5-6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARIN SAYI VE SAYMA BECERİLERİ İLE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Year 2021, Volume: 21 Issue: 1, 305 - 319, 15.03.2021

Arzu Yüce Türker Sezer

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.60703-847668

Cited By: 1

Abstract

Okul öncesi eğitime devam eden çocukların, sayı ve sayma becerileri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılan bu çalışmada, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 112’si kız, 104’ü erkek olmak üzere 5-6 yaş grubunda olan toplam 216 çocuk katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, “Problem Çözme Becerisi Ölçeği” ve “Erken Sayı Testi” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; problem çözme becerisi ile sayı ve sayma becerisi arasında yüksek düzeyde, pozitif ve anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında yaş değişkeninin hem sayı ve sayma becerisini hem de problem çözme becerisini etkilediği, çocukların yaşı büyüdükçe becerilerinin de geliştiği sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyet ise her iki değişkeni anlamlı olarak etkilememiştir. Ulaşılan sonuçlar ilgili literatür temelinde tartışılmıştır.

Keywords

Okul öncesi dönem, erken sayı becerisi, sayı ve sayma becerileri, problem çözme becerisi

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN 5-6 YEARS OLD CHILDREN'S NUMBER AND COUNTING SKILLS AND PROBLEM-SOLVING SKILLS

Abstract

This study was conducted to investigate the relationship between number and counting skills and problem-solving skills of children attending pre-school education. In the research using the cross-sectional survey model, data were collected from 6 schools in 4 preschools and 2 kindergartens in Bolu city center during the 2017-2018 academic year. A total of 216 children in the 5-6 age group, 112 girls and 104 boys, participated in the study. In the study, the data collection tools “Personal Information Form”, “Problem Solving Skills Scale”, and “Early Number Test” were used. According to the results obtained from the research, high positive and significant relationships were found between number and counting skills and problem-solving skills. In addition, it was concluded that the age variable affects both counting skills and problem-solving skills, and as the age of children grows, their skills also improve. Gender, on the other hand, did not affect both variables. The results are discussed based on the relevant literature.

Keywords

Preschool period, early numeracy, numeracy and counting skills, problem solving skills

