TARİHSEL SÜREÇTE KÜRESELLEŞMENİN GELİŞİMİ VE GELİR DAĞILIMI İLE İLİŞKİSİ

Year 2024, Issue: 16, 71 - 91, 07.01.2025

Meltem Tutucu

Abstract

Küreselleşme bir metafordur. Onu tam olarak anlayabilmek için sadece paranın bulunuşunu, ticareti, kolonileşmeyi, bilimsel ilerlemeleri, keşifler sonucu artan dünya ile ilgili geniş farkındalıkları, I. ve II. Dünya Savaşlarının sonuçlarını, toplumdaki hak ve özgürlük mücadelelerini, devletin ve ekonomik politikalarının zorunlu olarak kabuk değiştirmesini tek tek incelemek yeterli değildir. Belirtilen faktörlerin hepsinin bu sürece önemli bir katkısı olduğu gerçektir. Bu çalışma, küreselleşmeyi bir metafor olarak ele alarak tarihsel boyut içinde; aydınlanma kültürü, püriten gelenek ve inanç-bilim ikileminin sürece etkilerini açıklamakla konuya giriş yapmaktadır. Daha sonra küreselleşmenin Doğu ve Batı toplumlarındaki farklı tezahürüne dikkat çekerek, küreselleşmenin ekonomi temelinde politik, sosyal, kültürel ve bilimsel boyutları ile ilişkilerini anlamlandırmayı amaçlamaktadır. Türkiye’nin küreselleşmenin neresinde durduğunu saptamak ve günümüzde bu kavrama yönelik farklı akademik yaklaşımlara da yer vermek çalışmanın ilerleme kısmını oluşturmaktadır. Küreselleşmenin toplumsal ve bireysel boyutta gelir dağılımına etkileri ile konuya açıklık getirerek sonuç kısmına geçilmektedir.
Nihai olarak ulaşılmak istenen hedef, küreselleşmenin günümüz kitlesel eşitsizlik ve ekonomik gücün dengesiz dağılımının yarattığı yoksunluğun kökenine inmek ve bugünün mirası olan küreselleşme hakkında farklı bir bilinç oluşturmaktır.

Keywords

Küreselleşme, kapitalizm, emperyalizm, kentleşme

The Development of Globalization in The Historical Process and its Effects on the Changing World Order in the Socio-Economic Context

Abstract

Globalization is a metaphor. In order to fully understand it, it is not enough to examine the invention of money, trade, colonization, scientific advances, wide awareness of the world as a result of discoveries, the results of World Wars I and II, the struggles for rights and freedom in society, and the forced change of the shell of the state and its economic policies. It is a fact that all of the abovementioned factors have made an a significant contribution to this process. This study approaches globalization as a metaphor within a historical context and initiates by explaining the effects of Enlightenment culture, Puritan traditions, and the belief-science dichotomy on the process. Later on, by drawing attention to the different manifestations of globalization in Eastern and Western societies, it aims to make sense of the political, social, cultural and scientific dimensions of globalization on the basis of economics and its relations. To determine where Türkiye stands in globalization and to use different academic approaches to this concept today. The study proceeds to clarify the effects of globalization on income distribution at both societal and individual levels, leading into the conclusion section. Ultimately, I this study aims to examine whether globalization creates deprivation through contemporary mass inequality and the uneven distribution of economic power while fostering a different awareness of globalization's legacy in today's world.

