Otantik Liderlik Algısının Personel Güçlendirme ve İş Stresinde Kendiliğin Düzenleyici Rolü

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 80 - 96, 30.03.2023

Saliha Başer , Halil Özcan Özdemir

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1136346

Cited By: 1

Öz

Tarım işletmelerindeki yöneticilerin otantik liderlik davranışının çalışanların kendilik algısıyla personel güçlendirme ve iş stresine ne oranda etki edip etmediği örgütsel davranış kapsamında fazla incelenmediği için önem arz etmektedir. Bu kapsamda araştırmanın evrenini İç Anadolu Bölgesinde faaliyet gösteren şeker fabrikalarının çalışanları oluşturmaktadır. Örneklemini ise, Kırşehir merkezde faaliyet gösteren şeker fabrikası işletmesindeki çalışanlar oluşturmaktadır. Araştırmada değişkenler arasındaki ilişkileri belirleyebilmek için Kırşehir’deki özel bir şeker fabrikasının 203 çalışanına anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen 198 anket formundaki veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edildi ve ölçeklerin güvenirlilik, geçerlilik, hiyerarşik regresyon ve korelasyon analizleri yorumlanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre otantik liderlik ile personel güçlendirme arasında pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Bununla birlikte, kendilik algısının otantik liderlik ile personel güçlendirme; otantik liderlik ile iş stresi arasındaki ilişkisinde de düzenleyici rolünün olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın temel amacı Kırşehir ilinde faaliyet gösteren özel bir işletmede çalışanların otantik liderlik algılarının iş stresi ve personel güçlendirmeye olan etkisinde kendilik algısının düzenleyici rolünün olup olmadığı belirlemek amaçlanmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür çerçevesinde tartışılmış ve bu sonuçların literatüre kavramsal olarak önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Otantik liderlik, personel güçlendirme, iş stresi, kendilik algısı

Kaynakça

• Akbolat, M., Durmuş, A. ve Ünal, Ö., (2017). Örgütsel erdemliliğin personel güçlendirmeye etkisi ve otantik liderliğin aracı rolü. İşletme Bilimi Dergisi, 5 (2), 71-87.
• Argun, Y. (2005). Anne baba ve öğretmenlerin öğrenilmiş güçlülüğü ile okulöncesi çocukların davranışsal-duygusal güçlülüğü ve kendilik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Avolio, B.J. and Gardner, W.L. (2005). Authentic leadership development: getting to the root of positive forms of leadership. The Leadership Quarterly 16, 315-338.
• Avolio, B.J., Gardner, W.L. and Walumbwa, F.O. (2007). Authentic leadership questionnaire. www.mindgarden.com adresinden 29.03.2016 tarihinde erişilmiştir.
• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 001-214.
• Cohen, S. and Wills, T.A. (1983). Stress, social support and the buffering hypothesis, psychological bulletin, 98 (2), 310-357.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Çiftçi, G.E., 2017, Örgütsel Ustalık Çalışmalarının Personel Güçlendirme Üzerinde Etkisi, International Journal of Academic Value Studies, 3 (10), 188- 202.
• Dar, F., Bukhari, I. and Hamid, M. (2016). Relationship between authentic leadership, work engagement and job stress among employees of telecommunication organizations. Peshawar Journal of Psychology and Behavioral Sciences (PJPBS), 2 (2), 235-247.
• Goudarzvand Chegini, M., Abdolahzadeh Lalehdashti, M. and Rezaee Kelidbari, H.R. (2018). Relationship between authentic leadership, psychological empowerment and positive job behaviors in emergency department staff, Journal of Guilan University of Medical Sciences, 27 (107), 61-68.
• Gündoğdu, Z. (2010). The moderating effect of trust on the relationship between authentic leadership and job related affective well-being. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ismail, S.N., Abdullah, A.S. ve Abdullah, A.G.K. (2019). The effect of school leaders’ authentic leadership on teachers’ job stress in the eastern part of peninsular Malaysia. International Journal of Instruction, 12 (2), 67-80.
• Joo, B.K., Lim, D.H. and Kim, S. (2016). Enhancing work engagement: the roles of psychological capital, authentic leadership, and work empowerment. Leadership and Organization Development Journal, 37 (8), 1117-1134.
• Joo, B.K. and Jo, S.J. (2017). Algılanan otantik liderlik ve temel öz değerlendirmelerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkileri: kısmi bir aracı olarak psikolojik güçlendirmenin rolü. Liderlik ve Organizasyon Geliştirme Dergisi, 38 (3), 463-481.
• Judge, T.A., Erez, A., Bono, J.E., and Thoresen, C.J., 2003, The Core Self-Evaluations Scale: Development of A Measure. Personnel Psychology, 56, 303– 331.
• Laschinger, H.K. and Smith, L.M. (2013). The influence of authentic leadership and empowerment on new-qraduate nurses’ perceptions of inter-professional collaboration. The Journal of Nursing Administration, 43 (1), 24-29.
• Mead, G.H. (1934). Mind, Self, and Society, Chicago: The University of Chicago Press.
• Özdemir, H.Ö. (2017). Yöneticilerin otantik liderlik tarzlarının çalışanların sanal kaytarma ve sinizm davranışları üzerine etkileri. Doktora Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Özdemir, H.Ö. ve Yazıcı, Z. (2021). Otantik liderlik psikolojik güçlendirme örgütsel sinizm ve yaratıcılığa duyulan içsel motivasyon arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modellenmesi ile incelenmesi. Ahi Evran Akademi, 2 (2) , 70-80.
• Özoğlu, S.Ç. (1992). Davranış bilimlerinde anket (bilgi toplama aracının) geliştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 25 (2), 321-337.
• Park, E.M. and Seo, J.H. (2018). A study on effects of authentic leadership on job stress, self-efficacy, Organizational Effectiveness. Indian Journal of Public Health Research & Development, 9 (8), 380-386.
• Sağbaş, M., Karabal, C. ve Sürücü, L. (2021). The effect of authentic leadership on job stress. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (79), 1328-1340.
• Sainz, M., Delgado, N., and Moriano, J.A. (2021). The link between authentic leadership, organizational dehumanization and stress at work. Journal of Work and Organizational Psychology, 37 (2), 85-92.
• Spreitzer, G. (1995). Social structural characteristics of psychological empowerment. Academy of Management Journal, 9 (2), 483-504.
• Topal A. ve Demirkasımoğlu M. (2020). T.C. sağlık bakanlığı ulusal medikal kurtarma ekibi (umke) çalışanlarında algılanan stres düzeyleri üzerinde otantik liderlik davranışları etkisinin incelenmesi: İstanbul ili örneği, Resilience, 4 (1), 159-168.
• Ubaid, M. (2020). Role of leadership styles and psychological capital on employee creativity with mediating and moderating effects of employee engagement and psychological empowerment: A study on telecom sector of Bahawalpur. Master's Thesis, The Islamia University of Bahawalpur, Institute of Business Management and Administrative Sciences, Pakistan.
• Uner, S. ve Turan, S. (2010). The construct validity and reliability of the Turkish version of spreitzer’s psychological empowerment scale. BMC Public Health, 10, 117-124.
• Yavuz, M.C. (2007). Uluslararası destinasyon markası oluşturulmasında kimlik geliştirme süreci: Adana örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Adana.