Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Enflasyon Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yoluyla İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 19, 31.03.2024

Fatıma Betül Demir , Ahmet Şahin

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1304337

Öz

Bu araştırmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının enflasyon kavramına yönelik algılarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın amacına uygun olarak çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Türkiye’de bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 121 sosyal bilgiler öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, ilk bölümü demografik bilgiler ve ikinci bölümü “Enflasyon, …………. gibidir; çünkü…………” ifadesinden oluşan bir form aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile değerlenmiştir. Araştırma sonucunda, enflasyon kavramına yönelik 5 farklı kategoride toplam 95 adet geçerli metafor üretilmiştir. Öğretmen adayları metaforları oluştururken genellikle nesne, coğrafi unsurlar, doğal afetler ve sağlıkla ilgili terimlerden yararlanmıştır. Oluşturulan metaforlardan en fazla dolar, balon, asansör, tansiyon, tahterevalli metaforları tekrar etmekedir. Elde edilen sonuçlardan hareketle, öğretmen adaylarının enflasyon kavramına ilişkin metaforları çeşitlilik gösterdiği, enflasyon kavramının toplum üzerindeki etkilerini dikkate alarak metafor ürettikleri söylenebilir. Bu bağlamda öğretmen adaylarının enflasyon kavramına ilişkin algılarının olumsuz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Finansal Okuryazarlık, Metafor, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı

Investigation of Social Studies Teacher Candidates' Perceptions on the Concept of Inflation Through Metaphor

Öz

In this study, it is aimed to determine the perceptions of social studies teacher candidates towards the concept of inflation. In accordance with the purpose of the research, phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group of the research was determined by the easily accessible sampling method. The study group consists of 121 social studies teacher candidates studying at a state university in Turkey in the spring term of the 2022-2023 academic year. The data of the research, the first part is demographic information and the second part is “Inflation, …………. like this; because …………” was collected through a form consisting of the expression. The data obtained were evaluated by content analysis. As a result of the research, a total of 95 valid metaphors in 5 different categories were produced for the concept of inflation. While creating metaphors, pre-service teachers generally used terms related to objects, geographical elements, natural disasters and health. The most repetitive metaphors are dollar, balloon, elevator, tension, see saw metaphors. Based on the results obtained, it can be said that the metaphors of the pre-service teachers regarding the concept of inflation vary, and they produce metaphors by taking into account the effects of the concept of inflation on the society. In this context, it was concluded that teacher candidates' perceptions about the concept of inflation were negative.

Anahtar Kelimeler

Inflatıon, Financial Literacy, Metaphor, Social Studies Prospective Teacher Candidate

