Pıne And Pıne Nut In Bergama Kozak Regıon

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 2757 - 2766, 30.12.2023

Şaziye Dinçer Bahadır

https://doi.org/10.34083/akaded.1376618

Öz

Dialect studies are an important branch of our linguistic studies, revealing a wealth of vocabulary that both reflects our culture and is vulnerable to time. In this branch, various phonetics, morphology and dictionary studies based on both the compilation and the texts put forward remain up-to-date. The Kozak region of Bergama, which is a very old settlement, can be considered as a treasure trove shaped by mutual interaction, history, tradition and custom, as in every settlement.
Apart from agriculture and animal husbandry, pine nuts are an important source of income in the Kozak region. Kozak, which has given its name to the region, has various areas of use. Pine nuts are used in desserts as well as served as treats to guests. Not only the nuts of the pine trees are used, but also their timber, wood, kindling, gum and leaves. The shells obtained from the pine nut cones and the parts of the empty pine nut shell are used as fuel. Pine branches, pruned in the spring, are also given to small cattle as food.
Pine nuts have had an impact on the culture of the region as well as its livelihood. The vocabulary related to pine and pine nuts is quite rich in this region. In this study, the vocabulary related to pine and pine nuts in the dialect of the Bergama Kozak region will be specified and as a result, the extinction of the vocabulary related to pine and pine nuts will be prevented.

Anahtar Kelimeler

Bergama Kozak region dialect, kozak, pine, pine nuts.

Bergama Kozak Yöresinde Çam ve Çam Fıstığı

Öz

Ağız çalışmaları, hem kültürümüzü yansıtan hem de zamana karşı dayanıksız olan söz hazinesini ortaya çıkaran dil incelemelerimizin önemli bir koludur. Bu kolda, hem derleme hem de ortaya konulan metinlerden hareketle çeşitli ses, şekil bilgisi ve sözlük çalışmaları güncelliğini korumaktadır. Oldukça eski bir yerleşim yeri olan Bergama’nın Kozak yöresi, her yerleşim biriminde olduğu gibi karşılıklı etkileşimin, tarihin, geleneğin, göreneğin biçimlendirdiği bir ağız hazinesi olarak değerlendirilebilir.
Kozak yöresinde tarım ve hayvancılık dışında çam fıstığı önemli bir gelir kaynağıdır. Yöreye adını vermiş olan kozak, çeşitli kullanım alanlarına sahiptir. Çam fıstığı, misafirlere ikram olarak sunulmasının yanında tatlılarda da kullanılır. Çam ağaçlarının sadece fıstığından değil kerestesinden, odunundan, çırasından, sakızından, pürçeğinden de faydalanılır. Küneri alınmış kozalaktan elde edilen kıpır ve kıpçık yakacak olarak kullanılır. Baharda budanan çam dalları da küçükbaş hayvanlara yiyecek olarak verilir.
Çam fıstığı, yörenin ekonomisine olduğu gibi kültürüne de etki etmiştir. Bu yörede çam ve çam fıstığıyla ilgili söz varlığı oldukça zengindir. Bu çalışmada, Bergama Kozak yöresi ağzında çam ve çam fıstığı ile ilgili söz varlığı belirlenecek ve sonucunda çam ve çam fıstığı ile ilgili söz varlığının yok olması engellenmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bergama Kozak yöresi, kozak, çam, çam fıstığı

Kaynakça

• Ayverdi, İ. (2011). Misalli büyük Türkçe sözlük. Kubbealtı Neşriyat.
• Çağbayır, Y. (t.y.) Yayım. Ötüken Türkçe sözlük. Erişim Tarihi: Eylül 10, 2023, http://www.otukensozluk.com
• Dinçer Bahadır, Ş. (2022). Bergama Kozak yöresi ağzı. Fenomen Yayıncılık.
• Eren, H. (1999). Türk dilinin etimolojik sözlüğü. Bizim Büro Basım Evi.
• Eriş, E. (1996). Kozak. Bergama Belediyesi Yayınları.
• Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe sözcüklerin köken bilgisi sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Nişanyan, S. (t.y.) Yayım. Nişanyan sözlük- Türkçe etimolojik sözlük. Erişim tarihi: Eylül 10, 2023, https://www.nisanyansozluk.com
• Solbaş, Ş. (2011). Kozak yaylasında (Bergama) fıstık çamının ekolojik şartları ve yetiştiriciliği (Tez No.306453) [Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/giriş.jsp
• Sözer, A. N. (1990). Kozak yaylacılığı üzerine bazı gözlemler (Batı Anadolu). Ege Coğrafya Dergisi, 5 (1), 1-9.
• Tietze, A. (2021). Tarihi ve etimolojik Türkiye Türkçesi lugati. Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
• Tozan, M. (2023). The Kozak plateau in antiquity: toponyms, routesandnaturalresources, Olba, XXXI (XXXI), 381-400.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Yayım. Türkçe sözlük.