TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNE YÖNELİK FAALİYETLER, CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME UYGULAMALARI VE KADIN MEMNUNİYETİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ: SAKARYA İLİ ÖRNEĞİ
Year 2020,
Volume: 15 Issue: 2, 713 - 764, 30.10.2020
Serdar Dumlupınar
Gonca Güngör Göksu
Abstract
Araştırmanın amacı Sakarya’da toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme (TCDB) bağlamında yerel yönetimlerce gerçekleştirilen hizmetler, faaliyetler ve yöneticilerin tutum/yaklaşımları ile kadın hemşerilerin memnuniyeti arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Bu sebeple Ekim 2019-Aralık 2019 tarihleri arasında Sakarya’da yaşayan 1592 kadın ile görüşülmüş ve 25 soruluk bir anket formu uygulanmıştır. Çalışmanın yöntemi kadınların memnuniyetini etkileyen ana boyutların ve alt maddelerin yapısal eşitlik modeli ile analizidir. Çalışmanın önemi ve özgün değeri Sakarya’da yerel yönetimler tarafından yapılan faaliyetler ile kadın memnuniyeti arasındaki ilişkiyi içeren bir analizin yapılmaması ve ulaşılan sonuçların yöneticilere bilgi verici olmasıdır. Çalışmanın sonuçları sadece Sakarya ili için geçerlidir. Bulgulara göre dört ana boyut ile memnuniyet arasında %74 ve üzeri yüksek korelasyon tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların büyük kısmı yaşadıkları şehri kadın dostu kent olarak nitelemediklerini belirtmişlerdir.
References
- Adapazarı Belediyesi. 2018 Faaliyet Raporu. Erişim Aralık 2019, https://www.sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/5K4u7TAt59.pdf
- Akduran, Özgün vd. Kentsel Haklar ve Hizmetlere Erişimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması ( No: 7). Ankara: CEİD Yayınları, (2018).
- Arifiye Belediyesi. 2018 Faaliyet Raporu. Erişim Aralık 2019, https://www.arifiye.bel.tr/ab2/images/stories/icerik/dosya/faaliyetraporu2018.pdf
- Avrupa Konseyi (The Council of Europe). Gender Budgeting. Strasbourg: Final Report of the Group of Specialists on Gender Budgeting. (2009), https://rm.coe.int/1680596143, Erişim Aralık 2019.
- Aytaç, Serpil. ‘‘Çalışma Hayatında Özel Gruplara (Dezavantajlı) Yönelik Sosyal Politikalar’’. Sosyal Politika. ed. Aysen Tokol & Yusuf Alper. Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti, (2018), 327–354.
- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme-UNDP). Yerel Yönetimlerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Anaakımlaştırılması. 2018. https://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/UNDP-TR-GENDERGUIDE-TR.pdf, Erişim Aralık 2019.
- Birleşmiş Milletler Kadın Dostu Kentler Ortak Programı. “Kadın Dostu Kent Nedir?”. Erişim Şubat 2020, http://www.kadindostukentler.com/kdk-kadin-dostu-kent.php
- Birleşmiş Milletler Kadın Dostu Kentler Ortak Programı. Kadın Dostu Kentler. (2014), http://www.kadindostukentler.org/content/docs/kitapcik-1.pdf. Erişim Ocak 2020.
- Birleşmiş Milletler Türkiye. Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçelemeye İlk Adım. (2009), http://www.un.org.tr/toplumsal-cinsiyete-duyarli-butcelemeye-ilk-adim/, Erişim Ocak 2020.
- Budlender, Debbie. ‘‘A Global Assessment of Gender Responsive Budget Initatives’’. Gender Budgets Make Cents Understanding Gender Responsive Budgets. ed. Tina Johnson. London: Commonwealth Secretariat, (2002), 83–130.
- Elson, Diana. ‘‘Integrating Gender into Government Budgets within a Context of Economic Reform’’. Gender Budgets Make Cents Understanding Gender Responsive Budgets. ed. Tina Johnson. London: Commonwealth Secretariat, (2002a). 23–48.
