Yargı Bağımsızlığını Güçlendirici Bir Mekanizma Olarak Yargısal Hesap Verebilirlik Ve Türk Yargı Sistemi

Year 2011, Volume: 15 Issue: 2, 215 - 252, 01.04.2011

Serdar Gülener

Abstract

Hesap verebilirlik olgusu halk adına yetki ve kaynak kullanan kamu görevlilerinin, eylem ve işlemlerinin hesabını verebilmelerini ifade etmektedir. Bunu gerçekleştirmesi gereken organlardan biri de yargıdır. Ancak yargı, diğer devlet organlarından farklı biçimde bağımsız olarak işlevini yerine getirmek durumundadır. Bu da hiçbir kurum, kişi, organ ve makamın etkisi altında kalmamasını gerektirmektedir. Yargının sahip olduğu bu özel konum, onun hesap verebilirliğinin de farklı biçimlerde tezahür etmesini gerektirmektedir. Bu çerçevede yargının hesap verebilirliğini sağlamayı hedefl eyen çeşitli hesap verebilirlik türleri söz konusudur. Bu çalışmada yargısal hesap verebilirliğin bu türlerinden hareketle Türk yargı sistemi incelenmektedir

Keywords

Hesap verebilirlik, yargı bağımsızlığı, yargısal hesap verebilirlik, yargının hesap verebilirliği, yargının denetimi

JUDICIAL ACCOUNTABILITY AS A STRENGHTENING MECHANISM OF JUDICIAL INDEPENDENCE AND TURKISH JUDICIAL SYSTEM

Abstract

The concept of accountability expresses that public servants who use resources and authority in the name of public should give an account for their actions and operations. One of the units which should put accountability into practice is judiciary. However, judiciary is to function independently and differently from other units of the state. This kind of situation necessitates that judiciary must not be under effect of any other institution, person, unit and position. The special condition of judiciary also necessitates that accountability of judiciary is to appear distinctly. In this framework, there are types of accountability that aims at accountability of judiciary. In this work, Turkish Judiciary System will be analyzed with the help of accountability types

Keywords

Accountability, judicial independence, judicial accountability, accountability of judiciary, control on judiciary