References

• Akman, B. (2002). Okulöncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 244-248.
• Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul öncesi dönemi çocuklarda sayı kavramının kazanılması. Çoluk Çocuk Dergisi, 14, 14-17.
• Aktaş Arnas, Y. & Sığırtmaç, Ö. G. E. (2003). 48-86 ay çocuklar için Sayı ve İşlem Kavramları Testi’nin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), 147-157.
• Akuysal Aydoğan, S. & Şen, S. (2011). 6 yaş çocuklarının sayı kavramının gelişiminde kavram eğitim programının etkisinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 38-51.
• Alptekin, S. (2015). Sayma becerilerinin öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(1), 63-72. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000219
• Altun, M. (2002). Eğitim fakülteleri ve ilköğretim öğretmenleri için matematik öğretimi. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Altun, M. (2006). Matematik öğretiminde gelişmeler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 223-238.
• Anders, Y., Rossbach, H. G., Weinert, S., Ebert, S., Kuger, S., Lehrl, S., & von Maurice, J. (2012). Home and preschool learning environments and their relations to the development of early numeracy skills. Early Childhood Research Quarterly, 27(2), 231-244. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2011.08.003
• Aunio, P., & Niemivirta, M. (2010). Predicting children's mathematical performance in grade one by early numeracy. Learning and Individual Differences, 20(5), 427-435. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2010.06.003
• Aunio, P., Aubrey, C., Godfrey, R., Pan, Y., & Liu, Y. (2008). Children’s early numeracy in England, Finland and People’s Republic of China. International Journal of Early Years Education, 16(3), 203-221. https://doi.org/10.1080/09669760802343881
• Aunio, P., Ee, J., Lim, S. E. A., Hautamäki, J., & Van Luit, J. (2004). Young children's number sense in Finland, Hong Kong and Singapore. International Journal of Early Years Education, 12(3), 195-216. https://doi.org/10.1080/0966976042000268681
• Aunio, P., Heiskari, P., Van Luit, J. E., & Vuorio, J. M. (2015). The development of early numeracy skills in kindergarten in low-, average- and high-performance groups. Journal of Early Childhood Research, 13(1), 3-16. https://doi.org/10.1177/1476718X14538722
• Avcı, K. (2015). Okul öncesi eğitimi alan 48-66 aylık çocukların matematik becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Aydoğan, Y. (2016). Supporting the problem solving skills in the early childhood. In E. Atasoy, R. Efe, I. Jażdżewska & H. Yaldır (Eds.), Current advances in education (pp. 91-201). St. Kliment Ohridski University Press.
• Brace, A., & Nelson, L. D. (1965). The preschool child's concept of number. The Arithmetic Teacher, 12(2), 126-133. https://doi.org/10.5951/AT.12.2.0126
• Burton, C. L., Strauss, E., Hultsch, D. F., & Hunter, M. A. (2006). Cognitive functioning and everyday problem solving in older adults. The Clinical Neuropsychologist, 20(3), 432-452. https://doi.org/10.1080/13854040590967063
• Caddell, D. (1998). Numeracy in the early years: What the research tells us. Early education support series. Learning and Teaching Scotland, Gardyne Road, Dundee DD5 1NY, Scotland.
• Charlesworth, R. (2005). Prekindergarten mathematics: Connecting with national standards. Early Childhood Education Journal, 32(4), 229-236. https://doi.org/10.1007/s10643-004-1423-7
• Charlesworth, R., & Leali, S. A. (2012). Using problem solving to assess young children’s mathematics knowledge. Early Childhood Education Journal, 39(6), 373–382. https://doi.org/10.1007/s10643-011-0480-y
• Clarke, B., Cheeseman, J., & Clarke, D. (2006). The mathematical knowledge and understanding young children bring to school. Mathematics Education Research Journal, 18(1), 78-102. https://doi.org/10.1007/BF03217430
• Çelik, M. (2015). Anasınıfına devam eden 60-72 aylık çocukların matematik gelişimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-18.
• Demirel, M., Derman, I., & Karagedik, E. (2015). A study on the relationship between reflective thinking skills towards problem solving and attitudes towards mathematics. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, 2086-2096. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.07.326
• Denham, S. A., Bassett, H., Mincic, M., Kalb, S., Way, E., Wyatt, T., & Segal, Y. (2012). Social-emotional learning profiles of preschoolers’ early school success: A person-centered approach. Learning and Individual Differences, 22(2), 178–189. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2011.05.001
• Derin, R. (2006). İlköğretim 8 sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki (İzmir ili örneklemi) [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Develi, M. H. & Orbay, K. (2003). İlköğretimde niçin ve nasıl bir geometri öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 157, 115-122.
• Elkin, N. & Karadağlı, F. (2015). Üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 1(1), 11-18.
• Erbay, F. (2009). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarına verilen yaratıcı drama eğitiminin çocukların işitsel muhakeme ve işlem becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Erdoğan, S. Ç. & Baran, G. (2005). Erken çocukluk döneminde matematik. Eğitim ve Bilim, 28(130), 32-40. Ergül, A. & Artan, İ. (2015). Erken matematiksel akıl yürütme becerilerinin incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 8(4), 457-485. http://dx.doi.org/10.5578/keg.8984
• Eskicumalı, A. & Eroğlu, E. (2001). Ailenin sosyo-ekonomik ve eğitim düzeyleri ile çocukların problem çözme yetenekleri arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 165-189.
