OKULUN SOSYAL VE KÜLTÜREL AVANTAJLARA VE DEZAVANTAJLARA KARŞILIK VERME BİÇİMLERİNE İLİŞKİN ÖĞRENCİLİK DENEYİMLERİ

Yıl 2022, Sayı: 41, 1 - 39, 30.08.2022

Ayşe Soylu

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1112492

Öz

Bu çalışmada okulun mevcut eşitsizlikleri yeniden üreten işlevinin yapısal bir mesele şeklinde sunulmasının failliği göz ardı etmesi ve okulu öznesiz soyut bir yapı gibi görme eğilimine neden olmasına ilişkin bir sorgulamadan yola çıkılarak, bireylerin öğrencilik yaşantılarında kültürel ya da sosyal konumlarının okulda karşılık bulma biçimlerini nasıl değerlendirdiklerini ve okula bağlamındaki öznelerin öğrencilerin avantajlarına ya da dezavantajlarına karşılık verme biçimlerinin neler olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yaklaşımlarından temel yorumlayıcı desende yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubuna eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan toplam 72 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırma verileri açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış bir form aracılığıyla yazılı olarak toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesi sonucu üç ana tema ve yedi alt temaya ulaşılmıştır. Bu çözümleme çerçevesi okulun sosyal ve kültürel avantajlara ve dezavantajlara karşılık verme biçimlerinin hangi alanlarda ve hangi biçimlerde belirginleştiğini üzerinden şekillenmektedir ve sosyal ve ekonomik statüye dayalı ayrımlar, okul dışı arka planın sınıftaki karşılığı üzerinden şekillenen ve sınıf düzleminde bu ayrımları pekiştiren dinamikler ve öğrencileri okul içindeki konumsallıklarını belirleyen pratikler şeklinde temalardan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda ulaşılan en genel sonuç okulda kültürel avantaj ve dezavantajlar üzerinden şekillenen iki temel eksen olduğu ve bu eksenlerin merkezde olmak ve çevrede olmak şeklinde ayrıştığıdır. Öğrencilik deneyimleri aile katılımı, sosyal ağlar ve okulun hem maddi hem kültürel gerekliliklerini yerine getirmenin okul bağlamında merkezde yer alabilmek için temel gereklilikler olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel yeniden üretim, yapı, fail, sosyal sınıf ve eğitim

STUDENT EXPERIENCES IN THE WAYS OF RESPONDING OF SCHOOLS TO SOCIAL AND CULTURAL ADVANTAGES AND DISADVANTAGES

Öz

Setting out to question the fact that presenting the function of the schooling that reproduces existing inequalities as a structural issue, ignores the agency and causes an approach to regard the school as an abstract structure without a subject, this study examines how individuals represent their cultural and social positions within the school context. The aim is to determine the ways that the agents within schools respond to the advantages or disadvantages of the students. The research was designed as an interpretive qualitative study. A total of 72 students studying at the faculty of education were included in the study group. Research data were generated via a structured form consisting of open-ended questions. As a result of the analysis, three main themes and seven sub-themes were reached. This analysis framework is shaped by the areas and forms of the school's response to social and cultural advantages and disadvantages. The general conclusion is that there are two main axes shaped by cultural advantages and disadvantages in school, and these axes are differentiated as being in the center and being in the periphery. Student experiences reveal that family participation, social networks, and fulfilling both the material and cultural requirements of the school are the basic requirements for being at the center of the school context.

