Okul Öncesi Dönemde Müze ile Eğitim: Öğretmenler Ne Biliyor? Ne Yapıyor?

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 396 - 430, 01.07.2019

Merve Özer Aslı Yıldırım Polat

https://doi.org/10.18039/ajesi.577246

Cited By: 2

Öz

Müzeler,
günümüzde eğitimin bir parçası haline gelen ve birinci elden deneyim sağlayan
kurumlardır. Müzelerde nesneler ile etkileşime giren birey, yaparak yaşayarak
öğrenme sürecine katılmaktadır. Avrupa, ve Amerika’daki gelişmiş ülkelerde okul
öncesi dönemden itibaren müzelerden yararlanılmaya başlanmaktadır. Bireylerin
müze kültürünü küçük yaşlarda kazanabilmesi ve yetişkinlikte müze tüketicisi
olabilmeleri için; bireyler müzeler ile okul öncesi dönemde tanıştırılmalıdır.
Bunun için de okul öncesi dönemde müze eğitiminin önemini bilen ve müzelerden
eğitim amaçlı yararlanabilen öğretmenlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu
araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin müze ile eğitime ilişkin görüş
ve deneyimlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden
olgubilim deseni kullanılmıştır. Olgubilim çalışmalarında, bireylerin bir olgu
ile ilgili yaşadıkları deneyimlere odaklanılmaktadır. Olgubilim ile desenlenen
araştırmanın katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile
belirlenmiştir. Bu kapsamda Küçükçekmece ilçesinde, çalıştığı kurum farklı
sosyoekonomik düzeyde bulunan ve bağımsız anaokulları, ilkokullarda görev yapan
altı öğretmen ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin
toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme
formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde olgubilim yöntemine ilişkin analiz
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda okulun bulunduğu sosyoekonomik düzey fark
etmeksizin araştırmaya katılan tüm öğretmenlerin müzelerden gezi amaçlı
yararlandıkları ortaya çıkmıştır. Okulu düşük sosyoekonomik bir çevrede bulunan
öğretmenlerin müzelere ilişkin bilgi ve farkındalık düzeyinin daha az olduğu ve
eğitimde müzelerden daha az yararlandıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Müze, müze eğitimi, okul öncesi öğretmenİ

Education with the museum in pre-school period: What do the teachers know? What does it do?

Öz

Museums are
institutions that have become part of education today and provide first-hand
experience. The individuals who interact with objects in museums participate in
the learning process by living. In the developed countries in Europe and
America, museums are being used from preschool period. In order for individuals
to gain museum culture at a young age and to become a museum consumer in
adulthood; individuals should be introduced in the preschool with museums. For
this, there is a need for teachers who know the importance of museum education
and benefit from museums for educational purposes in pre-school period. The aim
of this study is to reveal the opinions and experiences of preschool teachers
about education and museum. In this research, phenomenology is used. Case
studies focus on the experiences of individuals related to a case. The
participants of the research designed with phenomenology were determined by
criterion sampling from purposeful sampling methods. In this context, the
institution in Küçükçekmece was held with six teachers working in different
kindergartens and elementary schools. The semi-structured interview form
developed by the researcher was used to collect the data. In the analysis of
the data, the phenomenology analysis was used. As a result of the research, it
was revealed that all teachers who participated in the research benefited from
the museums for sightseeing purposes, regardless of the socioeconomic level of
the school’s enviroment. It was determined that the teachers in the school with
low socioeconomic environment had less knowledge and awareness about museums
and they benefited less from the museums.

