KEMAL TAHİR’İN ‘VELİNİMETİMİZ MÜVEZZİ’ HİKÂYESİ EKSENİNDE MÜVEZZİLERE BİR BAKIŞ/AN OUTLOOK ON THE DISTRIBUTORS WITHIN THE FRAMEWORK OF KEMAL TAHİR’S “VELİNİMETİMİZ MÜVEZZİ”

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 6, 0 - 0, 18.12.2016

Derya Kılıçkaya

Öz

Kemal Tahir’in 2 Haziran 1937’de, Yedigün dergisinin 221. sayısında yayımladığı ‘Velinimetimiz Müvezzi’ başlıklı hikâye, basın tarihimizde ayrı ve kıymetli bir yeri olan müvezzilikten; yani gazete dağıtıcılığından bahseder. Hikâyede bahsi geçen kişi, bir çocuk müvezzidir ve yazar küçük; fakat küçüklüğüyle ters orantılı olarak büyük bir iş yapan bu gazete dağıtıcısını ayrıntısıyla işlemiştir. Aslında Kemal Tahir, hikâyesine konu ettiği bu küçük müvezzi ekseninde, basın tarihimizde ayrı ve önemli yerleri olan bütün müvezzileri anlatmaya çalışmıştır; çünkü hemen hemen her gazete dağıtıcısı aynı şekilde bir yaşam sürmüştür. Yazar, hikâyesinde sadece müvezzinin fizikî özelliklerini anlatmakla yetinmemiş, onun iç dünyasına da girerek, psikolojisini vermeye çalışmıştır. Kemal Tahir, gazete dağıtıcılarını ‘velinimet’ olarak görmektedir. Bu kadar önemli bir yere sahip olmalarına rağmen müvezziler, ne halkın nazarında ne de basın dünyasında önemsenen kişiler olmuşlardır. Her zaman horlanan ve sözlerine kulak asılmayan müvezzinin hâli, yazar tarafından hikâyede çok başarılı bir şekilde ele alınmıştır. ‘Velinimetimiz Müvezzi’, her ne kadar bir hikâye olsa da aslında, hikâyeden çok denemeye benzer; çünkü yazar-anlatıcı bir gazete dağıtıcısı ekseninde bütün müvezziler hakkındaki görüş ve düşüncelerini aktarmış olur. Dolayısıyla, metin hem bir hikâye hem de bir deneme olarak kabul edilebilir.

Anahtar Kelimeler: Kemal Tahir, Hikâye, Müvezzi, Basin.

Abstract
The story “Velinimetimiz Müvezzi,” published by Kemal Tahir in Yedigün journal (issue 221 on 2 June, 1937) mentions the profession of “müvezzi”, which is newspaper distribution, having a substantial place in the history of Turkish journalism. The protagonist of the story is a paperboy (child müvezzi). The author gives a detailed picture of the paperboy who deals with an extraordinary job, despite his age. Actually, Kemal Tahir tried to address the lives of all münevezzis through the paperboy he mentioned in the story since almost all newspaper distributors had similar lives. The Author not only narrates the physical characteristics of münevezzi but also tries to explain his psychology by describing his inner world. Kemal Tahir considers the newspaper distributors as “velinimet” (benefactor). Although they have had such a significant place, Müvezzis have never been considered as important either by the public or by the press. The müvezzi figure, who is always despised and ignored, is successfully addressed by the author. Although Velinimetimiz Müvezzi is a story, it resembles the features of
essay rather than a story because the hero narrator narrates his ideas and thoughts about müvezzis through the paperboy. Therefore, the text can be considered as both a
story and an essay.

Keywords: Kemal Tahir, Story, Distributor, Press.

 

 

Kaynakça

• ESEN, Muzaffer, “Ali (Tazı)”, İstanbul Ansiklopedisi, İkinci Cilt, (İstanbul: 1959)
• Hayâl, nr. 95, 2 Eylül 1874, ( 21 Ağustos 1290), s. 3.
• Kemal Tahir, “Velinimetimiz Müvezzi”, Üstadın Ölümü, Yay. Haz. Sevengül Sönmez, (İstanbul: İthaki, 2006)
• Kemal Tahir, “Velinimetimiz Müvezzi”, Yedigün, 221, (2 Haziran 1937).
• KOÇU, Reşat Ekrem, “Gazete Müvezzileri”, İstanbul Ansiklopedisi, Birinci Cilt, (İstanbul: Koçu Yay., 1973)
• KOLOĞLU, Orhan, Osmanlı Döneminde Basın Teknikleri ve Araçları, (İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fak., 2010)
• Meddah, nr. 15, 12 Nisan 1875, ( 6 Rebiülevvel 1292), s. 3-4.
• SILACI, Ferhat, “Bizde Gazete Müvezziliğinin Tarihçesi”, Kitap Belleten 2 (1960)
• ŞENER, Ramazan, “Kemal Tahir’in Hikâyeleri Üzerine Bir İnceleme”, (yüksek lisans tezi, Fatih Üniversitesi, 2014)