ULUSLARARASI ÖRGÜTLERİN MEŞRULUĞU ÜZERİNE: DE FACTO OTORİTE

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 10, 123 - 144, 30.12.2018

Selman Özdan

Öz

Bu çalışma uluslararası örgütlerin
meşruluğu üzerine yapılmış bir incelemedir. Uluslararası arenada uluslararası örgütlerin
sayısı onlara olan ihtiyaçla birlikte artmıştır. Bu durumun sebebi ise uluslararası
boyutta ortaya çıkan tehdit unsurlarıyla (terörizm, çevre problemleri, salgın
hastalıklar, fakirlik, küresel ısınma, iç savaşlar vb.) uluslararası işbirliği yaparak
baş edileceğine olan inançtır diyebiliriz. Ulus devletlerin yanı sıra uluslararası
hukukun önemli aktörlerinden biri haline gelen uluslararası örgütlerin meşru
zemininin tesis edilmesi gereksinimi bu örgütlere duyulan ihtiyacın da bir nevi
meşrulaştırılma çabasıdır. Uluslararası örgütler devletlerle kıyaslandığında
çok taraflı ve karmaşık bir yapıya sahiptirler. Bu sebeple, uluslararası
örgütlerin meşruluğunu tesis etmek devletlere göre daha sancılı bir süreci
içerir. Uluslararası örgütlerin uluslararası arenada bulunan ve
reddedemeyeceğimiz etkisi bu sancılı süreci yaşamak zorunda olduğumuzu
gösteriyor. Böylece, uluslararası örgütlerin meşru zeminini tesis etmek bir
ihtiyaç haline gelmektedir. Bu makale bahsettiğimiz bu ihtiyaca cevap verebilme
endişesi taşırken uluslararası örgütlerin meşru zemini tesis etmek için ihtiyaç
duyulan unsurlarla birlikte ortaya çıkan çelişkileri ve zorlukları da ifade
etmektedir. Bu endişeyi sergilemek için öncelikle meşruluk üzerine kısa bir
inceleme ile asıl tartışmamıza bir alt yapı oluşturmaya çalışacağız. Ardından uluslararası
hukuk çerçevesinde meşruluğun ele alınma yöntemlerini inceleyeceğiz. Uluslararası
örgütlerin meşru yapısını ve meşru zeminini tesis etmek için gereksinimleri
izah etmenin akabinde tartışmalı bir örnek olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin
meşru yapısı üzerine bir kritik sunacağız. Son bölümde genel bir değerlendirme
ile bu çalışmayı özetleyeceğiz. Meşruluk ve otorite kavramlarının ilişkisi dâhilinde
de facto otoriteye sahip olabileceğini iddia ettiğimiz uluslararası örgütlerin
meşru yapısının tesis edilip edilemeyeceği problematiği makalenin ana tartışma
konusunu oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Örgütler, Meşruluk, De facto Otorite, Uluslararası Hukuk

ON THE LEGITIMACY OF INTERNATIONAL ORGANISATIONS: DE FACTO AUTHORITY

Öz

This article analyses the legitimacy of international
organisations. Adverse impact of the globalisation process on entire world such
terrorism, environmental problems, epidemic illnesses, poverty, global warming,
civil war etc. has convinced nation-States as regards the necessity of
international organisations to deal with such global problems. Beside the
nation-States, therefore, international organisations have gradually become a
prominent legal actor of both international law and international society.
Since the concept of legitimacy has become a pivotal concern in international
law, an issue of establishing the legitimate base for international
organisations has been respected as a serious requirement before international
law. For the sake of analysing and criticising of the legitimacy of
international organisations, this article, briefly examines the concept of
legitimacy. It then analyses the concept of legitimacy in the field of
international law since international organisations have been accepted and
recognised as one of prominent legal actors as well as nation-States. The
legitimacy question of international organisation which is the central issue of
this article is being examined in the third section. It further looks for vital
ingredients that should be hold by international organisations to be
legitimately accepted under international law. In the fourth section, It brings
a contentious sample case which is the legitimacy problem for the United
Nations Security Council. Final section concludes this article with an overall
assessment. Considering interdependence between legitimacy and authority, the
legitimacy question in international organisations may become a central issue
if de facto authority is claimed for international organisations. This article
finally claims that establishing the legitimate authority for international
organisations, in comparison to nation-States, is not peaceful and plain
process.

