Kanuni Dönemi İstanbul’unda Tutsaklıktan Hekimliğe Bir Yolculuk

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 75 - 86, 27.06.2018

Şaziye Dinçer Bahadır

https://doi.org/10.31592/aeusbed.413485

Öz

Öz

Fuat Carım tarafından kültürümüze kazandırılan bu eser,
Kanuni döneminde tutsak olarak İstanbul’a getirilen bir kişinin başından geçen
olayları barındırmaktadır. Seyahat, dünden bugüne çeşitli güzellikleri ve
birçok bilinmeyeni göstererek farklı bir dünyanın kapısını bizlere aralamıştır.
Gitmek isteyip gidemediğimiz yerleri bu sayede okuyarak da olsa gezmiş gibi
oluruz ya da üstünkörü gezdiğimiz yerler hakkında bilmediklerimizi öğreniriz.  Bunun yanında verilen kimi bilgiler de o güne
dair tarihî ve toplumsal değerlere ulaşmamızı sağlar. Eseri dileyen tarihî bir
roman, dileyen bir tababet kitabı, dileyen bir hatırat, dileyen seyahatname
olarak da okuyabilir. Kısacası seyahat edebiyatının pek çok eseri gibi bu kitap
da farklı zevklere ve farklı meşreplere, farklı ilgilere hitap edebilir. Çalışmamız
eserin bütününü değil hekimlikle, tedavi ile ilgili söylenenleri içerir.
Hastalıkları teşhis ve tedavi yöntemleriyle ilgili verilen örnekler, kaynaklardaki
bilgilerle karşılaştırıldığında verilen bilgilerin tutarlı olup olmadığı
görülecektir.

Anahtar Kelimeler: Pedro, seyahat, Osmanlıda hekimlik, teşhiş ve tedavi.

 

A Journey From Captıvıty to Medıcıne In İstanbul In The
Era of Suleıman The Magnıfıcent

 

Abstract

This piece brought in our culture by Fuat Carım
describes the events a person, who had been taken to Istanbul as a captive in
the era of Suleiman the Magnificent, experienced. The journey has opened us the
door of a different world by showing diverse beauties from past to the present
and many unknowns. By this way, at least by reading, we are as if we go around
the places we want to visit but cannot; or we learn the unknowns about the
places we visited superficially. In addition, certain information offered
enables us to reach the historical and social values referred to that time. One
body can read the piece as a historical novel, another as a medicine book,
anyone else as memoirs, and another as travel book. In short, this book, like
other many travel books, may appeal to various tastes, temperaments, and
interests. The present study involves those mentioned about medicine and
treatment, but not the whole piece. It can be detected whether the information
offered is consistent or not, as the examples given about the diagnosis and
treatment methods of illnesses are compared to the information in sources.

Keywords:
Pedro, journey, medicine in the Ottoman Empire, diagnosis and treatment.  

Anahtar Kelimeler

Pedro, seyahat, Osmanlıda hekimlik, teşhis, tedavi

Kaynakça

• KaynaklarAbdülaziz Bey, (2000). Osmanlı âdet, merasim ve tabirleri, Yay. haz. Kâzım Arısan ve Duygu Arısan Günay, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul. Aktaş, U. (2010). “İstanbul’un 100 esnafı”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul.Aktepe, M. M. (1954). Ahmed III. devrinde şark seferine iştirâk edecek ordu esnafı hakkında vesikalar, Tarih dergisi, Cilt 7, Sayı 10, s.17-23, Osman Yalçın Matbaası, İstanbul. Aydın, E. (2006). Dünya ve Türk Tıp Tarihi, Güneş Kitabevi, Ankara. Bahadır, Ş.D. (2016) Gevrekzâde Hâfız Hasan Efendi’nin Netîcetü’l-Fikriyye fî Tedbîri Velâdeti’l-Bikriyye Adlı Eseri (İnceleme-Metin-Dizin), (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.Bayat, A.H. (1999). Osmanlı devleti’nde hekimbaşılık kurumu ve hekimbaşılar, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara. Bilge, S. M. (?). Osmanlı İstanbulu’nda berber esnafı. Osmanlı İstanbulu 2, s.187-206. Borak, S. (2004) Harem’in iç yüzü Leyla Saz’ın anıları, Kırmızı Beyaz Yayınları, İstanbul. ? (1964) Kanunî Devrinde İstanbul, Çev. Fuad Carım, İstanbul.? (2002) Pedro’nun Zorunlu İstanbul Seyahati, Çev. Fuad Carım, Güncel Yayıncılık, İstanbul.Demirören, Y. (2011) Türkiye seyahati Kanuni Sultan Süleyman devrinde İstanbul (1557 yılında bir el yazması), Erko-Tarihi Araştırma Dizisi, İstanbul.Ersoy, M. A. (2013). Safahat, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.Hazard, P. (1996). Batı düşüncesindeki büyük değişme, Çev. Erol Güngör. Ötüken Neşriyat, İstanbul.Kal’a, A. (1997). İstanbul ahkâm defterleri/istanbul esnaf tarihi 1. (Yay. haz. Tabakoğlu A., Aynural S., Kara İ., Kal’a E.S.) Cilt 1, s.56, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı İstanbul Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul.Kal’a, A. (1998). İstanbul ahkâm defterleri/istanbul esnaf tarihi 2. (Yay. haz. Tabakoğlu A., Aynural S., Kara İ., Kal’a E.S.) Cilt 8, s.22, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı İstanbul Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul. Koçu, R. E. (1961). İstanbul ansiklopedisi, Cilt 5, s.2513-2520, İstanbul.Mossensohn, M. S. (2014). Osmanlı tıbbı tedavi ve tıbbi kurumlar 1500-1700, Çev. Bülent Üçpunar. Kitap Yayınevi, İstanbul.Önalp, E. (1990). Bir ispanyol esiri gözüyle 1552-1556 yılları arasında istanbul. Ankara üniversitesi osmanlı tarihi araştırma ve uygulama merkezi dergisi,s.313-320 Ankara.Özcan, T. (2003). Fetvalar ışığında osmanlı esnafı. Kitabevi Yayınları, İstanbul.Refik, A. (1998). Lady Montagu Şark Mektupları, Yay haz. Dursun Gürlek. Timaş Yayınları, İstanbul.Şehsuvaroğlu, B., Demirhan A. E. ve Güreşsever, G. C. (1984). Türk tıp tarihi, Taş Kitapçılık, Bursa.Taneri, A. (1993). “Çaşnigîr”, Türkiye diyanet vakfı islam ansiklopedisi, Cilt 8, s.232, İstanbul. Uludağ, O. Ş. (1991). Beş buçuk asırlık türk tababeti tarihi, Yay. haz. İlter Uzel. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.Uludağ, O. Ş. (2010). Osmanlılar devrinde türk hekimliği, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.