Anahtar Kelimeler

Cultural reproduction, structure, agent, social class and schooling

Kaynakça

• Akar, H. (2016). Durum Çalışması. A. Sabah ve A. Ersoy (edt.) Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri içinde (ss. 169-179). Ankara: Anı Yayıncılık
• Allan, D. (2018). “Class, Education and Mindset”. Prism: Casting New Light on Learning, Theory and Practice 2 (1), 138-143.
• Angus, L. (2012). “Teaching within and against the circle of privilege: reforming teachers, reforming schools”. Journal of Education Policy, 27 (2), 231–251. DOI:10.1080/02680939.2011.598240
• Angus, L. (2015). “School choice: neoliberal education policy and imagined futures”. British Journal of Sociology of Education, 36 (3), 395-413. DOI: 10.1080/01425692.2013.823835
• Apple, M. (1982). Cultural and Economic Reproduction In Education: Essays on class, ideology and the State. New York: Routledge & Kegan Paul
• Ball, S. J. (2003). Class strategies and the education market: The middle classes and social advantage. London: RoutledgeFalmer.
• Bettencourt, G. M. (2021). “ “I Belong Because It Wasn’t Made for Me”: Understanding Working-Class Students’ Sense of Belonging on Campus”. The Journal of Higher Education, 1-24. DOI: 10.1080/00221546.2021.1872288
• Bourdı̇eu, P. (2006). Pratik Nedenler (çev. H. U. Tanrıöver) İstanbul: Hil Yayın
• Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. J. G. Richardson (Ed.) Handbook of theory and research for the sociology of education içinde (ss. 241-258). Connecticut: Greenwood Press.
• Bourdieu, P. (1987) “What Makes a Social Class? On the Theoretical and Practical Existence of Groups”. Berkeley Journal of Sociology, 32, 1–17.
• Bourdieu, P. (1999). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. London: Routledge.
• Bourideu, P. ve Passeron, J. C. (2015a). Varisler: Öğrenciler ve Kültür. (Çev. L. Ünsaldı & A. Sümer). Ankara : Heretik Yayınları.
• Bourideu, P. ve Passeron, J. C. (2015b). Yeniden Üretim: Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri (Çev. L. Ünsaldı, A. Sümer, Ö. Akkaya). Ankara : Heretik Yayınları.
• Calarco, J. M. (2014). “Coached for the Classroom: Parents’ Cultural Transmission and Children’s Reproduction of Educational Inequalities”. American Sociological Review, 79(5) 1015–1037. DOI: 10.1177/0003122414546931
• Denzin, N. ve Lincoln, Y. (2008). Strategies of Qualitative Inquiry. California: Sage Publication.
• Dillabough, J. (2004). “Class, culture and the ‘predicaments of masculine domination’: Encountering Pierre Bourdieu”. British Journal of Sociology of Education, 25(4), 489–506.
• Evans, S. (2009). “In a Different Place: Working Class Girls and Higher Education”. Sociology, 43, 340-55.
• Fan, X. ve Chen, M. (2001). “Parental Involvement and Students’ Academic Achievement: A Meta-Analysis”. Educational Psychology Review, 13 (1), s.1-22. DOI: 1040-726X/01/0300-0001.
• Field, J. (2009). Social capital. New York: Routledge.
• Fields-Smith, C. (2007). Social class and African-American parental involvement. J. A. Van Galen & G. W. Noblit (Eds.) Late to class: Social class and schooling in the new economy içinde (ss. 167-202). State University of New York Press.
• Fram, M. S. (2004). “Research for Progressive Change: Bourdieu and Social Work”. Social Service Review, 78 (4), 553-576.
• Garson, D. (2013). Narrative Analysis. New York: Statistical Publishing Associates
• Giroux, H. (1990) 1990. “Reading texts, literacy, and textual authority”. Journal of Education, 172 (1), 85–103.
• Giroux, H. (2014). Eğitimde Kuram ve Direniş (Çev. S. Demiralp). Dost Yayınları.
• Glesne, C. (2015). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. Edt. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık
• Göktürk, D. ve Ağın, E. (2020). “Okul Kurumunun Kültürel-Toplumsal Eşitsizlik ve İmtiyazların Yeniden Üretimindeki Rolüne İlişkin Bir Değerlendirme”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 53 (1), 329-354. DOI: 10.30964/auebfd.597522
• Hanushek, E.A. (2016). “What Matters Student Achievement.” Education Next, Volume 16, No:
• Hoadley, U. (2008). “Social class and pedagogy: a model for the investigation of pedagogic variation”. British Journal of Sociology of Education, 29(1), 63-78. DOI: 10.1080/01425690701742861
• Holmes, C., Schoonover, N. R. ve Atkinson, A. A. (2021). “Negotiating teacher positionality: Preservice teachers confront assumptions through collaborative book clubs in a social studies methods course”. The Journal of Social Studies Researc, 45(2), 118-129. DOI: 10.1016/j.jssr.2020.07.003
• Jæger, M.M., Møllegaard, S. (2017). “Cultural capital, teacher bias, and educational success: New evidence from monozygotic twins”. Social Science Research, DOI:10.1016/ j.ssresearch.2017.04.003.
