Assessment of the Adequacy of Assembly Areas in Malatya Province According to Population Parameters

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 1186 - 1201, 30.09.2023

Müjde Aydoğdu

https://doi.org/10.35341/afet.1288361

Öz

Assembly areas, which are defined as places where people can reach and be safe immediately during and after a disaster, stand out as places that do not pose a physical risk and are more advantageous in reaching basic needs. Assembly areas, which contribute to the provision of the safe environment that people will need after surviving disasters of different sizes that they may encounter at any time in the natural flow of life, are very important for cities. The location, size, proximity to health facilities and transportation networks of assembly areas are considered to be very important, and they should be equipped in the most functional way accordingly. In this study prepared with this perspective, the adequacy of the assembly areas of Malatya province in terms of population was analyzed. This adequacy was also observed in Malatya province, which was affected by 7.7 and 7.6 magnitude earthquakes with epicenters in Gaziantep and Kahramanmaraş on February 6, 2023, and its adequacy and inadequacy were revealed by comparing the population data of the districts. As of 2023, the total population of Malatya, which consists of 13 districts and 718 neighborhoods, is 812,580 (2022). In Malatya, where there are 75 assembly areas, there are 3 assembly areas in Akçadağ, Arguvan, Yazıhan districts; 2 assembly areas in Darende, Doğanyol and Pütürge districts, 6 assembly areas in Hekimhan district, 7 in Yeşilyurt district and 12 in Battalgazi district. Looking at the population statistics of these districts for 2022, it is known that Yeşilyurt district is 341.654, Battalgazi district is 307.478, and Akçadağ district is 27.872. In the study, only Kuluncak district was found to be sufficient in all three projections in the assembly areas where the adequacy was evaluated according to the areas of 10, 2 and 1.5 m² per person. Among the other districts, especially Yeşilyurt and Battalgazi districts, which are the most populous districts of Malatya, it is calculated that there is currently 0.72 to 0.85 m² of assembly area per person.

Anahtar Kelimeler

Assembly Area, Disaster, Earthquake, Malatya

Malatya İlindeki Toplanma Alanlarının Yeterliliğinin Nüfus Parametresine Göre Değerlendirilmesi

Öz

Afet sırasında ve sonrasında insanların acilen ulaşacağı ve güvende olacağı yerler olarak tanımlanan toplanma alanları; fiziksel anlamda risk teşkil etmeyen, temel ihtiyaçlara ulaşmada daha avantajlı olan yerler olarak ön plana çıkmaktadır. İnsanların her an hayatın doğal akışında karşılaşabileceği farklı büyüklükteki afetlerden kurtulduktan sonra ihtiyaç duyacağı güvenli ortamın inşa edilmesine katkı sağlayan toplanma alanları, şehirler için oldukça önemlidir. Toplanma alanlarının konumu, büyüklüğü, sağlık tesislerine ve ulaşım ağlarına yakınlığı oldukça önemli görülmekte, buna göre en fonksiyonel şekilde donatılmış olması gerekmektedir. Bu bakış açısı ile hazırlanan bu çalışmada, Malatya iline ait toplanma alanlarının nüfus açısından yeterliliği analiz edilmiştir. Bu yeterlilik, 6 Şubat 2023 tarihinde merkez üssü Gaziantep ve Kahramanmaraş olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerden etkilenen Malatya ilinde de gözlemlenebilmiş, yeterli ve yetersiz olduğu ilçeler nüfus verileri ile karşılaştırılarak ortaya konulmuştur. 2023 yılı itibariyle 13 ilçe ve 718 mahalleden oluşan Malatya’nın toplam nüfusu 812.580 (2022) dir. Toplamda 75 toplanma alanının yer aldığı Malatya’da Akçadağ, Arguvan, Yazıhan ilçelerinde 3; Darende, Doğanyol ve Pütürge ilçelerinde 2 toplanma alanı yer alırken Hekimhan ilçesinde 6, Yeşilyurt ilçesinde 7, Battalgazi ilçesinde 12 toplanma alanı bulunmaktadır. Bu ilçelerin 2022 yılına ait nüfus istatistiklerine bakıldığında ise Yeşilyurt ilçesinin 341.654, Battalgazi ilçesinin 307.478, Akçadağ ilçesinin 27.872 olduğu bilinmektedir. Çalışmada kişi başına 10, 2 ve 1,5 m² alanlara göre yeterliliğinin değerlendirildiği toplanma alanlarında sadece Kuluncak ilçesinin her üç projeksiyonda da yeterli olduğu görülmüştür. Diğer ilçelerden özellikle Malatya’nın en kalabalık ilçeleri olan Yeşilyurt ve Battalgazi ilçelerinde hâlihazırda kişi başına 0,72 ila 0,85 m²’lik toplanma alanı düştüğü hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Deprem, Malatya, Toplanma Alanı