References

• ACAR, Muhittin, “Bağımsız Düzenleyici Kurullar ve Türkiye Örneği”, TÜSİAD Yayınları, Yayın No: 2002-12/349, İstanbul 2002.
• AKTAN, Coşkun Can ve diğerler, “Kamu Maliyesinde Hesap Verme Sorumluluğu ve Mali Saydamlık”, Kamu Maliyesinde Çağdaş Yaklaşımlar, Ed. Coşkun Can Aktan ve diğerleri, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2006, s.
• “America and the Courts”, http://www.c-span.org/Series/America-and-the- Courts.aspx (Erişim Tarihi: 13.12.2010).
• ATEŞ, Hamza, “Yeni Kamu İşletmeciliği Bağlamında Hesap Verebilirlik”, Kamu Yönetiminde Yeni Vizyonlar, Ed. Bekir Parlak, Turhan Kitabevi, Ankara 2008, s. 179-223.
• BALCI, Asım, “Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik Anlayışı”, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, Ed. Asım Balcı ve diğerleri, Seçkin Yayınevi, Ankara 2003, s. 115-133.
• BİRİCİKOĞLU, Hale ve Serdar Gülener, “Hesap Verebilirlik Anlayışındaki Değişim ve Türk Kamu Yönetimi”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 459, Haziran, 2008, s. 203-224.
• BOVENS, Mark, “Analysing and Assessing Accuntability: A Conceptual Framework”, European Law Journal, Vol. 13, No. 4, 2007, s. 447- 468.
• BOVENS, Mark, “Public Accountability”, Handbook of Public Administration, Ed. B. Guy and Jon Pierre, Sage Publications, London 2003, s. 182-208.
• CALLAHAN, Kate, Elements of the Effective Governance: Measurment, Accountability and Participation, CRC Press, 2007.
• CENDON, Antonio Bar , “Accountability and Public Administration: Concepts, Dimensions, Developments”, 2004 s. 22-41, “http://unpan1. un.org/intradoc/groups/public/ documents/nispacee/unpan006506.pdf (Erişim Tarihi: 18.11.2006).
• “Citizens for Judicial Accountability”, www.judicialaccountability.org (Erişim Tarihi: 12.12.2010).
• CONTINI, Francesco ve Richard Mohr, “Reconciling Independence and Accountability in Judicial Systems”, Utrecht Law Review, Cilt 3, Sayı 2, (December) 2007, s. 26-43.
• CROSS, Frank , “Judicial Independence”, The Oxford Handbook of Law and Politics, Ed. Whittington, Keith E., Daniel R. Kelemen and Gregory A. Calderia, Oxford University Press, 2008, s. 557-575.
• “C-SPAN Classroom”, http://www.c-spanclassroom.org (Erişim Tarihi: 13.12.2010).
• DEMİRKOL, Ferman, Yargı Bağımsızlığı, Kazancı Kitap, İstanbul 1991.
• ERDOĞAN, Kesim, “Bir Etik Davranış İlkesi Olarak Hesap Verebilirlik (Hesap Verme Sorumluluğu)”, Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya Üniversitesi, Adapazarı 2005, s.269-281.
• ERYILMAZ, Bilâl, Bürokrasi ve Siyaset Bürokratik Devletten Etkin Yönetime, 3. Baskı, Alfa Yayınları, İstanbul 2008.
• FENDOĞLU, Hasan Tahsin, Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
• GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku Dersleri, 8. Baskı, Ekin Basım Yayım Dağıtım, Bursa 2009.
• HAMMERGREN, Linn , “Judicial Independence and Judicial Accountability: The Shifting Balance in Reform Goals”, Guidance for Promoting Judicial Independence an Impartiality, Offi ce of Democracy and Governance, Washington DC. 2002, s. 149-157.
• HİKMET, Taghrid, “Judicial Ethics and the Role of a Judge in a Democratic Society”, Conference at Harvard University Law School, 1–2 December 2006, http://enj.org/portal//biblioteca/funcional_y_apoyo/ etica_judicial_y_del_defensor/47.pdf (Erişim Tarihi: 14.12.2010).
• HUGHES, Owen E., Public Managment and Administration An Introduction, Third Edition, Palgrave Macmillan, New York 2003.
• “Independence, Transparency and Accountability in the Judiciary of Ethiopia”, National Judicial Institute For the Canadian International Development Agency, October-2008, (http://www.abbaymedia.com/pdf/nij_ ethiopian_judiciary_assessment.pdf (Erişim Tarihi: 29.11.2010)).
• İNCEOĞLU, Sibel , Yargı Bağımsızlığı ve Yargıcın Davranış İlkeleri, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 2008.
• İNCEOĞLU, Sibel, “Karşılaştırmalı Hukuk Yaklaşımıyla Yargıca Yönelik Disiplin Süreçlerinin Yargı Bağımsızlığına Etkisi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 72, Ankara 2007, s. 55-74.