- Elson, Diana. ‘‘Gender Responsive Budget Initiatives: Key Dimensions and Practical Examples’’. Strengthening Economic and Financial Governance Through Gender Responsive Budgeting, ed. Karen Judd. Newyork: The United Nations Development Fund for Women, (2002b), 15–29.
- Eskişehir Büyükşehir Belediyesi. 2020-2024 Stratejik Planı. Erişim Şubat 2020,
http://www.eskisehir.bel.tr/dosyalar/stratejik_plan/2020.pdf, Erişim Şubat 2020.
- Günlük Şenesen, Gülay. vd. Kamu Politikaları, Yerel Yönetimler, Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Kadın Dostu Kentler, Türkiye Örneği. TUBITAK 1001 SOBAG 112K481. (2012).
- Günlük Şenesen, Gülay. ‘‘Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Kapsam, Örnekler ve Türkiye İçin Öneriler’’. Kamu Bütçesinde Yeni Yaklaşımlar. ed. Figen Altuğ vd. Ankara: Seçkin Yayıncılık, (2013), 97–128.
- İnceoğlu, Feyza. (2018). Doğrulayıcı Faktör Analizinde Yarışan Modeller ve Klinik Bir Uygulaması, Malatya: İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, (2018).
- İzmir Büyükşehir Belediyesi. 2020-2024 Stratejik Plan. Erişim 2020, https://www.izmir.bel.tr/CKYuklenen/Dokumanlar_2020/Stratejik%20Plan2024.pdf
- Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi. Belediyelerin Stratejik Planlarından Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Persfektifi. (2015), http://ka-der.org.tr/wp-content/uploads/2018/01/Belediye-SP-Toplumsal-Cinsiyet.pdf, Erişim Ocak 2020.
- Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM). Toplumsal Ci̇nsi̇yet Eşi̇tli̇ği̇ Ulusal Eylem Plani 2008–2013. (2008). https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/6314/toplumsal-cinsiyet-e%C5%9Fitli%C4%9Fi-ulusal-eylem-plan%C4%B1-2008-2013.pdf, Erişim Aralık 2019.
- Karasu Belediyesi. 2018 Faaliyet Raporu. Erişim Aralık 2019, http://www.karasu.bel.tr/uploads/reports/rRUo4K7tGb.pdf
Kavas, Asmin. Karşılaştırmalarla 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi – 2018. Ankara: TEPAV Yayınları, (2018).
- Klatzer, Elisabeth vd. Belediyeler İçin Toplumsal Cinsiyete Dayalı Bütçeleme Rehberi. BM Kadın Birimi, (2015).
- Klatzer, Elitasabeth. Yerel Yönetimlerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Bütçeleme Kılavuzu. İstanbul: TESEV Yayınları, (2012).
- Özdamar, Kasım. Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Yayınevi, (2017).
- Polat, İkbal & Ağdak, Ebru. Yerel Yönetimler için Kadın Katılımı ve Eşitlikçi Mekanizmalar. İstanbul: Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı (TAPV) Yayınları, (2019).
- Sakarya Büyükşehir Belediyesi, ‘‘2018 Yılı Faaliyet Raporu’’. Erişim Aralık 2009, https://www.sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/5K4u7TAt59.pdf
- Şener, Ülker & Demirdirek, Hülya. Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Veri Çalışması. İstanbul: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmaları Vakfı (TEPAV) Yayınları, (2014).
- Şenol, Nevin. Kadın Dostu Kentler Avrupa’dan Örnekler. 2016, https://turkey.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/kadindostukentler.pdf
- Şentürk, Ayşe. Cinsiyet Eşitlikçi Perspektifle Belediye Bütçeleri: Fatih Belediyesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, (2017).
- T.C. Sakarya Valiliği. ‘‘Sakarya'nın Nüfusu 1 Milyonu Aştı’’. Erişim Ocak 2020, http://sakarya.gov.tr/sakaryanin-nufusu-1-milyonu-asti
- T.C. 1982 Anayasası (Kanun No: 2709). Resmi Gazete 17863 (11 Kasım 1982). Erişim Şubat 2020, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf
- TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK). Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Komisyon Raporu (No:14). Ankara: TBMM Basımevi, (2014).
