THE RELATIONSHIP BETWEEN FINANCIAL BEHAVIOR AND FINANCIAL LITERACY

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 15, 141 - 164, 26.04.2021

Hülya Yılmaz , Turgay Kaymakçı

Öz

The purpose of this study is to determine the financial literacy levels of high school students and to reveal whether the financial literacy level of these student develops in line with some of their financial behaviors in life. For this purpose, we administered a questionnaire to a total of 456 students attending in several Anatolian and Vocational Technical Anatolian High Schools in Istanbul. The questionnaire surveyed various financial behaviors as well as financial literacy levels of the students. The findings obtained from the analysis showed that the financial literacy level was different across different behaviors. Students, who indicated that they regularly save from their pocket money, keep their money in cash or deposit them in their bank accounts, rarely consume their pocket money until they secure the next one, set a target for the expenditures, and regularly monitor their expenses, had higher levels of financial literacy compared to those who did not do any of these. These findings indicate that financial literacy level significantly reflects on the behaviors of teenagers in financial matters. This study investigated the extent to which financial literacy levels of young people differ in their behaviors, a topic that is rarely studied in the finance literature. In this sense, it contributes to the current literature.

FİNANSAL DAVRANIŞLAR VE FİNANSAL OKURYAZARLIK İLİŞKİSİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, liselerde eğitim alan öğrencilerin finans ile ilgili konulardaki bilinç düzeylerini tespit etmek ve bu öğrencilerin finansal konulardaki bilinç düzeyinin hayattaki bazı finansal davranışlarıyla aynı doğrultuda gelişip gelişmediğini görmeye çalışmaktadır. Bu kapsamda, İstanbul’da Anadolu ve Mesleki Teknik Anadolu Liselerinde okuyan toplam 456 öğrenci üzerine bir anket uygulanmıştır. Ankette öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeylerini tespit etmeye yönelik soruların yanında, çeşitli finansal davranışlarını ölçmeye yönelik sorulara da yer verilmiştir. Analizler sonucu elde edilen bulgular öğrencilerin sergilemiş olduğu farklı davranışlarda finansal okuryazarlık düzeyinin de farklı olduğunu ortaya koymuştur. Öğrencilerden harçlıklarından tasarruf yapan, artan harçlıklarını ellerinde nakit olarak tutan veya bankadaki hesabına yatıran, ellerindeki harçlıkları bir sonrakini alana kadar nadiren tüketen, sahip oldukları paranın harcanması ile ilgili kendilerine hedef koyduğunu beyan eden ve harcamalarını düzenli olarak takip edenlerin takip etmeyenlerle kıyaslandığında finansal okuryazarlık bilincinin takip eden öğrencilerde daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgular, lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyinin finansal davranışlarına önemli ölçüde yansıdığına işaret etmektedir. Bu çalışmada, literatürde üzerinde daha az durulan gençlerin finansal okuryazarlık düzeylerinin davranışlarında ne ölçüde farklı olduğu araştırılmış olup, elde edilen bulguların literatüre önemli bir katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Tutumlar, Finansal Davranış, Finansal Okuryazarlık

Kaynakça

• Altıntaş, K. (2009). Belirlenmiş katkı esaslı emeklilik planlarında finansal eğitimin önemi: Katılımcıların finansal okur yazarlığı çerçevesinde alternatif bir yatırım eğitim modeli. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.5, Sayı. 9
• Avustralya Menkul Kıymetler ve Yatırımkomisyonu (Asıc ) (2011). National Financial Literacy Strategy. Australian Securities And Investments Commission.
• Barmaki, N. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma:Hacettepe Üniversitesi Örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aile ve Tüketici Bilimleri Doktora Tezi.
• Bay, C. - Catasus, B. - Johed, G. (2014). Situating financial literacy,. Critical Perspectives on Accounting, No. 25, December, 36-45.
• Boz, D. (2019). Kütahya ilinde bulunan özel eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrenci velilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 147-160.
• Doğan, M. - Faikoğlu, S. (2016). Davranışsal Finans ve Finansal Okuryazarlık. Ekin Yayınevi.
• Ergün, K. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlığı:Balıkesir Üniversitesi Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Erkılıç, A. (2019). Lise Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeyleri ve Matematik Ders Başarıları Arasındaki İlişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Gökmen, H. (2012). Finansal Okuryazarlık, Hiperlink Yayınları.
• Haydari, A. (2018). Bireylerin Finansal Okuryazarlık, Finansal Eğitim ve Finansal Erişim Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma: İstanbul İli Örneği. Muğla Sıtkı Koçman Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Holzmann, R. (2010). Bringing Financial Literacy and Education to Low and Middle Income Countries: The Need to Review, Adjust and Extend Current Wisdom. World Bank Social Protection Discussion Paper, No 56501.
• İlhan, B. (2017). ‘Has the Risk Perception in Turkish Stocks Market Changed Intertemporally?’, IIB International Refereed Academic Socıal Sciences Journal, Vol. 8, No. 26, pp.1–21.
• Kaplan, A. B. - Kaplan F. N. (2018). The Archeology of Coin and its Archetypal Future. Journal of Strategic Research in Social Science, 8 (2), 55-64.Kılıç, Y., Ata, H. A., & Seyrek, İ. H. (2015).
• Kılıç, Y. - Ata, H. A., - Seyrek, İ. H. (2015). Finansal okuryazarlık: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 129-150.
• Lusardi , A. (2006). Financial Literacy and Financial Education: Review and Policy Implications,. Networks Financial Institute at India State University Policy Brief.
• Lusardi, A., - Mitchell, O. S. (2011). Financial literacy around the world: an overview. National Bureau of Economic Research Working Paper Series, (w17107).
• Lusardi, A., - Tufano, P. (2008). Debt Literacy, Financial Experiences Andoverindebtedness. National Bureau of Economic Research Inc., Cambridge.
• Öncüler, İ. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Özbek, A. (2019). Erken Dönemde Ekonomi Eğitiminin Finansal Okuryazarlık Düzeyine Etkisi: Uluslararası Bakalorya Örneği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı
• Özkale, A. (2018). Finansal Okuryazarlık ve Matematiksel Okuryazarlık Perspektifinde Türkiye ve Kanada (Ontarıo) Öğretim Programlarının İncelenmesi ve Bir Model Önerisi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri.
• Remund, D. (2010). Financial literacy explicated: the case for a clearer definition in an ıncreasingly complex economy. Journal Of Consumer Affairs, 44(2), 276-295.
• Salman, Ü. - Esmeray, A. (2020). Financial literacy: A research for students taking accounting and finance education. Journal of Busıness Research-Turk, 12/2.
• Sancak, S. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Finansal Okuryazarlık. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Tdk. (2020). www.tdk.gov.tr.
• Tektaş, D. (2019). Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi ve Mesleki, Teknik Anadolu Liselerinde Görev Yapan Muhasebe ve Finansman Öğretmenleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Temizel, F. - Bayram, F. (2011). Finansal okuryazarlık: Anadolu üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi, öğrencilerine yönelik bir araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1.
• Tosun, A. (2016). Lise Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeyi Üzerine Bir Alan Araştırması. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Programı.