgu Bilig’e Göre Türklerde Adalet Anlayışı. Akademik Hassasiyetler Dergisi, 3 (5), s.177-183.
• ERTAŞ, K. (2008). “ Gelibolulu Mustafa Ali’nin Nasihatü’s Selâtin isimli eserinin Tenkidli Metni ” yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• ERAVCI, H. M. (2001). Gelibolulu Mustafa Ali’nin Nushatü’s-Selâtinde 1578-79 Trans-Kafkas Seferine Dair Eleştirileri ve Bunların Tarihi Önemi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.III, say. I,Afyon 2001, s. 31-40.
• GELİBOLULU, M. A. (2015). Nüshatü’s-Selâtin.(Haz. Faris. Çerçi), Birinci Basım, İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
• GÜRİZ, A. (1990). Adalet Kavramı. Anayasa Yargısı Dergisi, 7, 11-20. HÖKELEKLİ, H. (2009). “Bir Değer: Adalet”, Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi, Sayı 5, 132-137.
• İNALCIK, H.(2012). ‘Tımar’ Maddesi, TDVİA. (Cilt 41, 168-173). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
• İSEN, M. (1988). Gelibolulu Mustafa Ali, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• KALKIŞIM, M. M. (2013), “Kutadgu Bilig’de Adalet Değeri”, Mavi Atlas Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Elektronik Dergisi (1).
• KOLBAŞI, A. (2008). Koçi Bey Risalesi’ne Göre XVII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet-Halk münasebetlerini etkileyen Faktörler. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12, s. 120-129 KÜTÜKOĞLU, B. (1988). ‘Ali Mustafa Efendi’ Maddesi, TDVİA, (Cilt 2, 414-416). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
• TOPAKKAYA, A.(2009), “Aristoteles’te Adalet Kavramı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, V. 2/6, Winter, p. 628-633. TÜRKDOĞAN, M. G. (2010). Siyasetnameler ve Bir Siyasetname Örneği Olarak Ahmedî’nin İskendername’si, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:3 Sayı:12, 418-430. ÖZCAN, A. (2003). Mehmet IV. TDVİA, (Cilt 28, 414). İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.