THE STORY OF AGRICULTURAL TRANSFORMATION IN TURKISH REPUBLIC: YESTERDAY, TODAY AND TOMORROW

Year 2023, Volume: 10 Issue: Cumhuriyet Özel Sayısı, 616 - 641, 29.10.2023

Erdem Bulut

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1355647

Cited By: 1

Abstract

This paper sheds light on the transformation process of agricultural sector during the first century of the Republic of Türkiye. This transformation is of significance in many aspects due to its role in determination of Türkiye's political, sociological, and economic dynamics, including its turning points. Taking this into consideration, this paper analyzes Türkiye's agricultural policies within five periods. The aim is to evaluate dominant agricultural policies in the Turkish sector, considering the relevant context of each era. A comprehensive dataset has been used to understand the impact and outcomes of these policies. The findings show that the share of agricultural sector in the Turkish economy decreases steadily over time. However, this outcome, which may seem like a disadvantage, is actually an inevitable result of Türkiye's experiences in growth, development, and modernization. Nonetheless, the agricultural sector in Türkiye still holds significant importance due to rural population, agricultural employment food supply security and etc. However, structural issues since the early days of the Türkiye such as small and fragmented agricultural lands, low productivity, and dependence on imports for inputs have emerged as the most significant risk factors for Turkish agriculture.

Keywords

Turkish Agricultural Sector, Republican Era, Transformation in the Agricultural Sector

CUMHURİYET TÜRKİYE’SİNDE TARIMIN DÖNÜŞÜM SERÜVENİ: DÜN, BUGÜN VE YARIN

Abstract

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyetinin yüz yıllık tarihindeki tarım sektörünün dönüşüm sürecine ışık tutmaktadır. Söz konusu dönüşüm süreci birçok açıdan önemlidir zira Türkiye’nin politik, sosyolojik ve ekonomik dinamikleri ve hatta kırılımları açısından belirleyici bir faktördür. Bu durum göz önünde bulundurularak, bu makalede, Türkiye’nin uyguladığı tarım politikaları beş dönem altında tahlil edilmiştir. Amaç, Türk tarım sektörüne hakim olan politikaları, dönemin koşulları ile birlikte değerlendirmektir. Söz konusu politikaların etki ve sonuçlarını görmek amacıyla geniş bir veri seti kullanılmıştır. Sonuçlar tarım sektörünün ekonomi içindeki ağırlığının zamanla azaldığını göstermektedir. Ancak dezavantaj gibi görülen bu durum aslında Türkiye’nin tecrübe ettiği büyüme, gelişme ve modernleşme sürecinin kaçınılmaz bir sonucudur. Bununla birlikte, Türkiye’de tarım sektörü kırsal nüfus, tarımsal istihdam ve gıda arz güvenliği gibi nedenlerle, hala göz ardı edilemeyecek kadar büyük öneme sahiptir. Fakat Cumhuriyetin ilk dönemlerinden beri devam eden tarımsal arazilerin küçük ölçekli ve çok parçalı olması, verimsizlik ve girdilerde ithalata bağımlı olunması gibi yapısal problemler, Türk tarımının önündeki en büyük risk faktörleri olarak ön plana çıkmaktadır.