Kaynakça

• Abdullah, M. A., and Chong, R. (2014). Financial literacy: An exploratory review of the literature and future research. Journal of Emerging Economies and Islamic Research, 2(3), 32-41. https://doi.org/10.24191/jeeir.v2i3.9631.
• Akhan, N. E. (2013). Ekonomi okuryazarlığı. E. Gençtürk ve K. Karatekin (Ed.), Sosyal bilgiler için çoklu okuryazarlıklar içinde (ss.78-112). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Akhan, N. E. (2015). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ekonomi konularını öğretmede öz-yeterlik inançları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 28-43.
• Akkaş Baysal, E. ve Hocaoğlu, N. (2019). Nitel araştırma modelleri-desenleri. G. Ocak (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss.126-149). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Alpago, H. (2018). Ekonominin toplumsal gelişme sürecindeki yeri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(13), 303-317. https://doi.org/10.33692/avrasyad.510141.
• Atkinson, A., and Messy, F. A. (2013). Promoting financial inclusion through financial education: OECD/INFE evidence, policies and practice, OECD working papers on finance, insurance and private pensions, No. 34. Paris, France: OECD Publishing.
• Bal, O. (2019). Enflasyon ve stagflasyon olgularına yönelik çözüm politikaları ve Türkiye örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 472-489. https://doi.org/10.15869/itobiad.505657. Barış, S. ve Şeker, H. (2017). Ekonomi okuryazarlığı: Amasya Üniversitesi’nde bir araştırma/Economic literacy: A research on Amasya University. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 54(624), 79-93.
• Bayhan, P., Kaysılı, B. K. ve Yükselen, A. (2010). Çocukların ekonomiyle ilgili kavramlara yönelik algılarının yaşlara göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 32(143), 3-12.
• Bayri, Y. ve Akçacı, T. (2020). Metafor yöntemi ile temel ekonomik ve finansal kavramların algı seviyelerinin belirlenmesi: Kilis örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 12(23), 452-473. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.795931.
• Biçer, E. B. ve Altan, F. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık ile ilgili tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1501-1517
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Coşkun, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin finansal davranış ve tutumlarının belirlenmesi: Finansal okuryazarlık algıları üzerine bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2247-2258.
• Çakmak, Ö. (2008). Eğitimin ekonomiye ve kalkınmaya etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 33-41.
• Çepni, E. (2019). Ekonomik ve finansal göstergeler rehberi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Demir, F. B. ve Tatan, M. (2019). Sosyal bilgiler ve toplumsal kurumlar. B. Ü. İbret ve S. Kaymakcı (Ed.), Sosyal bilgiler ve toplum içinde (ss. 237-272). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dere, İ. ve Aktaşlı, İ. (2019). Üretim, dağıtım ve tüketim kavramlarının öğretimine ilişkin bir eylem araştırması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1389-1406.
• Düzgün, R. (2015). Genel ekonomi: Tek dönemlik ekonomi dersleri için (mikroekonomi, makroekonomi). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Erbay, R. (2013). Ekonomik kalkınmada tarımın rolü: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 1-16.
• Eryüzlü, H. (2021). Herkes için genel ekonomi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gül, E., Ekinci, A. ve Gürbüz, A. A. (2006). Enflasyonla mücadelede enflasyon hedeflemesi: Kavramlar, işleyiş ve Türkiye örneği. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gümüş, E. ve Şişman, M. (2012). Eğitim ekonomisi ve planlaması. Ankara: Pegem Akademi.
• Gümüş, U. T. ve Pailer, M. K. (2019). Öğrencilerin finans dersi alma durumunun finansal okur yazarlık seviyesine etkisi: Bir Nazilli örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1494-1516. https://doi.org/10.26466/opus.553171.
• Güvenç, H. (2017). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. İlköğretim Online, 16(3), 935-948. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330233.
• Kılıçoğlu, G. ve Akhan, N. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ekonomi kavramlarını anlama düzeyleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 209-255. https://doi.org/10.17755/esosder.43846.
• Kızılçaoğlu, A. ve Taş, H. İ. (2007). İlköğretim ikinci kademede coğrafya eğitimi ve öğretimi: öğrenme alanları ve kazanım boyutu. Marmara Coğrafya Dergisi, 16, 93-108.
• Lusardi, A. (2015). Financial literacy skills for the 21st century: Evidence from PISA. Journal of Consumer Affairs, 49(3), 639-659. https://doi.org/10.1111/joca.12099.
• Lusardi, A., Mitchell, O. S. and Curto, V. (2010). Financial literacy among the young. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 358-380. https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.2010.01173.x.
• Malik, A. (2023). Evaluating the visual metaphors of Financial concepts through content analysis. Journal of Risk and Financial Management, 16(3), 202. https://doi.org/10.3390/jrfm16030202.
