GELECEKTE SEÇMEK İSTEDİKLERİ MESLEKLERE İLİŞKİN ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ

Year 2018, Volume: 18 Issue: 3, 1331 - 1359, 17.10.2018

Muhammd Doğukan Balçın , Melike Yavuz Topaloğlu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471124

Abstract

Bu çalışmanın amacı, meslek seçiminin kritik döneminde olan ortaokul
düzeyindeki öğrencilerinin gelecekte seçmek istedikleri mesleklerin neler
olduğunu ortaya çıkarmak ve bu mesleklerde çalışan kişilerin kişisel
özellikleri, yaptıkları işler ile hangi meslek çalışanları ile yakınlık
gösterdikleri hakkındaki düşüncelerini belirlemektir. Çalışmada nitel araştırma
desenlerinden fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Bu araştırmanın
çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Bitlis ili Adilcevaz ilçesinde
bulunan bir ortaokulda öğrenim görmekte olan 53 altıncı sınıf öğrencisi
oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde uygun örnekleme yöntemi
kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak 4 açık uçlu soru içeren bir form
kullanılmıştır. Elde edilen veriler ise içerik analizi ile değerlendirilmiştir.
Araştırmanın sonucunda öğrencilerin günlük hayatta karşılaştığı mesleklere daha
çok yöneldiği diğer meslek grupları hakkında yeterli bilgilerinin olmadığı
belirlenmiştir. Diğer bir sonuç olarak öğrencilerin bazı benzer meslek grupları
arasında yanılgılara sahip oldukları, meslek gruplarında yer alan bireylerin
özellikleri hakkında doğru fakat basit düzeyde bilgilerinin olduğu tespit
edilmiştir.

Keywords

Ortaokul öğrencileri, meslek seçimi, meslek özellikleri

References

• Aktın, K. (2017). 6. sınıf kız çocuklarında kariyer bilinci üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1619-1634.
• Anılan, H., Çemrek F. ve Anagün, Ş. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin meslek seçimi ve üniversite tercihlerine ilişkin görüşleri (Eskişehir örneği). Education Sciences, 3(2), 238-249.
• Aytürk, N. (1999). Yönetim Sanatı (3. Baskı). Yargı Yayınevi: Ankara.
• Bandura, A.(1986). Social foundations of though and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ:Prentice-Hall.
• Bozgeyikli, H. (2008). Mesleki grup rehberliğinin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin meslek kararı verme yetkinlik düzeylerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 36-58.
• Bozgeyikli, H., Bacanlı, F. ve Doğan, H. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin mesleki karar verme yetkinliklerinin yordayıcılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 125-136.
• Brown, D. (2002). Career choice and development. San Francisco: John Wiley & Sons, Inc.
• Can, A. ve Taylı, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 321-346.
• Canal, M. (2013). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde mesleklerle ilgili yapılan etkinliklerin öğrencilerin meslek seçimine etkisinin analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı, Ankara.
• Çoban, A. E. (2005). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin yordayıcı bazı değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 39–54.
• Deniz, S. (2001). Bireyin meslek seçimini etkileyen kaynaklar: Yeni teknolojilerden internet. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 6, 36–44.
• Dillon, J., & Mague, M. (2011). Developing as a student teacher. J. Dillon & M. Mague (Eds.). In Becaoming a teacher içinde (pp.3-12). Berkshire: McGraw-Hill Educations.
• Dornyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics. New York: Oxford University Press.
• Gottfredson, L. S. (2002). Gottfredson’s theory of circumscription, compromise and selfcreation. D. Brown & Associates (Eds.). In Career choice and development (pp.101-106). Bensenville: Scholastic Testing Service.
• Herr, E. L., Cramer, S. H., & Niles, S. G. (2004). Career guidance and counseling: Through the lifespan (6th ed.). Boston: Pearson Education Inc.
• Işıklar, A, ve Bozgeyikli, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin demografik faktörler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 10-29.
• Kara, B. ve Akarsu, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi. Journal of European Education, 3(1), 8-15.
• Kuzgun, Y. (1986). Meslek seçiminde kararsızlık. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19(1),217-223.
• Mcintosh, P. I. (2000). Life career development: Implications for school counselor. Career Education, 120, 621-626.
• MEB (2013). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3,4,5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Özen, Y.(2010). Televizyonun ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin meslek seçimiyle ilgili algılarına etkisi. Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 1(2), 61-80.
• Patton, M. Q. (2001). Qualitative research and evaluation methods (2nd Edition). Thousand oaks, CA: Sage Publications.
• Sarıkaya, T., & Khorshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423.
• Stott A. (2007). Exploring factors affecting attrition of male students from an under graduate nursing course: A qualitative study. Nurse Education Today, 27(4),325-332.
• Sukiennik, D., Bendat, W., & Raufman, L. (2004). The career fitness program: Exercising your options. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Super, D. E. (1963). Self-concepts in vocational development. Career development: Self-concept theory, 1-16.
• Super D. E. (1990). A Life-Span, Life-Space Approach to Career Development. In D.Brown & L. Brooks (Edit.) Career Choice and Development: Applying Contemporary Theory to Practice (pp.197-261). San Francisco: Jossey-Bass.
• The Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2014). Youth Unemployment Rate. Date of access: 18.08.2017, URL: https://data.oecd.org/unemp/youth-unemployment-rate.htm.
• Turner, S., L., & Lapan, R., T., (2005). Evaluation of an intervention to inerease non-traditional career interests and career-related se1f-efficacy among middle-school adolescents. Journal of Vocational Behavior, 66(3), 516-531.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], (2017). İşgücü istatistikleri, Mayıs 2017. Erişim tarihi: 18.08.2017, URL: http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=24630
• Usta, A. (2012). Bilimsel araştırmalarda yapısal etmenler ve evreler. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1) 97-112.
• Ünlü, İ. (2010). Televizyonun ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin meslek seçimiyle ilgili algılarına etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 55-73.
• Yanıkkerem, E., Altınparmak, S. ve Karadeniz, G. (2004). Gençlerin meslek seçimini etkileyen faktörler ve benlik saygıları. Nursing Forum Dergisi, 7(2), 61- 62.
• Yavuz Topaloğlu, M., Balçın, M. D. ve Balkan Kıyıcı, F. (2016, Mayıs). Fen bilimleri öğretim programında yer alan fen ve kariyer bilinci konusuna yönelik öğretmen düşünceleri. VII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale. Türkiye.
• Yeşilyaprak, B. (2008). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yeşilyaprak, B. (2011). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığında paradigma değişimi ve Türkiye açısından sonuçlar: Geçmişten geleceğe yönelik bir değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 5-26.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.