Anahtar Kelimeler

Museum, museum education, preschool teacher

Kaynakça

• Akman, B., Altınkaynak, Ş., Kara, G. ve Gül, Ş. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 97-115.
• Aktekin, S. (2008). Müze uzmanlarının okulların eğitim amaçlı müze ziyaretlerine ilişkin görüşleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 103-111.
• Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-48.
• Allan, A. D. (1963). Müzelerin teşkilatlanması pratik öğütler. UNESCO, ICOM Türkiye Millî Komitesi Yayınları.
• Atagök, T. (1999). Çağdaş müzeciliğin anlamı; müze ve ilişkileri. T. Atagök (Ed.), Yeniden Müzeciliği Düşünmek içinde (s.131-142). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım-Yayın Merkezi.
• Ayaokur, A. (2014). Müzelerde bilgi yönetimi: Sadberk Hanım Müzesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Bal-İncebacak, B. (2015). Müzede drama: Heykel ve imgelem kavramı. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 306- 318.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Baykan, Z. Ö. (2007). 2005 ve 2006 ilköğretim programlarının müze eğitimi açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Bayraktaroğlu, S. (2012). Vakıf müzelerinde çocuklara yönelik çalışmalar. İ. San (Ed.), Çocuk müzeleri ve yaratıcı drama içinde (s.104-110). Ankara: Naturel Yayıncılık.
• Bingmann, M., Grove, T. and Johnson, A. (2009). Families and more. A. Johnson, K. Huber, N. Cutler, M. Bingmann and T. Grove (Ed.), The museums educator’s manual içinde (s. 75-86). United Kingdom: Altamira Press.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Bozdoğan, A. E. ve Yalçın, N. (2009). Ankara’daki bilim ve teknoloji müzelerinin eğitim amaçlı kullanım düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 182, 232- 248.
• Buyurgan, S. ve Mercin L. (2010). Görsel Sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve Uygulamaları. V. Özsoy (Ed), Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları.
• Buyurgan, S. ve Buyurgan, U. (2012). Müzede eğitim. Sanat eğitimi ve öğretimi içinde (s. 68-126). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Buyurgan, S. (2017). Verimli bir müze gezisi nasıl gerçekleştirebiliriz?. Milli Eğitim Dergisi, 214, 317- 343.
• Bülbül, H. (2017). Müze ile eğitimde bir seçenek olarak ‘‘Second Life’’ müzeleri. Milli Eğitim Dergisi, 214, 167- 180.
• Carr, M., Clarkin-Phillips, J.,Beer, A., Thomas, R., and Waitai, M. (2012). Young children developing meaning making practices in a museum: The role of boundary objects. Museum Management and Curatorship, 27(1), 53-66.
• Creswell, J. (2013) . Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. (3rd ed.). Washington DC: Sage.
• Çakır-İlhan, A. (2012). Yaratıcılık eğitimi bağlamında çocuk müzeleri. İ. San (Ed.), Yaratıcılık eğitimi bağlamında çocuk müzeleri içinde (s.20-42). Ankara: Naturel Yayınları.
• Dağal, A. B. ve Bayındır, D. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarla yapılan müze gezilerinin çocukların müzelere karşı olumlu duygu ve bilgi düzeylerine etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 264-281.
• Demirci, M. T. (2009). Kültürel öğelerin öğretiminde müze gezilerinin önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Dilli, R. ve Dümenci-Bapoğlu, S. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarına Anadolu’da yaşamış nesli tükenmiş hayvanların öğretilmesinde müze eğitiminin etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 217-230.
• Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin müzelerin öğrenme ortamı olarak kullanımına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, s. 214, 303- 316.
• Dilli, R., Dümenci-Bapoğlu S. ve Kesebir- Turgut, G. (2018). Müzede çevre eğitimi kapsamında okulöncesi dönemi çocuklarına yenilenebilir enerji kaynaklarının anlatılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 421-432.
• Doğan, C. D. (2017). Müzelerin eğitim ortamı olarak kullanılması: ölçme ve değerlendirme uygulamaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(60), 234-248.
• Egüz, Ş. ve Kesten, A. (2012). Sosyal Bilgiler dersinde müze ile eğitimin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Samsun ili örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 81-103.
• Ekmekci, S. (2015). Tarih öğretmenlerinin müze ziyaretleri hakkındaki görüşleri: Trabzon örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Erdoğan, N. (2014). Mardin müzesi müze eğitimi etkinlikleri. Ankara: Haber Yayıncılık.
• Ersoy, F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (s.82-138). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Falk, J. and Dierking, L. (2002). Learning from museums visitor experiences and the making of meaning.ltamira: Walnut, CA.
• Filiz. N. (2010). Sosyal Bilgiler öğretiminde müze kullanımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Gurian, E. H. (2006). Thoughts from civilizing the museum. Museums and Young People.
• Güleç S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal Bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 63-78.