• Mandell, L. and Klein, L. S. (2009). The impact of financial literacy education on subsequent financial behavior. Journal of Financial Counseling and Planning, 20(1), 15-24.
• Marcolin, S. and Abraham, A. (2006). Financial literacy research: current literature and future opportunities. 3rd International Conference on Contemporary Business, Leura NSW, 21-22 September. Australia: Faculty of Commerce, Charles Stuart University.
• Memişoğlu, H. ve Güçin, G. (2017). Current issues teaching according to the opinions of social studies teachers. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(4), 1274-1295.
• Mesjasz, C. (2008). Ekonomik güvenlik. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5(18), 125-150.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd Ed.). SAGE Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). İlkokul ve ortaokul sosyal bilgiler dersi (4, 5, 6, 7. sınıflar) öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 adresinden 29.04.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Nalinci, S. and Yapıcı, M. (2020). Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin enflasyon ve işsizliğe ilişkin metaforları. The Journal of Academic Social Sciences, 8(101), 481–492. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.40089.
• Nar, M. S. (2019). Arkaik toplumlardan günümüze değiş-tokuş ekonomisi ve örnek ülke uygulamaları. Journal of Economy Culture and Society, 60, 207–225. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0006.
• Özbilen, Ş. (2015). Ekonomi politikasının temelleri (notlar). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Öztürk, C. (2015). Sosyal bilgiler, kavram, içerik ve program. Öztürk, C. (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi içinde (ss. 1-31). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Öztürk, E. ve Demir, Y. (2015). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi: Süleyman Demirel Üniversitesi akademik personel üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (68), 113-134. https://doi.org/10.25095/mufad.396629.
• Öztürk, N. (2005). İktisadi kalkınmada eğitimin rolü. Sosyoekonomi, 1(1). 27-44.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users’ metaphors for the web: An exploratory study. The Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24–32.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S.B. Demir (çev.ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Remund, D. L. (2010). Financial literacy explicated: The case for a clearer definition in an increasingly complex economy. Journal Of Consumer Affairs, 44(2), 276-295. https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.2010.01169.x.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk eğitim bilimleri dergisi, 7(2), 281-326.
• Serter, N. (1982). Bir devlet görevi olarak eğitim. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 1(31) 381-394.
• Shiller, R. J. (1997). Why do people dislike inflation? In Reducing inflation: Motivation and strategy (pp. 13-70). University of Chicago Press.
• Songur, M. ve Sertkaya, B. (2020). Türkiye ekonomisinde enflasyon dinamikleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sosin, K., Dick, J. and Reiser, M. L. (1997). Determinants of achievement of economics concepts by elementary school students. The Journal of Economic Education, 28(2), 100-121. https://doi.org/10.1080/00220489709595912.
• Şanlı, O. (2022). Döviz kuru dalgalanmalarının enflasyona etkisi: Türkiye örneği. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2487-2514. https://doi.org/10.48146/odusobiad.1082470. Turna Y., Eşmen S. ve Turna B. (2022). Türkiye' de döviz kurunun enflasyon etkisi ve fiyat yapışkanlıkları: NARDL yaklaşımı. İzmir İktisat Dergisi 37(2). 522-535. https://doi.org/10.24988/ije.932967.
• Ulukaya Öteleş, Ü. ve Demir, F. B. (2023). Popüler kültür sosyal bilgiler öğretmeni adayları için ne anlam ifade ediyor?: Metaforik bir çalışma. Journal of History School, 63, 800-833. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.67325.
• Ünal, F. ve Er, H. (2017). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde öğretimi zor olan soyut kavramlara ilişkin bilişsel yapılarının incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi 1(1), 6-24.
• Webley, P. (2005). Children's understanding of economics. M. Barrett and E Buchanan-Barrow (Ed). Children’s understanding of society içinde (ss. 43-67). Hove: Psychology Press.
• Yalçınkaya, E. ve Er, T. (2019). Sosyal bilgiler eğitiminde finansal okuryazarlık. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(1), 1-24.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, D. ve Özbek, A. (2021). Erken dönem ekonomi eğitimi ve finansal sosyalizasyonun finansal okuryazarlık düzeyine etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 694-710. https://doi.org/10.32709/akusosbil.860749.
• Yıldırım, S. (2020). Türkiye’de işsizlik ve enflasyon ilişkisi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksek Öğretim Kurumu. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı. Ankara: YÖK Yayınları.