Keywords

Globalization, Capitalism, Imperialism, Urbanization, Bourgeois

References

• Adda, J. (2002). Ekonominin Küreselleşmesi, (Çev. S. İneci), İstanbul: İletişim Yayınları
• Akay, H. (2011). Uygulamada Laiklik: Devlet-Din Ekseninde Özgürlükler, Hizmetler ve Finansman. Toplum ve Bilim, 120, 10-47.
• Aktan, C.C., & Şen, H. (1999). Globalleşme, Ekonomik Kriz ve Türkiye, Ankara: TOSYÖV Yayını.
• Baş, K. (2009). Küreselleşme ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 49–70.
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye, Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32, 25-34
• Bozpinar, C. (2022). Orta Çağ Avrupası’nda Şehirlerin Doğuşu Meselesi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 1-26.
• Canatan, K. (2018). İnsan Felsefesi, İstanbul: Beyan Yayınları.
• Çalkaya, M., & Sağlam, A. (2019) “Türkiye’de Gelir Dağılımı Rakamları Açıklandı”, Anadolu Ajansı Ekonomi Haber Portalı, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiyede-gelir-dagilimi-rakamlari-aciklandi/1587020 (Erişim Tarihi:16 Haziran 2024)
• Boratav, K. (2011). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Çalkaya, M. ve Sağlam, A. (2024) “Türkiye’de Gelir Dağılımı Rakamları Açıklandı”, Anadolu Ajansı Ekonomi Haber Portalı, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/turkiyede-gelir-dagilimi-rakamlari-aciklandi/1587020 (Erişim Tarihi:16 Haziran 2024)
• Çelik, M. Y. (2012). Boyutları ve Farklı Algılarıyla Küreselleşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 57-74.
• Çetinkaya, D. (2008), Toplumsal Hareketler: Tarih, Teori ve Deneyim, İstanbul: İletişim Yayınları
• Dulupçu, M. A. (2001). Küresel Rekabet Gücü: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Duran, B. (1997). Sekülerleşme Krizi ve Bir Çıkış Yolu Arayışı, İstanbul: TİMAŞ Yayınları
• Elçin, A.B. (2012). Küreselleşmenin Tarihçesi, http://www.meritymm.com/wp-content/uploads/2013/05/kuresellesme.pdf (Erişim Tarihi: 23.10.2019)
• Ertit, V. (2014). Birbirinin Yerine Kullanılan İki Farklı Kavram: Sekülerleşme ve Laiklik. Akademik İncelemeler Dergisi, 9(1), 103-124.
• Feeman, C., & Soete L.(2003). Yenilik İktisadı, (Çev. E.Türkcan), Ankara: TUBİTAK Yayınları.
• Galeano, E. (2006). Tepetaklak, (Çev. B. Kale), İstanbul: Çitlenbik Edebiyat.
• Giddens, A. (2000). Elimizden Kaçıp Giden Dünya, (Çev. O. Akınhay), İstanbul: Alfa Yayınları.
• Goudsblom, J. (1967). Dutch Society, New York: Random House Publishing Group.
• Green, A. (1997). Education, Globalization and the Nation State, London: MacMillan Press Ltd.
• Gündoğan, A.O. (2002). Devlet ve Milliyetçilik, Doğu-Batı Dergisi,6(21), 181-193.
• Gündoğdu, H., & Karataş, M. (2007). Küreselleşmenin Ulus Devlet Üzerindeki Muhtemel Etkileri, Akademik Araştırmalar Dergisi, 7(1), 1-25.
• Held, D., McGrew A., Goldbaltt D. & Perraton, J. (1999). Global Transformations. Stanford: Stanford University Press.
• Kaplan, D. (2006). Batı’nın Doğu’su, Avrupa Barbarlığının Küreselleşmesi. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 6(3), 453-460.
• Karagöz, E.T. (2019, Ocak 23). 24 Ocak Kararları Türkiye Hikayesinin Yönünü Değiştirdi, Anadolu Ajansı Ekonomi Portalı, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/prof-dr-karagol-24-ocak-kararlari-turkiye-hikayesinin-yonunu-degistirdi/1372227 (Erişim Tarihi:14 Haziran 2024)
• Kaya, M. (2009). Küreselleşme Yaklaşımları, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 61-76.
• Kaya, Y. (2011). Küreselleşme ve İktisadi Entegrasyon Bağlamında 2000 Sonrasında Türkiye Ekonomisi, İnsan & Toplum Dergisi, 1(1), 67-86.
• Koç, M. (2023). Kopernik’ten Newton’a Bilimsel Devrim Süreci. Akademik Matbuat, 7(1), 174-190.
• Kökalan Çımrın, F. (2020). Küreselleşme Teorileri: Söylem ve İddialar. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1205-1219.
• Köse, A. (2006). Sekülerleşme Teorileri Bağlamında Türkiye’de Din ve Modernleşme. Laik Ama Kutsal, 11-19.
• Küçükahmetoğlu, O., Çeştepe, H., & Tüylüoğlu, Ş. (2013). Ekonomik Entegrasyon, Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Martell, L. ( 2010). The Sociology of Globalisation. Cambridge: Polity Press,
• Öktem, N. (2002). Din, İnanç Özgürlüğü ve Site, Doğu-Batı Dergisi, 6(21), 197-210.
• Öner, Ş., & Şen, M.L. (2021). COVID-19 Etkisi Altında Küreselleşmenin Geleceği Üzerine Notlar, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23:3), 958-978.
• Özerkmen, N. (2004). Uluslararası Eşitsizliği Derinleştiren Bir Süreç Olarak Ekonomik Küreselleşme. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44(1), 135-148.
• Semperun, J., & De Villepin, D. (2005), Avrupa İnsanı, (Çev. A. Cıngı), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Sennett, R. (1998). The corrosion of character: The personal consequences of work in the new capitalism. New York, NY: W.W. Norton & Company Ltd.
• Soros, G. (2003). Küreselleşme Üzerine, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Stiglitz, J. E. (2002) Küreselleşme-Büyük Hayal Kırıklığı, (Çev. A. Taşçıoğlu ve D. Vural, İstanbul: Plan B Yayıncılık.
• Torun, İ. (2003). Endüstri Toplumunun Oluşmasında Etkili Olan İktisadi ve Sina-i Faktörler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (1), 181-196.
• Weber M. (1992). The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, New York: Routledge Taylor & Francis Group.
• Yıldırım, Y. (2012). “İşgal Et” Hareketi Üzerine. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(01), 237-244.