Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Genetik Hastalıklar, Prenatal Testler ve Genetik Konusundaki Bilgi Düzeyleri

Year 2022, Volume: 6 Issue: 3, 174 - 183, 20.12.2022

Halime Aydemir , Muradiye Karasu Ayata

Abstract

21. yüzyılın en önemli bilim dallarından birisi olan genetik, sağlık bilimleri öğrencileri için önemli konular içermektedir. Bu araştırmanın amacı; bir üniversitedeki sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin genetik hastalıklar, prenatal testler ve genetik konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesidir. Tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın evrenini bir üniversitedeki Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde 2021-2022 Eğitim ve Öğretim yılına kayıtlı 752, örneklemini ise 286 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri Anket Formu aracılığıyla gerekli yazılı izinler alındıktan sonra 13-25 Aralık 2021 tarihleri arasında öğrencilerden online olarak toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde IBM Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 21.0 programı kullanılmıştır. Araştırmanın analizinde tanımlayıcı istatistiksel metotlar için sayı-yüzde dağılımı, aritmetik ortalama ve ki kare testi uygulanmıştır. Genetik dersi alan ve almayan öğrenciler arasında fark olduğu saptanmıştır (p<0.05). Sonuç olarak genetik dersi alan öğrencilerin akraba evliliklerinde özellikle otozomal resesif olarak kalıtılan hastalıkların ortaya çıkma olasılığının artması, prenatal tanı ile birçok genetik hastalığın teşhisinin konulabileceği, amniyosentez, kordosentez, koryonik villus örneklemesi, maternal kanda fetal DNA, genetik danışmanlık konularındaki bilgi durumları daha fazladır.

Keywords

Akraba evliliği, gen, genetik danışma, genetik hastalık bilgisi, Consanguineous marriages, genes, genetic counseling, genetic disease information

Supporting Institution

Yoktur

Project Number

Yoktur

The Knowledge Levels of the Faculty of Health Sciences Students on Genetic Diseases, Prenatal Tests and Genetics

Abstract

Genetics, one of the most important branches of science of the 21st century, includes important topics for health sciences students. The purpose of this research is to determine the level of knowledge about genetic diseases, prenatal tests and genetics of health sciences students at a university. The population of the descriptive study consisted of 752 students enrolled in the 2021-2022 academic year at the Faculty of Health Sciences at a university, and the sample consisted of 286 students. The research data were collected online between 13-25 December 2021, after the necessary written permissions were obtained through the Questionnaire Form. The IBM Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 21.0 program was used for statistical analysis of the data. In the analysis of the research, number-percentage distribution, arithmetic mean and Chi-square test were applied for descriptive statistical methods. It was determined that there was a difference between the students who took the genetics course and those who did not (p<0.05). As a result, the students who take the genetics course have more knowledge about, increase in the possibility of autosomal recessive inherited diseases in consanguineous marriages, prenatal diagnosis, amniocentesis, cordocentesis, chorionic villus sampling, maternal blood fetal DNA and genetic counseling.

