HİZMET İÇİ EĞİTİM KURSLARINDA DİNİ MUSİKİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: SAYI 21, 1 - 16, 11.01.2025

Mehmet Birgün , Mustafa Kurul

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluşundan bu yana İslam'ın doğru uygulanmasını sağlamak için çeşitli hizmetler sunmuştur. Bu hizmetlerden en önemlisi, şüphesiz din görevlilerine (imam-hatipler, müezzinler, Kur'an kursu öğreticileri vb.) sunulan hizmet içi eğitim kurslarıdır. Bu eğitim kurslarında, toplumun dini hizmetleri etkin bir şekilde alabilmesi için hem teorik hem de pratik bilgiler verilmektedir. Hizmet içi eğitimlerde genel ve özel dini bilgilerin yanı sıra, "dini müzik" kavramı önemli bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Dini müzik, yüzyıllar süren İslam yaşamının bir sonucu olarak ortaya çıkmış ve namaz sırasında, öncesinde ve sonrasında sık sık icra edilerek günlük yaşamla iç içe geçmiştir. Önemi büyük olmasına rağmen, dini müzik üzerine yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu nedenle, bu çalışma dini müziğin hizmet içi eğitim kurslarındaki yerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma sorusu şu şekildedir: "Hizmet içi eğitim kurslarında dini müziğin yeri nedir ve dini müzik nasıl ele alınmaktadır?" Bu amaçla nitel araştırma tasarımlarından biri olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda, Diyanet Akademisi tarafından sağlanan hizmet içi eğitim kurslarının programları incelenmiştir. Çalışmada, dini müzik kavramının birçok hizmet içi eğitim kursunda farklı krediler ve saatlerle yer aldığı ve birçok hizmet içi eğitim programına entegre edildiği bulunmuştur. Ayrıca çalışma, dini müzik eğitim kurslarının İngilizce olarak verilmesi konusunda önerilerde bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dini musiki, hizmetiçi eğitim, müzik, Türk dini müziği

Etik Beyan

Halka açık belgeler araştırma konusu edildiği için etik kurul belgesine ihtiyaç duyulmamıştır.

Kaynakça

• Akarsu, S. (2018). Türk Din Musiki Ders İçerikleri İçin Bir Öneri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(5), 230-242.
• Akpınar, H. (2008). Bir Câmi Mûsikîsi Formu: Feraciye. İstem, (11), 189-195.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. Doi:http://dx.doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Coşkun, M. A. (2010). Geleneksellik ve modernlik ekseninde Diyanet İşleri Başkanlığı hizmet içi eğitim ihtisas kursları (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey).
• Doğan, A. (2019). Hizmet İçi Eğitim ve Din Görevlisi. Akademisyen Kitabevi.
• Kara, M. (2006). Diyanet İşleri Başkanlığı hizmet içi eğitim ihtisas kurslarının din eğitimi açısından değerlendirilmesi (Doctoral dissertation, Bursa Uludag University (Turkey).
• Kaya, L., Özden, E., & Alcı, B. (2023). Cami görevlileri için geliştirilen ses eğitimi konulu hizmet içi eğitim programının etkililiğinin incelenmesi. Rast Müzikoloji Dergisi, 11(3), 447-473.
• Koca, F. (2016). Amasya Mûsikî Cemiyeti ve Büyükağa Medresesi’nin Amasya Dinî Mûsikîsine Katkısı. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (6), 127-137.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Nobel Yayıncılık.
• Öngel, İ. (2020). Diyanet İşleri Başkanlığı hizmet içi eğitim kurslarında kıraat eğitimi (İstanbul Haseki Dini Yüksek İhtisas Merkezi örneği) (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi).
• Poyraz, Ş. (2002). Diyanet İşleri Başkanlığı hizmet içi eğitim ihtisas kursları (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Taymaz, H. (1997). Hizmetiçi eğitim (3. baskı). Ankara: Tapu ve Kadastro Vakfı Matbaası.
• Tüfekçi, S. (2001). Dinî Türk Musiki Formları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Tükenmez, Ç., & Akdeniz, Ö. Ü. A. (2019). Geleneksel Cami Mûsikîsi Tavriyla Bestelenen Esmâü’l Hüsnâlar (İlhan Tok’un “Esmaü’l 15
• Hüsnâ Bestesi” Örneği). The Journal of Academic Social Science Studies, 1(74), 289-302.