• Gallistel, C. R., & Gelman, R. (1992). Preverbal and verbal counting and computation. Cognition, 44(1-2), 43-74. https://doi.org/10.1016/0010-0277(92)90050-R
• Ginsburg, H. P. (2006). Mathematical play and playful mathematics: A guide for early education. In D. G. Singer, R. M. Golinkoff & K. Hirsh-Pasek (Eds.), Play= Learning: How play motivates and enhances children’s cognitive and social-emotional growth (pp.145-165). Oxford University Press.
• Gökkurt, B. & Soylu, Y. (2013). Öğrencilerin problem çözme sürecinde anlam bilgisini kullanma düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 469-488.
• Gültekin, A. (2006) Psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Güven, Y. (2005). Erken çocuklukta matematiksel düşünme ve matematiği öğrenme. Küçük Adımlar Eğitim Yayınları.
• Hannula-Sormunen, M. M., Lehtinen, E., & Räsänen, P. (2015). Preschool children’s spontaneous focusing on numerosity, subitizing, and counting skills as predictors of their mathematical performance seven years later at school. Mathematical Thinking and Learning, 17(2-3), 155-177. https://doi.org/10.1080/10986065.2015.1016814
• İşmen, A. E. (2001). Duygusal zekâ ve problem çözme. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 13, 111-124.
• Jacobi-Vessels, J. L., Brown, E. T., Molfese, V. J., & Do, A. (2016). Teaching preschoolers to count: Effective strategies for achieving early mathematics milestones. Early Childhood Education Journal, 44(1), 1-9. https://doi.org/10.1007/s10643-014-0671-4
• Karadeniz, M. H. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik eğitiminde teknolojiden yararlanma durumlarının belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 119-144. http://doi/10.17984/adyuebd.57328
• Karaman, S. & İvrendi, A. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri ile onların sosyo-demografik özellikleri ve sosyo-dramatik oyunları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 40(177), 313-326. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.3016
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (25. Baskı). Nobel Yayıncılık.
• Kayagil, S. (2010). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinde eleştirel düşünme becerilerinin matematik başarısını yordaması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Keen, R. (2011). The development of problem solving in young children: A critical cognitive skill. Annual Review of Psychology, 62, 1-21. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.031809.130730
• Kırlar, B. (2006). Okulöncesi eğitim kurumuna devam eden altı yaş çocuklarına bazı matematiksel kavramları kazandırmada yapılandırılmış yöntem ile geleneksel yöntemin etkinliğinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Klahr, D., & Robinson, M. (1981). Formal assessment of problem solving and planning processes in preschool children. Cognitive Psychology, 13, 113-148. https://doi.org/10.1016/0010-0285(81)90006-2
• Kuru, N. (2015). 48-66 aylık çocukların bilimsel süreç becerileri ve matematik kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Lee, J. E. (2017). Preschool teachers’ pedagogical content knowledge in mathematics. International Journal of Early Childhood, 49(2), 229-243. https://doi.org/10.1007/s13158-017-0189-1
• Li, L., Zhou, X., Huang, J., Tu, D., Gao, X., Yang, Z., & Li, M. (2020). Assessing kindergarteners’ mathematics problem solving: The development of a cognitive diagnostic test. Studies in Educational Evaluation, 66, 1-10. https://doi.org/10.1016/j.stueduc.2020.100879
• Manfra, L., Dinehart, L. H., & Sembiante, S. F. (2014). Associations between counting ability in preschool and mathematic performance in first grade among a sample of ethnically diverse, low-income children. Journal of Research in Childhood Education, 28(1), 101-114. https://doi.org/10.1080/02568543.2013.850129
• Martin, R. B., Cirino, P. T., Sharp, C., & Barnes, M. (2014). Number and counting skills in kindergarten as predictors of grade 1 mathematical skills. Learning and Individual Differences, 34, 12-23. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2014.05.006
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB.
• Metin, M. (2014). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi. National Council of Teachers of Mathematics [NCTM]. (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: Author.
• Nicolaidou, M., & Philippou, G. (2003). Attitudes towards mathematics, self-efficacy and achievement in problem solving. In M. A. Mariotti (Ed), European research in mathematics education III (pp. 1– 11). University of Pisa.
• Nunes, T., Bryant, P. & Koçak, S. (2008). Çocuklar ve matematik: Matematik öğretiminde yeni adımlar. Doruk Yayıncılık.
• Oğuz, V. & Akyol, A. K. (2015). Problem çözme becerisi ölçeği (PÇBÖ) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cukurova University Faculty of Education Journal, 44(1), 105-122. https://doi.org/10.14812/cufej.2015.006
• Olkun, S. & Toluk Uçar, Z. (2009). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Maya Akademi Eğitim ve Danışmanlık.
• Olkun, S., Çelik, E., Sönmez, M. T. & Can, D. (2014). İlköğretim birinci sınıf Türk öğrencilerinde sayma ilkelerinin gelişimi. Başkent University Journal of Education, 1(2), 115-125.
• Olkun, S., Fidan, E. & Özer, A. B. (2013). 5-7 yaş aralığındaki çocuklarda sayı kavramının gelişimi ve saymanın problem çözmede kullanımı. Eğitim ve Bilim, 38(169), 236-248.