Keywords

Türk Tarım Sektörü, Cumhuriyet Dönemi, Tarım Sektöründe Dönüşüm

References

• Acar, M. & Bulut, E. (2009). Türkiye’de ve dünyada tarımsal destekleme politikalarında son gelişmeler. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 1-19.
• Acar, M. & Bulut, E. (2011). AB ortak tarım politikası reformları ışığında türkiyede tarımsal destekleme politikaları: Eleştirel bir yaklaşım. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 1-23.
• Ağırbaş, C. A. (2016). Türkiye'de son on yılda uygulanan tarımsal desteklemelerin doğrudan gelir desteği dönemi ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1), 41-52. https://doi.org/10.25308/aduziraat.278368
• Bahar, O. & Erdoğan, E. (2011). 1994 ve 2000 krizleri sonrası Türkiye’de uygulanan finansal regülasyon politikaları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 1-9.
• Bakkaloğlu, A. (2021). Türkiye ekonomisinde sanayileşme. Sakarya İktisat Dergisi, 10(1), 66-91.
• Boratav, K. (2008). Türkiye iktisat tarihi 1906-1938. İmge Kitabevi.
• Bulut, E. & Aslan, C. (2022). Do livestock supports increase livestock production? Province based Panel ARDL analysis for Turkey example. New Medit, 3, 17-29. https://doi.org/10.30682/nm2203b
• Cankaya, M. (2013). Cumhuriyet döneminde tarım alet ve makineleri teknolojileri, demir çelik üretim teknolojileri ve demir yolu teknolojilerine kısa bir bakış. Dört Öğe, 1(3), 139-164.
• Coşar, N. (2005). Demokrat Parti dönemi maliye politikası. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60(1), 29-58. https://doi.org/10.1501/sbfder_0000001415
• Dernek, Z. (2006). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze tarımsal gelişmeler. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-12.
• Dokuyan, S. (2013). İkinci dünya savaşı sırasında yaşanan gıda sıkıntısı ve ekmek karnesi uygulaması. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(5), 193-210. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.4783
• Elibol, N. (2005). XVIII. yüzyıl Osmanlı dış ticaretiyle ilgili bazı değerlendirmeler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 61-76.
• Eroğlu, O. (2010). Osmanlı devletinin son dönemlerinden cumhuriyetin ilk yıllarına kamu maliyesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12, 57-89
• Eşiyok, B. A. (2010). Osmanlı İmparatorluğu’nun dünya ekonomisine eklemlenmesinde bir dönüm noktası: 1838 serbest ticaret anlaşması. Mülkiye Dergisi, 34(266), 67-108.
• Ezer, F. (2010). 1929 dünya ekonomik krizinin Türkiye’ye etkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 427-442.
• Gülçubuk, B. (2005). Türkiye’de Tarım. F. Yavuz (Ed.), Kırsal kalkınma içinde (s. 68-93). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.
• Gürsoy, B. (1984). 100. yılında Düyun-u Umumiye İdaresi üzerinde bir değerlendirme. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 40(1), 17-59.
• İnci, İ. (2010). Türkiye'de tarımsal makineleşme. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 19-36.
• Karabağ, H. (2017). Osmanlı’nın tarımsal mirası ve erken cumhuriyet döneminde kırsal kesimin kalkınmasına yönelik çalışmalar (Bursa örneğinde). Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(32), 225-257. https://doi.org/10.21550/sosbilder.298358
• Kaya, M. & Kalaycı, İ. (2021). Türkiye’de tarihsel süreçte tarım politikası ve planlama deneyimi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 23-34. https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.837519
• Kayıran, M. ve Saygın, S. (2019). İzmir iktisat kongresi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi, 2(5), 27-70.
• Kazgan, G. (1985). Ekonomide dışa açık büyüme. Altın Kitap Yayınları.
• Kazgan, G. (2017). Tanzimat’tan 21. yüzyıla Türkiye ekonomisi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Koç, İ. C. (2010). İzmir iktisat kongresinin Türk ekonomisinin oluşumuna etkileri. Atatürk Dergisi, 3(1), 145-167.
• Köse, S. (2000). 24 Ocak 1980 ve 5 Nisan 1994 istikrar programları çerçevesinde yapılan hukuki ve kurumsal düzenlemelerin mukayeseli analizi, Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezi, Yayın No, DPT: 2508.
• Martal, A. & Gökdemir, O. (1993). XIX. yy Osmanlı ekonomisi ve batı Anadoluda kooperatifçiliğe yol açan ekonomik gelişmeler. Tariş Tarihi.
