Ortaokul Öğretmenlerinin Okul Kültürü ve Yönetici Desteği Algıları ile Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki: Alanya İlçesi Örneği

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 235 - 258, 28.12.2022

Özlem Göçer , Kamile Demir

Öz

Bu araştırmada, ortaokul öğretmenlerinin okul kültürü ve yönetici desteği algıları ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi Alanya ilçesinde devlet ortaokullarında çalışmakta olan 280 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak Örgütsel Adalet Algısı Ölçeği, Okul Kültürü Envanteri ve Algılanan Yönetici Desteği Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde pearson korelasyon katsayısı ve hiyerarşik regresyon analizi testleri kullanılmıştır. Ortaokul öğretmenlerinin okul kültürü, yönetici desteği ve örgütsel adaletin alt boyutları algıları arasındaki korelasyonel ilişkiler incelendiğinde ortaokul öğretmenlerinin algıladıkları örgütsel adaletin tüm alt boyutları, algıladıkları yönetici desteği ve algıladıkları okul kültürünün tüm alt boyutları arasında pozitif anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Araştırma değişkenlerine ait hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre algılanan yönetici desteği ve okul kültürünün alt boyutlarından iş birliğine dayalı liderliğin öğretmenlerin dağıtımsal ve işlemsel adalet algılarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ortaokul öğretmenlerinin yönetici desteği algıları ile okul kültürünün alt boyutlarından iş birliğine dayalı liderlik ve ortak amaçlar algıları ise öğretmenlerin etkileşimsel adalet algılarının anlamlı bir yordayıcısıdır.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul Öğretmenleri, Okul Kültürü, Yönetici Desteği, Örgütsel Adalet

The Relationship Between Lower Secondary School Teachers' Perceptions of School Culture and Administrative Support and Perception of Organizational Justice: Alanya District Example

Öz

In this study, it was tried to determine the relationship between secondary school teachers' perceptions of school culture and administrator support and their perceptions of organizational justice. Relational survey method, one of the quantitative research methods, was used in the research. The sample consists of 280 teachers working in public secondary schools in Alanya district. Organizational Justice Perception Scale, School Culture Inventory and Perceived Manager Support Scale were used as data collection tools. Pearson correlation coefficient and hierarchical regression analysis tests were used in the analysis of the data. When the correlational relations between secondary school teachers' perceptions of school culture, administrator support and sub-dimensions of organizational justice were examined, positive significant relationships were found between all sub-dimensions of organizational justice perceived by secondary school teachers, perceived administrator support and all sub-dimensions of perceived school culture. According to the results of the hierarchical regression analysis of the research variables, it was concluded that perceived administrator support and cooperative leadership, one of the sub-dimensions of school culture, were a significant predictor of teachers' perceptions of distributive and procedural justice. Secondary school teachers' perceptions of administrator support and cooperative leadership and common goals, which are sub-dimensions of school culture, are significant predictors of teachers' perceptions of interactional justice.

Anahtar Kelimeler

Lower Secondary School Teachers, School Culture, Administrative Support, Organizational Justice

Kaynakça

• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri. Emek Ofset.
• Akyel, Y. (2017). Yönetim bağlamında adalet ve güven. Pegem Akademi Yayınları.
• Arslan, V. (2016). Yönetici desteğinin iş memnuniyeti, duygu düzenleme becerisi ve örgütsel performans algısı üzerine aracı etkisi: sağlık sektöründe bir araştırma[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dicle Üniversitesi.
• Ayık, A. (2007). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasındaki ilişki ( Erzurum ili örneği ) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Başlar, Y. (2020). Çalışanların algılanan yönetici desteğinin duygusal emek üzerindeki etkisinin belirlenmesi: bir araştırma[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Berk, N. (2020). Öğretmen algılarına göre mesleki ve teknik liselerin okul kültürü[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Bhanthumnavin, D. (2003). Perceived social support from supervisor and group members' psychological and situational characteristics as predictors of subordinate performance in Thai work units. Human Resource Development Quarterly, 14(1),74-97.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
• Can, A. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. PEGEM.
• Cansoy, R. & Polatcan, M. (2018). Türkiye'de okullarda örgütsel adalet araştırmaları: ampirik araştırmalara bir bakış. Turkish Studies, 13(4), 163-184.
• Cohen-Charash, Y. & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: a meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321
• Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O. & Ng, K. Y. (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86(3), 425-445. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0021-9010.86.3.425
• Çankır, B. ve Yener, S. (2017). İş'te pozitif davranış. Çizgi Kitabevi.
• Çöp, S. (2008). Türkiye ve Polonya'da turizm sektörü çalışanlarının örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık algılarına ilişkin bir uygulama[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Deal, T. E. & Peterson, K. D. (2009). Shaping school culture pitfalls, paradoxes, and promises. Jossey Bass A Wiley Imprint.
• Demirkaya, H. ve Kandemir, A. Ş. (2014). Örgütsel adaletin boyutları ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin analizine yönelik bir işletme incelemesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,18(2), 263-279. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2836/38668
• Ergül, S. B. (2019). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algıladıkları örgütsel destek düzeyleri ile örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Gençer, E. Ö. (2017). Örgütsel adalet algısının örgütsel sinizm üzerine etkisi: devlet üniversiteleri meslek yüksekokullarında bir araştırma[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniverstesi.
• İçerli, L. (2009). Örgüt yapısı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkiler[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Kara, A. İ. (2020). Algılanan liderlik tarzları, örgüt kültürü ve örgütsel adaletin işgören performansı ile ilişkisi[Yayımlanmamış doktora tezi]. Beykent Üniversitesi.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
• Kılıçaslan, S. (2010). Örgütsel adalet algısı ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilere kuramsal bir yaklaşım[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Korkut, N. (2019). Sağlık çalışanlarının algıladığı yönetici desteğinin duygusal emek üzerindeki etkisi: bir kamu ve bir özel hastanede karşılaştırmalı bir araştırma[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Önderoğlu, S. (2010). Örgütsel adalet algısı iş aile çatışması ve algılanan örgütsel destek arasındaki bağlantılar[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Özdemir, A. (2010). İlköğretim okullarında algılanan yönetici desteğinin ve bireycilik-ortaklaşa davranışçılığın örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi , 16(1), 93-112. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10336/126664
• Polat, S. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Prosser, J. (1999). School culture. Paul Chapming Publishing.
• Şenel, T. ve Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. TÜBAV Journal of Science, 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubav/issue/24727/261489
• Tan, İ. (2019). Örgüt kültürü ve algılanan örgütsel adaletin motivasyona etkisi: Kamu çalışanları örneği[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi].Çankırı Karatekin Üniversitesi.
• Titrek, O. (2009). Okul türüne göre okullardaki örgütsel adalet düzeyi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 551-573.
• Töremen, F. ve Tan, Ç. (2010). Eğitim örgütlerinde adalet: kavramsal bir çözümleme. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (14), 58-70. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47952/606710
• Uludağ, O., Aktaş, İ. ve Özgit, H. Ö. (2019). Eğitim çalışanlarının örgütsel adalet algılarının ve örgüt kültürünün bilgi paylaşımı üzerindeki etkileri: örgüt kültürünün aracı rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 34(1),160-181. https:/doi.org/10.16986/HUJE.2018037423
• Yabacı, N. (2020). Otel işletmelerinde çalışma yaşam kalitesinin iş performansına etkisinde yönetici desteğinin rolü[Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi.
• Yargül, G. ve Kazak, A. (2020). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel destek algısı. International Social Sciences Studies Journal, 69, 3900-3916.