- Dünya Ekonomik Forumu (2019) The Global Gender Gap Report. Switzerland: World Economic Forum.
- Yükseköğretim Kurumu (YÖK). Öğrenci İstatistikleri, 2020. https://istatistik.yok.gov.tr, Erişim Ocak 2020.
- On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun No: 6360). Resmi Gazete 28489. (2012).
- http://www.sabancivakfi.org/tr/sosyal-degisim/yerel-esitlik-eylem-planlari. Erişim Şubat 2020.
Year 2020,
Volume: 15 Issue: 2, 713 - 764, 30.10.2020
Serdar Dumlupınar
Gonca Güngör Göksu
References
- Adapazarı Belediyesi. 2018 Faaliyet Raporu. Erişim Aralık 2019, https://www.sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/5K4u7TAt59.pdf
- Akduran, Özgün vd. Kentsel Haklar ve Hizmetlere Erişimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması ( No: 7). Ankara: CEİD Yayınları, (2018).
- Arifiye Belediyesi. 2018 Faaliyet Raporu. Erişim Aralık 2019, https://www.arifiye.bel.tr/ab2/images/stories/icerik/dosya/faaliyetraporu2018.pdf
- Avrupa Konseyi (The Council of Europe). Gender Budgeting. Strasbourg: Final Report of the Group of Specialists on Gender Budgeting. (2009), https://rm.coe.int/1680596143, Erişim Aralık 2019.
- Aytaç, Serpil. ‘‘Çalışma Hayatında Özel Gruplara (Dezavantajlı) Yönelik Sosyal Politikalar’’. Sosyal Politika. ed. Aysen Tokol & Yusuf Alper. Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti, (2018), 327–354.
- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme-UNDP). Yerel Yönetimlerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Anaakımlaştırılması. 2018. https://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/UNDP-TR-GENDERGUIDE-TR.pdf, Erişim Aralık 2019.
- Birleşmiş Milletler Kadın Dostu Kentler Ortak Programı. “Kadın Dostu Kent Nedir?”. Erişim Şubat 2020, http://www.kadindostukentler.com/kdk-kadin-dostu-kent.php
- Birleşmiş Milletler Kadın Dostu Kentler Ortak Programı. Kadın Dostu Kentler. (2014), http://www.kadindostukentler.org/content/docs/kitapcik-1.pdf. Erişim Ocak 2020.
- Birleşmiş Milletler Türkiye. Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçelemeye İlk Adım. (2009), http://www.un.org.tr/toplumsal-cinsiyete-duyarli-butcelemeye-ilk-adim/, Erişim Ocak 2020.
- Budlender, Debbie. ‘‘A Global Assessment of Gender Responsive Budget Initatives’’. Gender Budgets Make Cents Understanding Gender Responsive Budgets. ed. Tina Johnson. London: Commonwealth Secretariat, (2002), 83–130.
- Elson, Diana. ‘‘Integrating Gender into Government Budgets within a Context of Economic Reform’’. Gender Budgets Make Cents Understanding Gender Responsive Budgets. ed. Tina Johnson. London: Commonwealth Secretariat, (2002a). 23–48.
- Elson, Diana. ‘‘Gender Responsive Budget Initiatives: Key Dimensions and Practical Examples’’. Strengthening Economic and Financial Governance Through Gender Responsive Budgeting, ed. Karen Judd. Newyork: The United Nations Development Fund for Women, (2002b), 15–29.
- Eskişehir Büyükşehir Belediyesi. 2020-2024 Stratejik Planı. Erişim Şubat 2020,
http://www.eskisehir.bel.tr/dosyalar/stratejik_plan/2020.pdf, Erişim Şubat 2020.
- Günlük Şenesen, Gülay. vd. Kamu Politikaları, Yerel Yönetimler, Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Kadın Dostu Kentler, Türkiye Örneği. TUBITAK 1001 SOBAG 112K481. (2012).