• Osanmaz, B. & Sadiye, M. (2018). 5-6 yaş çocuklarının matematik kavramları ile yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Ömercikoğlu, H. (2006). 4-7 yaş arası çocukların sayı kavramlarının Piaget’nin birebir eşleme deneyleri ile incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Önkol, F. L. (2012). Erken Sayı Testinin uyarlanması ve Erken Sayı Gelişim Programı’nın altı yaş çocukların sayı gelişimlerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Özcan, Z. (2017). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin matematik başarısı, yaş ve sınıf seviyesi açısından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43-52.
• Özsoy, G. (2005). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 179-190.
• Özyürek, A. & Begde, Z. (2016). Öğretmen ve anne-baba tutumlarının okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerine etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5(1), 204-232. https://doi:10.17539/aej.07642
• Palmér, H., Henriksson, J., & Hussein, R. (2016). Integrating mathematical learning during caregiving routines: A study of toddlers in Swedish preschools. Early Childhood Education Journal, 44(1), 79-87. https://doi.org/10.1007/s10643-014-0669-y
• Pesen, C. (2003). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi. Nobel Yayın.
• Polat Unutkan, Ö. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 243-254.
• Poyraz, H. & Turhan, G. (2006). Anasınıfına devam eden alt sosyo-ekonomik düzeydeki çocuklara uygulanan matematiksel kavramları destekleyici eğitim programının cümle ve sayı olgunluk puanlarına olan etkisinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 147-161.
• Purpura, D. J., & Lonigan, C. J. (2013). Informal numeracy skills: The structure and relations among numbering, relations, and arithmetic operations in preschool. American Educational Research Journal, 50(1), 178-209. https://doi.org/10.3102/0002831212465332
• Ramani, G. B. (2005). Cooperative play and problem solving in preschool children [Unpublished doctoral dissertation]. University of Pittsburgh. Retrieved from http://d-scholarship.pitt.edu/9721/1/gramani_etddissertation_Aug2005.pdf
• Sarıca, N. (2007). Çocukta nicelik ve sayı kavramı üzerine. Dilbilim, 18, 77-83.
• Sezer, T., & Guler-Ozturk, D. (2011). The effects of drama in helping five-year-old children acquire the concepts of number and operation. Educational Research, 2(6), 1210-1218.
• Sezer, T., Güral, M., Güven, G., & Efe-Azkeskin, K. (2013). Investigation of number and operations skills of children attending preschool education. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 3(1), 15-21.
• Shure, M. B., Spivack, G., & Jaeger, M. (1971). Problem-solving thinking and adjustment among disadvantaged preschool children. Child Development, 42(6), 1791-1803. https://doi.org/10.2307/1127585
• Soylu, Y. & Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111.
• Starkey, P., Klein, A., & Wakeley, A. (2004). Enhancing young children's mathematical knowledge through a pre-kindergarten mathematics intervention. Early Childhood Research Quarterly, 19, 99–120. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2004.01.002
• Tarım, K. & Bulut, M. S. (2006). Okulöncesi öğretmenlerinin matematik ve matematik öğretimine ilişkin algı ve tutumları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(32), 152-164.
• Taşkın, N. (2012). Çoklu öğrenme ortamının okul öncesi öğrencilerinin sayı kavramı gelişimine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Terzi, Ş. (2003). Altıncı sınıf öğrencilerinin kişilerarası arası problem çözme beceri algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 221-231.
• Thornton, S. (1999). Creating the conditions for cognitive change: The interaction between task structures and specific strategies. Child Development, 70(3), 588-603. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00043
• Turan, S. B. (2013). 60-77 aylar arasındaki okul öncesi eğitim alan ve almayan çocukların matematik yeteneği ile sosyal becerilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Ulusoy, H., Tosun, N. & Aydın, J. C. (2014). Sağlık yönetimi öğrencilerinin problem çözme becerileri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(1), 1-8. https://doi.org/10.5222/shyd.2014.001
• Van De Rijt, B. A., & Van Luit, J. E. (1999). Milestones in the development of infant numeracy. Scandinavian Journal of Psychology, 40(1), 65-71. https://doi.org/10.1111/1467-9450.00099
• Van De Walle, J. A., Karp, K. S., & Bay-Williams, J. M. (2012). İlkokul ve ortaokul matematiği: Gelişimsel yaklaşımla öğretim (Çev. S. Durmuş). Nobel Yayıncılık.
• Vatansever Bayraktar, H., Doğan C. & Toy S. (2018). İlkokul öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 27(5), 195-215.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 36-58.
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P. & Türkleş, S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 905-921.
• Yılmaz, B. (2015). 48-60 aylık çocuklar için Erken Sayı Değerlendirme Ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Yılmaz, E. (2012). 60-72 aylık çocukların duyguları anlama becerilerinin sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Yoleri, S. (2014). Okul öncesi çocukların kişilerarası problem çözme becerisi ve kavram gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 82-91.
• Yurdakul, Y., & Ayhan, A. B. (2016). Problem solving skills in the pre-school period. In E. Atasoy, R. Efe, I. Jażdżewska & H. Yaldır (Eds.), Current advances in education (pp. 28-40). St. Kliment Ohridski University Press.
• Yükçü, Ş. B. & Demircioğlu, H. (2017). Okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal problem çözme becerisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 216-238. http://dx.doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720171239
• Zhou, X. (2002). Preschool children's use of counting to compare two sets in cardinal situations. Early Child Development and Care, 172(2), 99-111. https://doi.org/10.1080/03004430210889