Yabancı Uyruklu Akademisyenlerin Kurum Kültürüne Uyum Sürecinde Yaşadıkları Zorluklar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1-2, 53 - 73, 30.12.2024

Süleyman Göksoy , Nefise Kübra Çelik

Öz

Bu çalışmanın amacı, yabancı uyruklu akademisyenlerin kurum kültürüne uyum sürecinde yaşadıkları zorlukları ve bu zorluklara yönelik çözüm önerilerini belirlemektir. Bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Karabük Üniversitesinde görev yapan 6 akademisyenden oluşmuştur. Araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme ile belirlenmiştir. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Verilerin analizi sonucunda yabancı uyruklu akademisyenlerin Karabük Üniversitesini tercih etmelerinin akademik gelişim sağlama, savaşlar ve ekonomik nedenler, ailevi durumlar ve fiziki çevre faktörlerinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların görüşleri doğrultusunda, kurum kültürüne uyum sürecinde yaşadıkları zorluklar teması altında “Dil Sorunları”, “Mali Boyut”, “İş Yükü” ve “Kurum İklimi” olmak üzere toplam 4 alt tema elde edilmiştir. Yabancı uyruklu akademisyenlerin dil sorunları kapsamında, öğrenciyle iletişim sorunu, kurumsal görevlerin karmaşık olması, uyum sorunları ve öğrenme-öğretme sürecinde sorunlar yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Mali boyutta, akademik teşvik ve ders ücreti alamamaları sorunuyla karşı karşıya gelirken iş yükü bağlamında öğrencilerin fazla olması ve dönem sonu değerlendirmelerinin zorluk oluşturduğu görülmüştür. Kurum iklimi alt temasında ise en önemli zorluğun akredite problemleri olduğu; demokratik olmayan karar alma süreçleri ve anlaşılmayan değerler ile normların da zorluklara neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına dayanarak önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kurum Kültürü, Yükseköğretimde Uluslararasılaşma, Yabancı Uyruklu Akademisyen