 

Anahtar Kelimeler

International Organisations, Legitimacy, De facto Authority, International Law

Kaynakça

• Åkermark, A. S. (1997). Justifications of Minority Protection in International Law. London, The Hague ve Boston: Kluwer Law International.
• Aksar, Y. (2004). Implementing International Humanitarian Law: From the Ad Hoc Tribunals to a Permanent International Criminal Court. London: Routledge.
• Bassiouni, M. C. (2001). Universal Jurisdiction for International Crimes: Historical Perspectives and Contemporary Practice. Virginia Journal of International Law, 42(1), 81-162.
• Bodansky, D. (2008). The Concept of Legitimacy in International Law. R. Wolfrum ve V. Röben (Ed.), Legitimacy in International Law içinde (C. 194, ss. 309-317). Berlin, Heidelberg: Springer.
• Buchanan, A. E. (2007). Justice, Legitimacy, and Self-determination: Moral Foundations for International Law. New York: Oxford University Press.
• Buchanan, A. ve Keohane, R. O. (2006). The Legitimacy of Global Governance Institutions. Ethics & International Affairs, 20(4), 405-437.
• Caron, D. D. (1993). The Legitimacy of the Collective Authority of the Security Council. The American Journal of International Law, 87(4), 552-588.
• Cassinelli, C. W. (2017). Political Authority: Its Exercise and Possession. A. de Crespigny ve A. Wertheimer (Ed.), Power, Authority, Justice, and Rights: Studies in Political Obligations içinde (ss. 74-88). New York: Routledge.
• Charter of the International Military Tribunal for the Far East. T.I.A.S. No. 1589 (1946).
• Charter of the International Military Tribunal (Nuremberg Charter). 8 U.N.T.S. 279 (1945).
• Coicaud, J.-M. (2004). Legitimacy and Politics: A Contribution to the Study of Political Right and Political Responsibility. (D. A. Curtis, Çev.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Crane, D. M., Sadat, L. N. ve Scharf, M. P. (2018). The Founders: Four Pioneering Individuals Who Launched the First Modern-Era International Criminal Tribunals. Cambridge: Cambridge University Press.
• Craven, M. (2010). Statehood, Self-Determination, and Recognition. M. D. Evans (Ed.), International Law içinde (ss. 203-251). Oxford: Oxford University Press.
• Cronin, B. ve Hurd, I. (Ed.). (2008a). The UN Security Council and the Politics of International Authority. New York: Routledge.
• Cronin, B. ve Hurd, I. (2008b). Conclusion: Assessing the Council’s Authority. B. Cronin ve I. Hurd (Ed.), The UN Security Council and the Politics of International Authority içinde (ss. 199-214). New York: Routledge.
• Cryer, R., Friman, H., Robinson, D. ve Wilmshurst, E. (2010). An Introduction to International Criminal Law and Procedure (2.). Cambridge: Cambridge University Press.
• Çelik, E. F. (1979). Milletlerarası Hukuk (C. I). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Dağ, A. E. (2004). Uluslararası İlişkiler Diplomasi Sözlüğü. İstanbul: Anka Yayınları.
• Demir, Ö. ve Acar, M. (2002). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Sözlük Dizisi (3.). Ankara: Vadi Yayınları.
• Fisher, D. (2011). Morality and War: Can War be Just in the Twenty-First Century? Oxford: Oxford University Press.
• Franck, T. M. (1996). Clan and Superclan: Loyalty, Identity and Community in Law and Practice. The American Journal of International Law, 90(3), 359-383.
• Frost, M. (2013). Legitimacy and International Organizations: The Changing Ethical Context. D. Zaum (Ed.), Legitimating International Organizations içinde (ss. 26-40). Oxford: Oxford University Press.
• Goldsmith, J. L. ve Posner, E. A. (2005). The Limits of International Law. New York: Oxford University Press.
• Hendel, C. W. (1958). An Exploration of the Nature of Authority. C. J. Friedrich (Ed.), Nomos I: Authority içinde. Cambridge: Harvard University Press.
• Holmes, R. L. (1989). On War and Morality. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
