Sarıçamın (Pinus silvestris L.) doğal yayılış alanı dışında gösterdiği bir performans: Pütürge örneği

Year 2021, Volume: 2 Issue: 1, 15 - 21, 30.06.2021

Neşat Erkan , Abdulğaffar Kaya , Bahri Kalkan

Abstract

Ağaçlandırma Ülkemizde yürütülen ormancılık faaliyetlerinin önemlilerinden birisidir. İster odun üretim amaçlı olsun, isterse ormanların sağladığı diğer mal ve hizmetlerin elde edilmesini hedeflesin, ağaçlandırma başarısı önem arz etmektedir. Ağaçlandırma başarısı tutma başarısı ve büyüme performansı olarak iki farklı anlamda değerlendirilebilir. Ağaçlandırmalarının bir kısmı da kullanılan türlerin doğal yayılış alanları dışındaki alanlarda yapılmaktadır. Bu durumda ağaçlandırma başarısı daha da önemli hale gelmektedir. Söz konusu başarının elde edilmesi için araştırma sonuçları ve daha önce yapılmış başarılı örneklerden elde edilen tecrübe kullanılmak durumundadır. Bu anlamda Malatya-Pütürge de sarıçam ile yapılan ağaçlandırma iyi bir örnek niteliğindedir. Bu çalışma ile Pütürge sarıçam ağaçlandırmasına ait büyüme performansı doğal ormanlarla kıyaslamalı olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçla 1996 yılında 23 yaşında olan ağaçlandırmadan alınan sürekli deneme alanı 47 yaşına kadar izlenmiştir. 23 33 ve 47 yaşında yapılan çap ve boy ölçmeleri ile yetişme ortamı özelliklerine dayalı olarak değerlendirmeler yapılmıştır. Sonuçlar Pütürge’deki sarıçam ağaçlandırmasının doğal ormanlardaki 1. bonitetli alanlara eşdeğer, hatta onun da üzerinde büyüme performansı gösterdiği ortaya konmuştur. Bu çalışmada elde edilen bilgiler daha sonra sarıçam ile yapılacak ağaçlandırmalarda kullanılabilecek niteliktedir.

Keywords

ağaçlandırma, sarıçam, büyüme performansı, yetişme ortamı verimliliği, karbon birikimi

Supporting Institution

Orman Genel Müdürlüğü

Thanks

Doç. Dr. Salih Parlak Doç. Dr. Teoman Güner

References

• Alemdağ, Ş., 1967, Türkiye’deki sarıçam ormanlarının kuruluşu, verim gücü ve bu ormanların işletilmesinde takip edilecek esaslar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten, No: 20, Ankara.
• Altun, L., Yılmaz, E., Günlü, A., Ercanlı, Ü., Usta, A., Yılmaz, M., ve Bakkaloğlu, M. 2007. Murat Dağı (Uşak) Yöresinde Yayılış Gösteren Ağaç Türlerinin (Kızılçam, Karaçam ve Sarıçam) Verimliliğini Etkileyen Kimi Ekolojik Etmenlerin Araştırılması. Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:7 No:1 ISSN 1303-2399, İstanbul.
• Aydın, S. Şimşek, M., Çetinkaya, G., Öztürk, M.Z., 2019. Erinç Yağış Etkinlik İndisi’ne Göre Belirlenen Türkiye İklim Bölgelerinin Rejim Karakteristikleri, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi bildiri kitabı, . 752-760
• Bölük, E., 2016. Erinç iklim sınıflandırmasına göre Türkiye iklimi, Meteoroloji Genel Müdürlüğü – Ankara, https://mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari/erinc.pdf (Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021)
• Çalışkan, S. and Boydak, M., 2017. Afforestation of arid and semiarid ecosystems in Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 41(5), pp.317-330.
• Çömez, A., 2010. Sündiken Dağlarında sarıçam (Pinus sylvestris L.) meşcerelerinde karbon birikiminin belirlenmesi, (Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Çepel, N., 1976. Türkiye’nin önemli yetişme bölgelerinde saf sarıçam ormanlarının gelişimi ile bazı edafik ve fizyografik etkenler arasındaki ilişkiler, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Sayı II, s. 25-64, İstanbul
• Çepel, N., 1978. Orman Ekolojisi, Ders kitabı, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 257, İstanbul
• Gökmen, H., 1970. Açıktohumlular - Gymnospermae, Orman Genel Müdürlüğü Yayın No: 623, Ankara
• Erkan, N., 1998. Hızlı Büyüyen Türler ve Kızılçam, WORKSHOP: Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar, Orman Bakanlığı Yayın No: 083, s. 239-246, Ankara
• Güner, Ş.T., 2006. Türmen Dağı (Eskişehir, Kütahya) sarıçam (Pinus sylvestris ssp. hamata) ormanlarının yükseltiye bağlı büyüme beslenme ilişkilerinin belirlenmesi, Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
• Kalıpsız, A., 1982: Orman Hasılat Bilgisi ders kitabı. İ.Ü. Orman Fakültesi, Yayın No: 328, İstanbul, 349 s.
• Mısır, N., 2003. Karaçam ağaçlandırmalarına ilişkin büyüme modelleri, Doktora tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri, Enstitüsü, Trabzon, 209 s.
• MGM (Meteoroloji Genel Müdürlüğü), 2021. İklim sınıflandırması. https://mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx?m=DOGANSEHIR. (Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021)
• OGM, 2019. Ormancılık istatistikleri, https://web.ogm.gov.tr/ekutuphane/Sayfalar/Istatistikler.aspx (erişim tarihi: 9 Mayıs 2021)
• Sevim, M. 1960. Bazı Önemli Orman ve Kültür Ağaçlarının Yetişme Muhiti Münasebetleri Hakkında Genel Bilgiler. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, Cilt 10, Sayı 1.
• Özdemir, M., Ali. 1994. Örmeli Çayı Havzasının (Pütürge-Malatya) Genel ve Uygulamalı Jeomorfolojisi. T.C. Fırat Üni. Sosyal Bilimler Ens. Coğrafya Anabilim Dalı, Elazığ.
• Usta, H.Z., 1991. Kızılcam (Pinus brutia Ten.) ağaçlandırmalarında hasılat araştırmaları, OAE Teknik Bülten No: 219, Ankara
• Yılmaz, M., 2010. Ağaçlandırma çalışmalarında ekolojik onarım hedef ve ilkelerinin rehber alınması. Çölleşme ile Mücadele Sempozyumu, Çorum, Tebliğler Kitabı, 105-109.