Kaynakça

• Altbach, P.G. (2013). Brain drain or brain exchange?. International Higher Education, 72, 2-4.
• Aydın, M. (2013). Eğitimde örgütsel davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aytaç, M., Aytaç, S., Fırat, Z., Bayram, N. ve Keser, A. (2001). Akademisyenlerin çalışma yaşamı ve kariyer sorunları. Bursa: Uludağ Üniversitesi Araştırma Fonu İşletme Müdürlüğü.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Benligiray, S. (Ed.). (2020). İşletme iletişimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Carless, S. A. (2005). Person–job fit versus person–organization fit as predictors of organizational attraction and job acceptance intentions: A longitudinal study. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78, 411–429.
• Chen, J. ve Zhu, J. (2020). Kültürler arası uluslararası kuruluşların adaptasyon deneyimleri Şanghay’daki bursiyerler-Kurum kültürü perspektifinden. Shanghai: Springer Nature Singapore.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd Ed). Thousand Oaks, CA: Sage. Çelebi, M. (Ed.). (2021). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Forest, J. J. F. ve Altbach, P. G. (Ed.). (2006). International handbook of higher education. Dordrecht: Springer.
• Froese, F. J. (2011). Motivation and adjustment of selfinitiated expatriates: the case of expatriate academics in South Korea. The International Journal of Human Resource Management, 23(6), 1095-1112.
• Gölmez, A. ve Atmaca, T. (2023). Öğretmenlerin mesleki idealizm, örgütsel sosyalleşme ve örgütsel uyum düzeyleri arasındaki ilişki. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27(3), 681-696.
• Hofstede, G. (2001). Comparing values, behaviors, ınstitutions, and organizations across nations. Londra: SAGE Publications.
• Hofstede, G. (2012). Cultural constraints in management theories. Academy of Management Perspectives, 7(1), 1-20.
• Huff, K. C., Song, P. ve Gresch, E. B. (2014). Cultural intelligence, personality, and cross-cultural adjustment: A study of expatriates in Japan. International Journal of Intercultural Relations, 38, 151-157.
• Kara, E. (2022). Beyin göçü ve yumuşak güç bağlamında Türkiye’de yabancı uyruklu akademisyenler: bir anlatı çalışması (Yayınlanmış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karaca, S. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karabük Üniversitesi (2024). T.C. Karabük Üniversitesi 2023 yılı idari faaliyet raporu. https://strateji.karabuk.edu.tr/yuklenen/dosyalar/12628032024123057.pdf.
• Kim, S. K. (2016): Western faculty ‘flight risk’ at a Korean university and the complexities of internationalisation in Asian higher education. Comparative Education, 52, 78-90.
• Kim, Y., Song, I. ve Miyoshi, N. (2024). International academics in national research institutes in Korea and Japan: contributions, reasons for migration, and challenges. Asia Pacific Education Review, 25, 993–1007.
• Knight, J., ve Wit, H. (1999). Quality and Internationalisation in Higher Education. Fransa, OECD Publications.
• Knight, J. (2004). Internationalization remodeled: definition, approaches, and rationales. Journal of Studies in International Education, 8(1), 5-31.
• Köse, M. F. ve Korkmaz, M. (1999). Üniversitelerde örgüt kültürü üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. GEFAD/GUJGEF, 39(2), 963-987.
• Köse, S., Tetik, S. ve Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Yönetim ve Ekonomi, 7(1), 219-242.
• Leo, U. (2015). Professional norms guiding school principals’ pedagogical Leadership. International Journal of Educational Management, 29(6), 1-19.
• Li, J. ve Xue, E. (2021). Mapping the education policy of foreign faculty for creating world-class universities in China: Advantage, conflict, and ambiguity. Educational Philosophy and Theory, 53(14), 1-11.
• Maanen, J. V. ve Schein, E. H. (1977). Toward a Theory of Organized Socialization. Research in Organizational Behavior, 1, 209-264.
• Mamiseishvili, K. (2011). Teaching workload and satisfaction of foreign-born and U.S.-born faculty at four-year postsecondary institutions in the United States. Journal of Diversity in Higher Education, 4(3), 163–174.
• Maslowski, R. (2001). School Culture and School Performance (Yayınlanmış Doktora Tezi). Twente University, Netherlands.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2. Baskı). Londra: SAGE Publications.
• Morris, J. P. (2020). Is this the culture of academies? Utilizing the cultural web to investigate the organizational culture of an academy case study. Educational Management Administration & Leadership, 48(1), 164–185.
• Nayır, F. (Ed.). (2021). Eğitimde örgütsel davranış. Ankara: Anı Yayınları.
• Nelson, D. L. ve Campbell, J. (1997). Organizational Behavior (Foundations, Realities & Challenges). St. Paul: Wes Publishing.
• Öz, İ. ve Laloğlu, P. (2018). Beyin göçü açısından yabancı uyruklu yükseköğretim elemanlarının kazanımı: Erzurum Atatürk üniversitesi örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2): 1093-1112.
• Özdemir, S. ve Cemaloğlu, N. (2021). Örgütsel davranış ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Pazarcık, S. F. (2010). Beyin göçü olgusu ve Amerika Birleşik Devletleri üniversitelerinde çalışan Türk sosyal bilimciler üzerine bir araştırma (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Pherali, T. (2012). Academic mobility, language and cultural capital: The experience of transnational academics in British Higher Education Institutions. Journal of Studies in International Education, 16(4), 313-333.
• Roozi, M. A. ve Tetik, S. (2022). Örgüt kültürü ile personel motivasyonu arasındaki ilişkiye yönelik karşılaştırmalı bir araştırma: Türkiye ve Afganistan örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(36), 1354-1375.
• Schein, E. H. (2004). Organizational culture and leadership (3. Baskı). San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Imprint.
• Schein, E. H. (2010). Organizational culture and leadership (4. Baskı). San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Imprint.
• Seggie, F. N. ve Ergin, H. (2018). Yükseköğretimin uluslararasılaşmasına güncel bir bakış: Türkiye’de uluslararası akademisyenler. Seta-Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul. Selamzade, F. (2023). Türkiye’de Görev yapmakta olan Azerbaycan uyruklu akademisyenlerin sosyal ve ekonomik durumlarının incelenmesi. Pamukkale Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 55, 99-117.
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22, 63–75.
• Snodin, N. Young, T. Thongnuan, T. Bumrungsalee I. ve Nattheeraphong, A. (2021). The migration of international academics to Thailand and their experiences of thai higher education. Journal of Social Issues in Southeast Asia, 36(2), 225-257.
• Sönmez Çalış, Ö. A. (2019). Türkiye’ye tersine beyin göçü: nitel bir araştırma (Yayınlanmış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Streubert, J. H. ve Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing: advancing the humanistic imperative. China: Wolters Kluwer Health.
• Süngü, H. (2013). Akademisyen ücretlerine ilişkin karşılaştırmalı bir analiz. Turkish Studies - İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1187-1205.
• Şişman, M. (1994). Örgüt kültürü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Tierney, W. G. (1988). Organizational Culture in Higher Education: Defining the Essentials. The Journal of Higher Education, 59(1), 2-21.
• Yavan, Ö. (2016). Örgütsel davranış düzleminde adanmışlık. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 278-296.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücekaya, P. ve Polat, D.D. (2020). Örgüt kültürü, örgütsel adalet ve iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1267-1284.