• Metintaş, Y. M. (2016). 1929 dünya ekonomik krizinin Türk tarımına etkileri ve 1931 birinci Türkiye ziraat kongresi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 33-82.
• Narin, M. (2008). Türkiye’de uygulanan tarımsal destekleme politikalarında değişim. Ekonomik Yaklaşım, 19, 183-225.
• Oktar, S. & Varlı, A. (2010). Türkiye’de 1950-54 döneminde demokrat partinin tarım politikası. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 1-22.
• Özgün, C. (2008). Osmanlı ekonomi politiğine kısa bir bakış (XVIII-XIX. yüzyıllar). Tarih Okulu, 1, 5-17.
• Özkul, F. M. (2021). Türkiye’de tarımsal ürünler dış ticaretindeki yapısal dönüşümde neo liberal tarımsal politikaların rolü. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 5(3), 1329-1352.
• Öztürk, Ş., Nas, F. & İçöz, E. (2008). 24 Ocak kararları, neo-liberal politikalar ve Türkiye tarımı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1/2, 15-32.
• Pamuk, Ş. (2007). Osmanlı’dan cumhuriyete küreselleşme iktisat politikaları ve büyüme. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Sungur, Z. (2016). Demokrat Parti döneminde (1950-1960) tarım politikaları ve etkileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 1-24. https://doi.org/10.20875/sb.81206
• Şahinöz, A. & Teoman, Ö. (2002). Osmanlı tarımında bir sistem tartışması: “timar”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(3), 67-78.
• Şense, F. (2012). Turkey's experience with neoliberal policies since 1980 in retrospect and prospect. New Perspectives on Turkey, 47, 11-31. https://doi.org/10.4324/9781315562766-9
• Takım, A. (2012). Demokrat parti döneminde uygulanan ekonomi politikaları ve sonuçları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 67(2), 157-187. https://doi.org/10.1501/sbfder_0000002251
• Tezel, Y. (2015). Cumhuriyet döneminin iktisadi tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tokgöz, E. (2000). 19’uncu yüzyılda Osmanlı ekonomisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 365-376.
• Tokgöz, E. (2001). Türkiye’nin iktisadi gelişme tarihi (1914-2001). İmaj Yayıncılık.
• Topuz, H. (2007). Cumhuriyet dönemi ekonomisinde tarımsal yapının incelenmesi (1923-1950). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 367-380.
• TÜİK (2014). İstatistik göstergeler 1923-2013, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• TÜİK Veritabanı (Ulusal Hesaplar), https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Ulusal-Hesaplar-113 E.t. 25.08.2023
• TÜİK Veritabanı (İstihdam, İşsizlik ve Ücretler), https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Istihdam,-Issizlik-ve-Ucret-108 E.t. 25.08.2023
• TÜİK Veritabanı (Nüfus ve Demografi), https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109 E.t. 01.09.2023
• TÜİK Veritabanı (Dış Ticaret), https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Dis-Ticaret-104 E.t. 05.09.2023
• TÜİK Veritabanı (Tarım) https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Tarim-111 E.t. 05.09.2023
• Uzunkaya, Ş. S. (2019). İkinci dünya savaşı sonrasında Türkiye ekonomisi ve Marshall planının ekonomiye etkileri. Ekonomi, İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(3), 176-185.
• Yavuz, F. (2000). Türkiye’de tarım politikası. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(1), 9-22.
• Yazan, Ö. (2018). 19. yy sonlarında Osmanlı tarım işletmelerinde yönetim ve muhasebe uygulamaları: Çiftlik idaresi örneği. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, İşletme Tarihi Özel Sayısı, 280-332.
• Yıldırım, S. (2006). Türkiye’de 24 Ocak 1980 öncesi ve sonrası sanayileşme ve ekonomik büyümeye etkileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 171-193.
• Yılmaz, H., Demircan, V. & Dernek, Z. (2008). Türkiye tarımında doğrudan gelir desteği uygulamaları (Isparta ili üreticileri açısından bir değerlendirme). Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 248-265. https://doi.org/10.31671/dogus.2019.216
• Yüceer, E. S., Tan, S. & Semerci, A. (2020). Türkiye’de 2000-2020 döneminde tarımsal destekleme politikalarının gelişiminin incelenmesi, Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1(2), 36-46.