• KARLAN, Pamela S., “Two Concepts Of Judicial Independence”, Judicial Independence and Accountability Symposium, University of Southern California Law School, 20-21 November, 1998, s. 1-18 (http:// www.usc.edu/dept/law/symposia/ judicial/pdf/karlan.pdf (Erişim Tarihi: 24.11.2010)).
• KESİK, Ahmet ve Gamze Kıral, “Yeni Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik”, Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sorunları ve Geleceği, 2. Baskı, Ed. Nihat Falay ve diğerleri, Seçkin Yayınevi, Ankara 2010, s. 153-171.
• KIRMAZ, Birol, Avrupa Birliği Sürecinde Hâkimlerin Denetimi ve Yargı Bağımsızlığı, Adalet Yayınevi, Ankara 2009.
• KRAUSNER, Lewis A., “Is Judicial Independence Useful Concept?”, Judicial Independence at the Crossroads: An Interdisciplinary Approach, Ed. Stephen B. Burbank,Barry Friedman, Sage Publication, California 2002 s. 45-56.
• KUTLU, Mustafa, Kuvvetler Ayrılığı Temelleri-Gelişimi Hukuk Devletinin Kökenleri, Seçkin Yayınevi, Ankara 2001.
• MULGAN, Richard, Holding Power to Account: Accountability in Modern Democracy, Palgrave Macmillan, New York 2003.
• “News and Articles”, http://www.judicialaccountability.org/news.htm (Erişim Tarihi: 14.12.2010).
• ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 11. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2010.
• ÖZKORKUT, Nevin Ünal, “Yargı Bağımsızlığı Açısından Osmanlı’da ve Günümüz Türkiyesi’nde Yargıya Genel Bir Bakış”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 57, No: 1, Ankara 2008, s. 225-242.
• SAMSUN, Nihal , “Hesap Verebilirlik ve İyi Yönetişim”, İyi Yönetişimin Temel Unsurları, T.C Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları, Ayrıntı Basımevi, Ankara 2003, s. 18-33.
• “Support Judicial Reform”, http://www.judicialaccountability.org/ fromthehomepage.htm (Erişim Tarihi: 14.12.2010).
• “Supreme Court Proceedings on Television” (Mar 9, 2010), http://c- spanvideo.org/ program/CourtProc&showFullAbstract=1 (Erişim Tarihi: 12.12.2010).
• LE SUEUR, Andrew, “Developing Mechanisms For Judicial Accountability in the UK”, Legal Studies, 2004.
• TANÖR, Bülent ve Necmi Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasası’na Göre Türk Anayasa Hukuku, 7. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 2005.
• The C-SPAN Mission, http://www.c-span.org/about/company/index. asp?code=MISSION (Erişim Tarihi:13.12.2010).
• “The Supreme Court Home to America’s Highest Court”, http:// supremecourt.c-span.org/Default.aspx (Erişim Tarihi: 12.12.2010).
• Uluslararası Af Örgütü, Adil Yargılanma Hakkı, Çev. Fadıl Ahmet Tamer ve Erol Kaplan, İletişim Yayınları, İstanbul 2000.
• “What Americans Know About the U.S. Supreme Court and Want Changed About the Court”, http://supremecourt.c-span.org/assets/pdf/ CSPANSupremeCourtPollSep t242009.pdf (12.12.2010).
• VERMA, Akshat, Judicial Acoountability, Grievanes Against Judiciary and Ombudsman: A Source of Law, (July 4, 2007), http://ssrn.com/ abstract=998208 (Erişim Tarihi: 08.12.2010).
• VILE, M. J. C., Constitutionalism and the Separation of Powers, Second Edition, Liberty Fund, Indianapolis 1998.
• VOERMANS, Wim , “Judicial Transparency Furthering Public Accountability for New Judiciaries”, Utrecht Law Review, Vol. 3, No. 1 (June), 2007, s. 148-159.
• Yargı Sisteminin Bağımsızlığı Bölüm I: Hâkimlerin Bağımsızlığı Raporu, Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu (Venedik Komisyonu) 82. Genel Kurul Toplantısında Kabul Edilen Rapor, 12-13 Mart, Venedik-2010, (www.venice.coe.int (Erişim Tarihi: 29.11.2010)).
• YİĞİT, Uğur, “5018 sayılı Kanunla Getirilen İç Denetim ve İç Denetçilere İlişkin Hükümlerin Anayasanın Hâkim ve Savcıların Denetimine İlişkin Hükmü Açısından Değerlendirilmesi”, (http://www.idarehukuku. net/hukukiaciklama/Hkim-ve-Cumhuriyet-savcilari/5018-sayili- Kanunla-Getirilen-Ic-Denetim-ve-Ic-Denetcilere-Iliskin-Hukumlerin- Anayasanin-Hkim-ve-Savcilarin-Denetimine-Iliskin-Hukmu- Acisindan-Degerlendirilmesi.html (Erişim Tarihi: 05.12.2010)).
• ZAGEL, James ve Adam Winkler, “The Independence of Judges”, Mercer Law Review, Vol. 46, 1995, s. 795-834.