Keywords

genetic disease information, Consanguineous marriages, genes, genetic counseling

Project Number

Yoktur

References

• Aşıkovalı, S., Bolat, H., Cengisiz, Z., Ceylan, E. İ., Çoğulu, Ö., & Türk, T.S. (2017). Genetik Materyal ve İşleyişi. Çoğulu, Ö. (Eds) Tıbbi Genetik Laboratuvar ve Klinik. Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitabevleri.
• Bolat, H. Kavasoğlu, A., Türk, T.S., Ceylan, E. İ., Aşıkovalı, S., & Çoğulu, Ö. (2017). Aile Ağacı Analizi ve Genetik Danışmanlık. Çoğulu, Ö. (Eds) Tıbbi Genetik Laboratuvar ve Klinik. Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitabevleri.
• Bruu-Carver, R., Castéra, J., Gericke, N., Evangelista, N.A.M., & El-Hani, C.N. (2017). Young adults’ belief in genetic determinism, and knowledge and attitudes towards modern genetics and genomics: the PUGGS questionnaire. PloS One, 12(1). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0169808
• Cho, Y.S., Go, M.J., Kim, Y. J., Heo, J.Y., Oh, J.H., Ban, H.J., & Cha, S.H. (2009). A large-scale genome-wide association study of Asian populations uncovers genetic factors influencing eight quantitative traits. Nature Genetics, 41(5), 527-534. doi: 10.1038/ng.357. Epub 2009 Apr 26.
• Çakır, D., & Erbaş, N. (2020). Genetik geçişli hastalıklar, akraba evliliği ve prekonsepsiyonel bakım, danışmanlık. Demirel, G., & Sayıner, F.D. (Eds) Prekonsepsiyonel bakım ve danışmanlık. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Demir R., Çoban A., & Taşpınar A. (2022). Ebelik bölümü öğrencilerinin genetik hastalıklara ve genetik danışmanlığa ilişkin bilgi ve görüşleri. ADYÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 67-76. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.998896
• Durmaz, M.B. (2017). Prenatal Tanı. Çoğulu, Ö. (Eds) Tıbbi Genetik Laboratuvar ve Klinik. Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitabevleri.
• Ekmekçi, A. (2014). Tıbbi Biyoloji ve Genetik. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Feetham. S., Thomson, J.E., & Hinshaw, A.S. (2005). Nursing leadership in genomics for health and society. Journal of Nursing Scholarship, 37(2), 102-110. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.2005.00021.x
• Gharaibeh, H., Oweis, A., & Hamad, K.H. (2010). Nurses’ and midwives’ knowledge and perceptions of their role in genetic teaching. International Nursing Review, 57, 435-442. https://doi.org/10.1111/j.1466-7657.2010.00814.x Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi. (2021a). Bologna Bilgi Paketi, Çocuk Gelişimi Program Bilgileri. https://obs.ahievran.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=28&curSunit=8519 adresinden 12 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi. (2021b). Bologna Bilgi Paketi, Ebelik Program Bilgileri. https://obs.ahievran.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=28&curSunit=8518 adresinden 12 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• Klop, T., & Severiens, S. (2007). An exploration of attitudes towards modern biotechnology: A study among Dutch secondary school students. International Journal of Science Education, 29(5), 663-679. https://doi.org/10.1080/09500690600951556
• Marjorie, A.P. (1997). Nonparametric statistic for health care research: Statistic for small samples and unusual distributions. London: Sage Public.
• Olwi, D., Merdad, L., & Ramadan, E. (2016). Knowledge of genetics and attitudes toward genetic testing among college students in Saudi Arabia. Public Health Genomics, 19(5), 260-268. https://doi.org/10.1159/000446511
• Sağlık Bakanlığı (2022). T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Evlilik Öncesi Spinal Musküler Atrofi (SMA) Taşıyıcı Tarama Programı. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/cocukergen-tp-liste.html?view=article&id=6711&catid=880 adresinden 23 Eylül 2022 tarihinde alınmıştır.
• Skirton, H., O’Connor, A., & Humphreys, A. (2012). Nurses’ competence in genetics: a mixed method systematic review. J of Adv Nurs., 68, 2387-2398. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2012.06034.x
• Temizkan, G. (2021). Genetik, Temel İlkeler ve Kavramlar. Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitabevleri.
• Thompson, H.J., & Brooks, M.V. (2011). Genetics and genomics in nursing: Evaluating essentials implementation. Nurse Education Today, 31, 623-627. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2010.10.023
• TNSA (2018). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye. http://fs.hacettepe.edu.tr/hips/dosyalar/Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%20-%20raporlar/2018%20TNSA/TNSA2018_ana_Rapor_compressed.pdf adresinden 31 Aralık 2021 tarihinde alınmıştır.
• TSV (2022). Türkiye SMA Vakfı, https://www.sma.org.tr adresinden 23 Eylül 2022 tarihinde alınmıştır.
• Turaçlar, N., Altuntuğ, K., & Ege, E. (2014). Ebelik ve hemşirelik öğrencilerinin genetik hastalık ve genetik danışmanlık bilgi durumları, Sted, 23(2), 50-59.
• Tyler-Smith, C., Yang, H., Landweber, L.F., Dunham, I., Knoppers, B.M., Donnelly, P., & McVean, G. (2015). Where next for genetics and genomics? PLoS Biology, 13(7). doi: 10.1371/journal.pbio.1002216.