Olasılık Okuryazarlık Testinin Madde Tepki Kuramına Dayalı Yöntemler ile Değişen Madde Fonksiyonu Açısından İncelenmesi

Year 2019, Volume: 19 Issue: 3, 643 - 652, 31.12.2019

Burcu Hasançebi , Yüksel Terzi , Zafer Küçük

https://doi.org/10.35414/akufemubid.615452

Abstract

Test
geliştirme sürecinin birçok adımı vardır. Bu süreçte en önemli adım, testin
geçerliliğini ve güvenilirliğini belirlemektir. Madde yanlılığını belirlemek
ise, testin geçerliliği ve güvenilirliği için önemli bir kavramdır. Bir
maddenin yanlı olması için, Değişen Madde Fonksiyonu içermesi gerekir. Bununla
birlikte, yalnızca DMF'nin varlığı, maddeyi yanlı yapmaz. Maddeye verilen
cevaplardaki farklılık, alt gruplardaki deneklerin yetenek düzeylerinde
farklılık ortaya çıktığında olması gereken bir durumdur. Bu durumu yanlılık
olarak yorumlamak doğru değildir. Heterojen bir popülasyon üzerinde bir test
yapılacaksa, yanlılık analizi ölçüm sürecinin en önemli bileşeni haline gelir.
Buradaki en önemli hedef denekler için adil, hassas ve duyarlı ölçümler yapmaktır.
Bu çalışmada, Karadeniz Teknik Üniversitesi İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri
Bölümü'ndeki 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin olasılık teorisi okuryazarlık
düzeyleri ölçülmüştür. 3. ve 4. sınıf öğrencilerine 10 maddelik bir
okuryazarlık testi uygulanmıştır. Öğrencilerin cevaplarına göre cinsiyet ve
sınıf seviyesinde yanlılık analizi yapılmıştır. DMF analizi yaparken, Raju’nun
Alan Ölçümü ve Lord’un  İstatistiği kullanılmıştır.
Analizler R yazılımı kullanılarak yapılmıştır. DMF içeren maddeler için uzman
görüşüne başvurulmuştur. Analiz sonuçlarına göre, bazı test maddelerinin
cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre yanlı olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Lord’un χ^2 İstatistiği;, Raju'nun Alan Ölçümleri;, Madde Yanlılığı, Değişen Madde Fonksiyonu

References

• Allolouf, A., Hambleton, R.K. and Sireci, S.G., 1999. Identifying the Causes of DIF in Translated Verbal Items, Journal of Educational Measurement, 36, 185-198.
• Arıkan Akın, Ç., 2015. Değişen Madde Fonksiyonunu Belirlemede MTK-Olabilirlik Oranı, Ordinal Lojistik Regresyon ve Poly-Sıbtest Yöntemlerinin Karşılaştırılması. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6, 1-16.
• Atalay Kabasakal, K., Arsan, N., Gök, B. ve Kelecioğlu, H., 2014. Değişen madde fonksiyonunun belirlenmesinde MTK olabilirlik oranı, Sıbtest ve Mantel-Haenszel yöntemlerinin performanslarının (I. tip hata ve güç) karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14, 2175-2193.
• Atalay, K., Gök, B., Kelecioğlu, H. ve Arsan, N., 2012. Değişen Madde Fonksiyonunun Belirlenmesinde Kullanılan Farklı Yöntemlerin Karşılaştırılması: Bir Simülasyon Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43, 270-281.
• Bakan Kalaycıoğlu, D., Kelecioğlu, H., 2011. Öğrenci Seçme Sınavı’nın madde yanlılığı açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36, 161, 4-13.
• Baker, F.B., 2016. Madde Tepki Kuramının Temelleri. Pegem Akademi.
• Birnbaum, A., 1968. Some Latent Trait Models and Their Use in Inferring an Examinee’s Ability. Lord, F.M. and Novick, M.R. (Eds.), Adison-Wesley, 397-479.
• Cohen, A.S., Kim, S., 1993. A comparison of Lord’s χ^2 and Raju’s area in detection of DIF. Applied Pyschological Measurement Inc., 17, 39-52.
• Cronbach, L.J., 1990. Essentials of psychological testing, New York: Harper Collins Pubisher.
• Çakıcı Eser, D., 2015. Çok Boyutlu Madde Tepki Kuramının Farklı Modellerinden Çeşitli Koşullar Altında Kestirilen Parametrelerin İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 107.
• Dancer, L.S., Anderson, A.J. and Derlin, R.L., 1994. Use of Linear Models for Assessing DIF in A Measure of Psychological. J Consult Clin Psychol, 62, 710-717.
• De Grutijter, D.N.M., Van der Kamp, L.J.T., 2008. Statistical Test Theory fort he Behavioral Sciences, Psychometrika, 73, 4, 791-792.
• DeMars, C., 2010. Item Response Theory: Understanding Statistics Measurement. Oxford University Press, Oxford.
• Doğan, N., Öğretmen, T., 2005. Test ve madde yanlılığı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5.
• Gelin, M. N., Zumbo, B. D., 2003. Differential Item Functioning Results May Change Depending on How An Item is Scored: An İllustration with the Center for Epidemiologic Studies Depression Scale. Educational and Psychological Measurement, 63, 65-74.
• Lord, F.M. 1980. Applications of Item Response Theory to Practical Testing Problems, Hillside.
• McLaughlin, M.E. and Drasgow, F. 1987. Lord’s chi-square test of item bias with estimated and with known person parameters. Applied Psychological Measurement, 11, 161-173.
• Özmen, D.T., 2014. PISA 2009 Okuma Testi Maddelerinin Yanlılığı Üzerine Bir Çalışma. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 13, 147-165.
• Raju, M.S., Drasgow, F. and Slinde, J.A. 1993. An emprical comparison of the area methods, Lord’s χ^2 test and the Mantel-Haenszel technique for assessing differential ıtem functioning. Educational and Pyschological Measurement, 53, 301-314.
• Raju, N.S., 1988, The area between two item characteristic curves, Psychometrika. 53, 495-502.
• Raju, N.S., 1990. Determining the significance of estimated signed and unsigned areas between two item response functions. Applied Psychological Measurement. 14, 197-207.
• Recklase, M.D., 2009. Multidimensional Item Response Theory. New York: Springer.
• Sünbül, Ö., Ömür Sünbül, S., 2016. Değişen Madde Fonksiyonunun Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemlerde I. Tip Hata ve Güç Çalışması, İlköğretim Online, 15, 882-897.
• Turgut, M.F., 1978. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Nüve Matbaası.