Kaynakça

• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2020). Toplanma alanları hakkında basın açıklaması-15.11.2020. https://www.afad.gov.tr/toplanma-alanlari-hakkinda-basin-aciklamasi-15112020 (Son Erişim: 11.03.2023)
• Altun, F. (2018). Afetlerin ekonomik ve sosyal etkileri: Türkiye örneği üzerinden bir değerlendirme. Sosyal Çalışma Dergisi 2(1): 1-15
• Aral, M., Tunç, G. (2021). Türkiye’de deprem performansına dayalı bina kimlik bilgilerinin oluşturulmasına yönelik çalışma ve öneriler. Afet ve Risk Dergisi 4(1): 20-41. https://doi.org/10.35341/afet.825123
• Avdar, R., Avdar, R. (2022). Türkiye’de yaşanan doğa kaynaklı afetlerin sosyo-ekonomik etkileri. Afet ve Risk Dergisi 5(1): 1-12, https://doi.org/10.35341/afet.975612
• Bowman, G., Foulser-Piggott, R., Beamish, P. W. (2023). Natural disasters and MNE internalization: Reoptimizing subsidiary governance. Journal of World Business 58(2): 101387, https://doi.org/10.1016/j.jwb.2022.101387
• Çınar, A. K., Akgün, Y., Maral, H. (2018). Afet sonrası acil toplanma ve geçici barınma alanlarının planlanmasındaki faktörlerin incelenmesi: İzmir-Karşıyaka örneği. Planlama Dergisi 28(2): 179-200, https://doi.org/10.14744/planlama.2018.07088
• Döker, M. F., Aydoğdu, M. (2019). Gebze’de şehirsel büyümenin mekânsal-zamansal analizi. Coğrafi Bilimler Dergisi 17(2): 403-427. https://doi.org/10.33688/aucbd.629441
• Ekin, E., Sarıkaya, Z. (2021). AHP tabanlı topsıs yöntemi ile afet sonrası acil toplanma alanlarının belirlenmesine yönelik bir uygulama. Social Sciences Research Journal 10(3): 696-713
• Ergünay, O. (1996). Afet yönetimi nedir? Nasıl olmalıdır?. TÜBİTAK Deprem Sempozyumu Bildiriler Kitabı Ankara: TÜBİTAK Yayınları, ss 263-272
• Fidan, S., Görüm, T. (2020). Türkiye’de ölümcül heyelanların dağılım karakteristikleri ve ulusal ölçekte öncelikli alanların belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi 74: 123-134. https://doi.org/10.17211/tcd.731596
• Gerdan, S., Şen, A. (2019). Afet ve acil durumlar için belirlenmiş toplanma alanlarının yeterliklerinin değerlendirilmesi: İzmit örneği. İdealkent 28(10): 962-983. https://doi.org/10.31198/idealkent.514077
• Gökgöz, B. İ., İlerisoy, Z. Y., Soyluk, A. (2020). Acil durum toplanma alanlarının AHP yöntemi ile değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 19: 935-945. https://doi.org/10.31590/ejosat.739544
• Gürer, İ. (2002). Türkiye’de yerleşim yerlerine yönelik kar ve çığ problemleri. Türkiye Mühendislik Haberleri Sayı: 420-421-422 / 2002/4-5-6: 147-154
• İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). https://www.afad.gov.tr/toplanma-alanlari-hakkinda-basin-aciklamasi-15112020 (Son Erişim: 10.04.2023)
• Kadıoğlu, M., Özdamar, E. (2008). Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri. 1.Baskı, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) Türkiye Ofisi, Ankara
• Kandilli Rasathanesi, (2023). 06 Şubat 2023 Sofalaca-Şehitkamil-Gaziantep; Ekinözü-Kahramanmaraş ve 20 Şubat 2023 Hatay depremleri ön değerlendirme raporu. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/wp-content/uploads/2023/02/022023_Kahramanmaras-Gaziantep_Hatay_-BDTIM_On_degerlendirme_raporu.pdf (Son Erişim: 20.04.2023)
• Kandilli Rasathanesi, (2023). Büyük depremler. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/ (Son Erişim: 18.03.2023)
• Laleoğlu, B. (2023). Uluslararası veriler ışığında 6 Şubat depremleri. Kriter Dergisi 7(77)