• Karaağaç Cingöz, Z. Ve Gür, B. (2020). E”konomik, Sosyal ve Kültürel Statünün Akademik Başarıya Etkisi: PISA 2015 ve TEOG 2017 Sonuçlarının Karşılaştırması”. İnsan & Toplum, 10 (4), 247-288. DOI: 10.12658/M0563
• Karam, F. J., Kibler, A. K., Johnson, H. E. & Elreda, L. M. (2020). “Identity, Positionality, and Peer Social Networks: A Case Study of an Adolescent Refugee Background Student”. Journal of Language, Identity & Education, 19 (3), 208-223. DOI: 10.1080/15348458.2019.1655427
• Keane, E. (2011). “Distancing to self‐protect: the perpetuation of inequality in higher education through socio‐relational dis/engagement”. British Journal of Sociology of Education, 32 (3), 449-466. DOI: 10.1080/01425692.2011.559343
• Khalil, L. ve Kelly, A. (2020). “The practice of choice-making: applying Bourdieu to the field of international schooling”. Journal of Research in International Education, 19(2), 137–154. DOI:10.177/1475240920954045
• Lincoln, Y. S. ve Guba, G. (1985). Naturalistic Inquiry. California: Sage Publication.
• Maher, F. A. ve Tetreault, M. K. (1994). The feminist classroom: An inside look at how professors and students are transforming higher education for a diverse society. New York: Basic Books.
• Marin, R. J. ve Van Gunten, D. M. (2002). “Reflected identities: Applying positionality and multicultural social reconstructionism in teacher education”. Journal of Teacher Education, 53 (1), 44-54.
• McKenzie, J. (2001). Changing education: A Sociology of education since 1944. Manchester: Pearson
• Merriam, S. B. ve Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: John Wiley & Sons.
• Merriam, S.B. (2015). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (Çev. Edt. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Mills, C. (2008). “Reproduction and transformation of inequalities in schooling: the transformative potential of the theoretical constructs of Bourdieu”. British Journal of Sociology of Education, 29:1, 79-89, DOI: 10.1080/01425690701737481
• Özer, M., Gençoğlu, C. ve Suna, H. E. (2020). “Türkiye’de Eğitimde Eşitsizlikleri Azaltmak İçin Uygulanan Politikalar”. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 294-312. DOI: 10.7822/10.7822/omuefd.828176
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Edt. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Reay, D., & Lucey, H. (2003). “The limits of ‘choice’: Children and inner city schooling”. Sociology, 37(1), 121–142. DOI: 10.1177/0038038503037001389
• Shriner, M., Mullis, R. L., ve Shriner, B. M. (2010). “Variations in family structure and school-age children's academic achievement: A social and resource capital perspective”. Marriage & Family Review, 46(6), 445-467. DOI:10.1080/01494929.2010.528709
• Soylu, A. (2022). “How can school compensate for home disadvantage? The role of schooling on equalizing social distinctions”. Journal of Theoretical Educational Science, 15(2), 347-372. DOI: 10.30831/akukeg.1027384
• Tach, L. M. ve Farkas, G. (2006). “Learning-Realted Behaviors, Cognitive Skills, and Ability Grouping When School Begins.” Social Science Research, 35(4), 1048–79.
• Tomul, E. (2009). “İlköğretim Okullarındaki Sosyal Adalet Uygulamalarına İlişkin Yönetici Görüşleri”. Eğitim ve Bilim, 34 (152), 126-137.
• Tomul, E. Ve Polat, G. (2013). “The Effects of Socioeconomic Characteristics of Students on Their Academic Achievement in Higher Education.” American Journal of Educational Research, 1 (10), 449-455. DOI:10.12691/education-1-10-7.
• Vincent, C. (2017). “The children have only got one education and you have to make sure it’s a good one’: parenting and parent–school relations in a neoliberal age”. Gender And Education, 29 (5), 541–557. DOI: 10.1080/09540253.2016.1274387
• Vincent, C. ve Ball, S. J. (2007). “ ‘Making up’ the middle-class child: Families, activities and class dispositions”. Sociology, 41(6), 1061–1077. DOI: 10.1177/0038038507082315
• Warin, J. (2015). “Identity capital: an application from a longitudinal ethnographic study of self-construction during the years of school”. British Journal of Sociology of Education, 36 (5), 689-706. DOI: 10.1080/01425692.2013.849565
• Wertz, F. J., Charmaz, K., McMullen, L. M., Josselson, R., Anderson, R. ve McSpadden, E. (2011). Five ways of doing qualitative analysis. New York: The Guilford Press
• Ydhag, C. C., Månsson, N. ve Osman, A. (2021). “”Momentums of success, illusio and habitus: High-achieving upper secondary students’ reasons for seeking academic success”. International Journal of Educational Research, 109. 10.1016/j.ijer.2021.101805
• Yılmaz-Fındık, L. ve Kavak, Y. (2013). “Türkiye’deki sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin PISA 2009 başarılarının değerlendirilmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 19(2), 249-273.