HAKEM KARARLARININ HUKUKÎ DİNLENİLME HAKKINA RİAYET EDİLMEDİĞİ GEREKÇESİYLE İPTALİ

Year 2023, , 115 - 140, 31.07.2023

Zeynep Albayrak Açı

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1294703

Abstract

Hukukî dinlenilme hakkı, temelini Anayasa’dan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden alan adil yargılanma hakkının unsurlarındadır. Tahkim yargılamasında tarafların hukukî dinlenilme hakkının korunacağı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun tahkime ilişkin kısmında ayrıca ve açıkça belirtilmiştir (m. 423). Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun hakem kararlarının iptalini düzenleyen 439’uncu maddesinde de hukukî dinlenilme hakkına riayet edilmemiş olması iptal sebebi olarak yer almaktadır. Çalışmamızda söz konusu iptal sebebine dayanarak açılan davalar bakımından önem arz eden konular ele alınmıştır. Bu bağlamda hukukî dinlenilme hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle bir hakem kararının iptali için gereken şartlar, hukukî dinlenilme hakkının ihlali sayılan somut durumlar ve iptal yargılamalarında yaygın olarak hukukî dinlenilme hakkı ile birlikte kullanılan kamu düzeni kavramı üzerinde durulmuştur.

Keywords

HUKUKİ DİNLENİLME HAKKI, TAHKİM, İPTAL DAVASI, KAMU DÜZENİ, EŞİTLİK

ANNULMENT OF ARBITRAL AWARDS ON THE GROUNDS OF VIOLATION OF THE RIGHT TO BE HEARD

Abstract

The right to be heard is one of the elements of the right to a fair trial, which is based on the Constitution and the European Convention on Human Rights. The protection of the parties' right to be heard in arbitration proceedings is also and explicitly stated in the section of the Code of Civil Procedure on arbitration (Art. 423). Article 439 of the Code of Civil Procedure, which regulates the annulment of arbitral awards, states that failure to comply with the right to be heard as a ground for annulment. In our study, the issues that are important for the lawsuits filed based on the aforementioned ground for annulment are discussed. In this context, the conditions required for the annulment of an arbitral award on the grounds of violation of the right to be heard, the concrete situations that are deemed to be a violation of the right to be heard, and the concept of public order, which is commonly used together with the right to be heard in annulment proceedings, are discussed.

Keywords

RİGHT TO BE HEARD, ARBİTRATİON, CASE FOR ANNULMENT, PUBLİC ORDER, EQUALİTY

References

• Akıncı Z, Milletlerarası Tahkim, 4. Baskı, Vedat Kitapçılık, 2016. Akyol Ş, Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, Vedat Kitapçılık, 2006.
• Alangoya Y, Tahkimin Niteliği ve Denetlenmesi, Fakülteler Matbaası, 1973.
• Albayrak H, Tebligat Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Arslan R/ Yılmaz E/Taşpınar Ayvaz S/ Hanağası E, Medenî Usul Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022.
• Atalı M/Ermenek E/Erdoğan E, Medenî Usûl Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022.
• Atalı M/Ermenek İ/Üçüncü S. H, Tebligat Hukuku, 5. Baskı, 2022.
• Czernich D, “Kriterien für die Aufhebung des Schiedsspruchs wegen mangelnden rechtlichen Gehörs”, Juristische Blatter 136, 2014, s. 295-301.
• Demir Gökyayla C, “Tahkimde Adil Yargılanma Hakkı-Hukukî Dinlenilme Hakkı ve Kamu Düzeni”, Tahkimde Hukukî Dinlenilme Hakkı, Ziya Akıncı, Yasin Ekmen (ed.), On İki Levha Yayıncılık, 2022, s. 65-83.
• Erdönmez G, Pekcanıtez Medeni Usul Hukuku, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Ermenek İ, “Tahkimde Hukuki Dinlenilme Hakkının Korunması”, Metin Kıratlı/Ali Cem Budak/Ali Yeşilırmak/Eda Manav Özdemir/Yeliz Bozkurt Gümrükçüoğlu (ed.), Tahkimde Güncel Sorunlar, On İki Levha Yayıncılık, 2022, s. 33-53.
• Gabriel S/Schregenberger A, “The new Swiss approach to the right to be heard – balancing challenging fairness and efficiency concerns” Indian Journal of Arbitration Law (IJAL), 8 (2) 2020, s. 48-66.
• Geimer R, “Schiedsgerichtbarkeit und Verfassung” Integritatsprobleme im Umfeld der Justiz, Gieseking, s. 113-193.
• Görgün Ş/Börü L/Kodakoğlu M, Medenî Usûl Hukuku, Yetkin Yayınları, 2022.
• Güvenalp F. N, Milletlerarası Tahkimde İddia ve Savunma Hakkının İhlali, On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Güvenalp F. N., “Tahkimde Tarafların Eşitliği ve Hukuki Dinlenilme Hakkı”, Ziya Akıncı/Yasin Ekmen (ed.), Tahkimde Hukuki Dinlenilme Hakkı, On İki Levha Yayıncılık, 2022, s. 103-138 (Hukuki Dinlenilme).
• Hanağası E, Medenî Yargılama Hukukunda Silahların Eşitliği, Yetkin Yayınları, 2016.
• Kalpsüz T, Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, Yetkin Yayınları, 2010.
• Kaplan Y, Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık, Seçkin Yayıncılık, 2002.
• Marx L, Der verfahrenreschliche ordre public bei der Anerkennung und Vollstreckung auslandischer Schiedssprüche in Deutschland, Peter Lang.
• Okumuş N, “Türk Tahkim Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkına Riayet Edilmemesi Sebebiyle Hakem Kararlarının İptali”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (22), 2018, s. 191-208.
• Özbek, M. S, Tahkim Hukuku, Yetkin Yayınları, 2022.
• Özekes M, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Yetkin Yayınları, 2003.
• Pekcanıtez H, “Hukuki Dinlenilme Hakkı”, Seyfullah Edis’e Armağan, 2000.
• Pekcanıtez H/Yeşilırmak A, Pekcanıtez Medeni Usul Hukuku, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Polat A, “Asimetrik Tahkim Sözleşmelerinin Geçerliliği”, ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, (1), 2019, s. 3-65.
• Postacıoğlu İ/Altay S, Medeni Usul Hukuku Dersleri, Vedat Kitapçılık, 2015.
• Rauscher T/Krüger W, Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung, München.
• Şanlı C, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beta Yayınevi, 2016. Tanrıver S, Medenî Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 2018.
• Tanrıver S, “Hukuk Yargısı (Medeni Yargı) Bağlamında Adil Yargılanma Hakkı”, TBB Dergisi, (53), 2004, s. 191-205.
• Tanrıver S, “Yabancı Hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizi Bağlamında Kamu Düzeninin Etkisi”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 2011, 17(1-2), s. 467-492. (Kamu Düzeni).
• Vorwerk V/ Wolf C, BeckOK Kommentar, 47. Edition.
• Yeşilova B, Milletlerarası Ticari Tahkimde Nihai Karardan Önce Mahkemenin Yardım ve Denetimi, Güncel Hukuk Yayınları, 2008.
• Yılmaz E/ Çağlar T, Tebligat Hukuku, Yetkin Yayınları, 2013.
• Yılmaz E, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, 2021.