• Johnson, J. T. (2002). Paul Ramsey and the Recovery of the Just War Idea. Journal of Military Ethics, 1(2), 136-144.
• Keohane, R. O. (1989). International Institutions and State Power : Essays in International Relations Theory. Boulder: Westview Press.
• Kunz, J. L. (1954). The Present Status of the International Law for the Protection of Minorities. The American Journal of International Law, 48(2), 282-287.
• Ladenson, R. (1980). In Defense of a Hobbesian Conception of Law. Philosophy & Public Affairs, 9(2), 134-159.
• Lindseth, P. L. (2016). Supranational Organizatons. J. K. Cogan, I. Hurd ve I. Johnstone (Ed.), The Oxford Handbook of International Organizations içinde (ss. 152-170). Oxford: Oxford University Press.
• Lipset, S. M. (1960). Political Man: The Social Bases of Politics. Garden City, New York: Doubleday.
• Mettraux, G. (2006). International Crimes and the Ad Hoc Tribunals. Oxford: Oxford University Press.
• Open the Club. (1992, 29 Ağustos).The Economist.
• Orend, B. (2006). The Morality of War. Toronto: Broadview Press.
• Ozdan, S. (2011). Reform of the United Nations Security Council. Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1-2), 315-335.
• Peters, R. S. (2017). Authority. A. de Crespigny ve A. Wertheimer (Ed.), Power, Authority, Justice, and Rights: Studies in Political Obligations içinde (ss. 60-73). New York: Routledge.
• Raz, J. (1985). Authority and Justification. Philosophy & Public Affairs, 14(1), 3-29.
• Sato, T. (2001). The Legitimacy of Security Council Activities under Chapter VII of the UN Charter after the End of the Cold War. J.-M. Coicaud ve V. Heiskanen (Ed.), The Legitimacy of International Organizations içinde (ss. 309-352). Tokyo, New York, Paris: United Nations University Press.
• Schaar, J. H. (1981). Legitimacy in the Modern State. New Brunswick & Oxford: Transaction Publishers.
• Schabas, W. A. ve Bernaz, N. (Ed.). (2011). Routledge Handbook of International Criminal Law. Oxon: Routledge.
• Schachter, O. (1998). The Decline of the Nation-State and its Implications for International Law. Columbia Journal of Transnational Law, 36(1), 7-24.
• Schmitt, C. (1934). Nationalsozialismus und Völkerrecht. Berlin: Junker und Dünnhaupt.
• Schulte, P. (2012). Morality and War. Y. Boyer ve J. Lindley-French (Ed.), The Oxford Handbook of War içinde (ss. 99-115). Oxford: Oxford University Press.
• Smith, R. W. (1970). The Concept of Legitimacy. Theoria: A Journal of Social and Political Theory, (35), 17-29.
• Soysal, M. (2003). Değişen Egemenlik ve Meşruluk. Anayasa Yargısı, 20, 171-181.
• Stevenson, A. (2010). Oxford Dictionary of English (3.). Oxford: Oxford University Press.
• Sybesma-Knol, N. (1985). The New Law of Treaties: The Codification of the Law of Treaties Concluded Between States and International Organizations or Between Two or More International Organizations. Georgia Journal of International and Comparative Law, 15(3), 425-452.
• Thürer, D. (1999). The “Failed State” and International Law. International Review of the Red Cross, 81(836), 731-761.
• Tomuschat, C. (1993). Obligations Arising for States Without or Against Their Will. Recueil Des Cours, 241, 195.
• UNHCHR. (2010). Minority Rights: International Standards and Guidance for Implementation ( No: HR/PUB/10/3). United Nations.
• Weber, M. (1978). Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology. (E. Fischoff, H. Gerth, A. M. Henderson, F. Kolegar, C. W. Mills, T. Parsons, … C. Wittich, çev.). Berkeley, Los Angeles: University of California Press.
• Weber, M. (2017). Bürokrasi ve Otorite. (H. B. Akın, Çev.) (8.). Ankara: Adres Yayınları.
• Wolfrum, R. (2008). Legitimacy of International Law from a Legal Perspective: Some Introductory Considerations. R. Wolfrum ve V. Röben (Ed.), Legitimacy in International Law içinde (C. 194, ss. 1-24). Berlin, Heidelberg: Springer.
• Young, E. A. (2003). The Trouble with Global Constitutionalism. Texas International Law Journal, 38, 527-545.