- Günlük Şenesen, Gülay. ‘‘Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Kapsam, Örnekler ve Türkiye İçin Öneriler’’. Kamu Bütçesinde Yeni Yaklaşımlar. ed. Figen Altuğ vd. Ankara: Seçkin Yayıncılık, (2013), 97–128.
- İnceoğlu, Feyza. (2018). Doğrulayıcı Faktör Analizinde Yarışan Modeller ve Klinik Bir Uygulaması, Malatya: İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, (2018).
- İzmir Büyükşehir Belediyesi. 2020-2024 Stratejik Plan. Erişim 2020, https://www.izmir.bel.tr/CKYuklenen/Dokumanlar_2020/Stratejik%20Plan2024.pdf
- Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi. Belediyelerin Stratejik Planlarından Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Persfektifi. (2015), http://ka-der.org.tr/wp-content/uploads/2018/01/Belediye-SP-Toplumsal-Cinsiyet.pdf, Erişim Ocak 2020.
- Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM). Toplumsal Ci̇nsi̇yet Eşi̇tli̇ği̇ Ulusal Eylem Plani 2008–2013. (2008). https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/6314/toplumsal-cinsiyet-e%C5%9Fitli%C4%9Fi-ulusal-eylem-plan%C4%B1-2008-2013.pdf, Erişim Aralık 2019.
- Karasu Belediyesi. 2018 Faaliyet Raporu. Erişim Aralık 2019, http://www.karasu.bel.tr/uploads/reports/rRUo4K7tGb.pdf
Kavas, Asmin. Karşılaştırmalarla 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi – 2018. Ankara: TEPAV Yayınları, (2018).
- Klatzer, Elisabeth vd. Belediyeler İçin Toplumsal Cinsiyete Dayalı Bütçeleme Rehberi. BM Kadın Birimi, (2015).
- Klatzer, Elitasabeth. Yerel Yönetimlerde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Bütçeleme Kılavuzu. İstanbul: TESEV Yayınları, (2012).
- Özdamar, Kasım. Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Yayınevi, (2017).
- Polat, İkbal & Ağdak, Ebru. Yerel Yönetimler için Kadın Katılımı ve Eşitlikçi Mekanizmalar. İstanbul: Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı (TAPV) Yayınları, (2019).
- Sakarya Büyükşehir Belediyesi, ‘‘2018 Yılı Faaliyet Raporu’’. Erişim Aralık 2009, https://www.sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/5K4u7TAt59.pdf
- Şener, Ülker & Demirdirek, Hülya. Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Veri Çalışması. İstanbul: Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmaları Vakfı (TEPAV) Yayınları, (2014).
- Şenol, Nevin. Kadın Dostu Kentler Avrupa’dan Örnekler. 2016, https://turkey.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/kadindostukentler.pdf
- Şentürk, Ayşe. Cinsiyet Eşitlikçi Perspektifle Belediye Bütçeleri: Fatih Belediyesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, (2017).
- T.C. Sakarya Valiliği. ‘‘Sakarya'nın Nüfusu 1 Milyonu Aştı’’. Erişim Ocak 2020, http://sakarya.gov.tr/sakaryanin-nufusu-1-milyonu-asti
- T.C. 1982 Anayasası (Kanun No: 2709). Resmi Gazete 17863 (11 Kasım 1982). Erişim Şubat 2020, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf
- TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK). Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme Komisyon Raporu (No:14). Ankara: TBMM Basımevi, (2014).
- Dünya Ekonomik Forumu (2019) The Global Gender Gap Report. Switzerland: World Economic Forum.
- Yükseköğretim Kurumu (YÖK). Öğrenci İstatistikleri, 2020. https://istatistik.yok.gov.tr, Erişim Ocak 2020.
- On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun No: 6360). Resmi Gazete 28489. (2012).
- http://www.sabancivakfi.org/tr/sosyal-degisim/yerel-esitlik-eylem-planlari. Erişim Şubat 2020.