• Henderson, Z. T. and Atencio, J. D. (2007). Integration of play, learning, and experience: What museums afford young visitors. Early Childhood Education Journal, 35, 245- 251.
• Hooper-Grenhill, E. (1999). Müze ve Galeri Eğitimi. (Çev: M. Örge Evren ve E. Gül Kapçı). Ankara: AÜ Çocuk Kültürü ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Kalessopoulou, D. (2011). Let’s play in the museum: Museum exhibits that support children’s play. 6th July 2011, IPA 18th World Conference.
• Karaca, N. H., Şenol, F. B., Akyol, T., ve Can-Yaşar, M. (2018). Anasınıfına devam eden çocuklar için bir müze gezisi örneği. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(2), 13-25.
• Karadeniz, C., Okvuran, A., Artar, M. ve Çakır-İlhan, A. (2017). Müze eğitiminde dönüşümler: Kocaeli Müzesinde eğiticilerin eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 214, 37-59.
• Karakaş, D. Y. ve Eğitmen, A. (2017). Bursa Kent Müzesi’nde 6 yaş çocukları ile Bursa’nın kaybolan mesleklerinin yaratıcı drama yöntemi ile işlenmesi. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 63-76.
• Karamustafaoğlu, S., Ayvalı, L. ve Ocak, Y. (2018). Okul öncesi eğitimde informal ortamlara yönelik öğretmenlerin görüşleri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 3(2), 38-65.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1),71.
• Kısa, Y. ve Gazel, A. A., (2016). Sosyal Bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Field Education, 2(1), 51- 83.
• Kimble, G. (2014). Children learning about biodiversity at an environment centre, a museum and at live animal shows. Studies in Educational Evaluation, 41, 48–57.
• Leftwich, M. and Haywood, C. (2016). The littlest historians: Early years programming in history museums. Journal of Museum Education, 41(3), 152- 164.
• McRainey, L. and Russick, J. (2010). Connecting kids to history with museum exhibitions. United States America: Lef Coast Press.
• Moustakas, C. E. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications.
• Nuzzaci, A. (2006). General education and museum education: Between singularity and plurality. Revista.
• Özbek, G., Akyol, A. ve Köksal- Akyol, A. (2017). Ankara’daki müzelerin eğitim işlevleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 214, 137-153.
• Özsoy, V., Dilli, R., Karakaya, Ü., Bıyıklı, N. ve Çalık, Ş. (2017). Doğal tarihi kültürel mekanlar ile bilim merkezlerinin yaygın öğrenme ortamı olarak kullanılması. Milli Eğitim Dergisi, 214, 477-488.
• Özmen, S. S. (2018). Müze eğitiminin gelişimi. Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 301-324.
• Özyılmaz-Akamca, G. ve Yıldırım, G. (2017). Erken çocukluk döneminde alternatif bir yöntem: müze eğitimi I, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Kongresi, İstanbul: Haliç Kongre Merkezi.
• Piscitelli, B., and D. Anderson. (2001). “Young children’s perspectives of museum settings and experiences.” Museum Management and Curatorship, 19(3), 269–282.
• Süzen, H. N. (2005). İlköğretim okullarında görevli yöneticilerin ve resim iş öğretmenlerinin müze ve sanat galerilerinin görsel sanatlar (resim- iş) amaçlı kullanılmasına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Tan, Z. (2009). İlköğretim birinci kademe görsel sanatlar eğitimi müze bilinci öğrenme alanında materyal kullanımının etkisi ve uygulanması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Tezcan-Akmehmet, K. (2013). Müzeler ve eğitim. E. Altınsapan ve N. Küçükhasköylü (Ed.), Müzecilik ve sergileme içinde (s.128-154). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Tezcan-Akmehmet, K. (2014). Eğitim ve müzeler. R. Yağcı ve S. Gündüz- Küskü (Ed.), Müzeler, oyunlar, oyuncaklar ve çocuklar içinde (s.155-161). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Tezcan-Akmehmet, K. (2017). İlkokul ve ortaokul görsel sanatlar dersi öğretim programında sanat tarihi öğretimi ile müze eğitimi ilişkisinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 247, 181- 207.
• Tuuling, L., Oun, T. and Ugaste, A. (2018). Teacher’s opions on utilizing outdoor learning preschools of Estonia. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning,1-13.
• Türkmen, H. (2015). İlkokul öğretmenlerin sınıf dışı ortamlardaki fen öğretimine bakış açıları. Journal of European Education, 5(2), 47-55.
• Uludağ, G. (2017). Okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitiminde kullanılmasının okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Usbaş, H. (2010). Okul öncesi eğitimde müzelerden yararlanma programının 6 yaş çocukları üzerindeki etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Ünal. F. (2012). Observation of object preferences of interest by children aged between 4 and 8 in museums: Antalya museum examples, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 51, 362-367.
• Wong, K. M and Pisticelli, B. (2019). Children’s voices: What do young children say about museums in Hong Kong?. Museum Management and Curatorship, 1-14.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel-Kurnaz, F. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin ve sınıf öğretmenlerinin müzelerde uygulatılan etkinliklere ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.