• Malatya Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, (2023). Afet ve Acil Durum Toplanma Alanları. http://www.malatya.gov.tr/afet-ve-acil-durum-toplanma-alanlari (Son Erişim: 24.03.2023)
• Maral, H., Akgün, Y., Çınar, A. K., Karaveli, A. S. (2015). İzmir’deki afet sonrası toplanma ve acil barınma alanları üzerine bir değerlendirme. 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı 14-16 Ekim 2015, İzmir
• Ocak, F., Bahadır, M. (2022). CBS teknikleri kullanılarak deprem duyarlılık analizi için analitik hiyerarşi prosesi: Samsun Ladik Gölü havzası örneği, Türkiye. Kesit Akademi Dergisi 8(33): 322-348. https://doi.org/10.29228/kesit.64705
• Otero, R. C., Marti, R. Z. (1994). The impacts of natural disasters on developing economies: implications for the international development and disaster community. Disaster Prevention for Sustainable Development: Economic and Policy Issues. Washington DC, World Bank, 11-40
• Partigöç, N. S. (2023). Afet sonrası toplanma alanlarına yönelik kapasite yeterliliğinin değerlendirilmesi: Merkezefendi İlçesi (Denizli) örneği. Afet ve Risk Dergisi 6(1): 128-147. https://doi.org/10.35341/afet.1171055
• Press. F., Hamilton, R. M. (1999). Mitigating natural disasters. Science 284(5422): 1927, https://doi.org/10.1126/science.284.5422.1927
• Scholz, C. H. (1990). Earthquakes as chaos. Nature 348(6298): 197-198, https://doi.org/10.1038/348197a0
• Sohn, J. (2006). Evaluating the significance of highway network links under the flood damage: An accessibility approach. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 40(6): 491-506, https://doi.org/10.1016/j.tra.2005.08.006
• Şenol, C. (2020). Türkiye'de meydana gelen büyük depremlerin yerleşme ve demografik yapı üzerindeki etkileri (1927-2020). Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi 2(4): 620-644. https://doi.org/10.47994/usbad.808881
• Şirin, M., Ocak, F. (2020). Gümüşhane şehrinde afet ve acil durum toplanma alanlarının coğrafi bilgi sistemleri ortamında değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi 25(44): 85-106. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.790893
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, (2023). 19 Şubat 2023 tarihli basın açıklaması. https://www.csb.gov.tr/deprem-bolgelerinde-830-bin-783-binadaki-3-milyon-273-bin-605-bagimsiz-birimde-hasar-tespit-calismasi-yapildi-bakanlik-faaliyetleri-38439 (Son Erişim: 10.08.2023)
• Tarabanis, K., Tsionas, I. (1999). Using network analysis for emergency planning in case of earthquake. Transactions in GIS 3(2): 187–197. https://doi.org/10.1111/1467-9671.00015
• Taş, N., (2003). Yerleşim alanlarında olası deprem zararlarının azaltılması. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 8(1): 225-231
• TMMOB Mimarlar Odası, (2023). 6 Şubat 2023 depremleri tespit ve değerlendirme raporu. 1-89, http://www.tmmob.org.tr/sites/default/files/mo06022023depremtespit.pdf (Son Erişim: 24.03.2023)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Son Erişim: 28.03.2023)
• URL 1- USGS-EarthExplorer (2023). https://earthexplorer.usgs.gov/ (Son Erişim: 08.03.2023)
• Uyar, H. E., Özkan, E. (2023). Deprem sonrası ilk durak: İstanbul’da toplanma alanlarına dair bir inceleme. Afet ve Risk Dergisi 6(1): 226-242. https://doi.org/10.35341/afet.1119551
• Yalçıner Çal, D., Aydemir, E. (2018). Yerleşke içi acil durum toplanma yerlerinin belirlenmesi: Süleyman Demirel üniversitesi örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 6(3): 520-531, https://doi.org/10.21923/jesd.348507