Amaç: Yapılan hayvan deneylerinde vazektomi sonrası spermatogenetik seride gözlenen ciddi hasarın oluşum mekanizması tam olarak aydınlatılamamıştır. Bu çalışmanın amacı erişkin sıçanların seminifer tübüldeki spermatogenetik serinin yapısal hasarını nitel ve nicel değişkenler yardımıyla mikroskopik olarak açıklamaya çalışmaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmada 8 haftalık 48 adet erkek Wistar Albino sıçan kullanıldı. Deney gruplarına tek taraflı vazektomi uygulandı, kontrol grubundaki hayvanlara abdominal kesi yapılıp kapatıldı (her grup için n=8). Deney ve kontrol gruplarındaki sıçanların sol testisleri vazektomiden 1, 12 ve 24 hafta sonrasında perfüzyonla alınarak Bouin’s fiksatifine konuldu. Rutin histolojik takip işleminden sonra her gruptan ikişer adet testis trikrom masson ve orseinle boyanarak ışık mikroskopunda nicel olarak değerlendirildi. Altışar adet testis histomorfometrik inceleme için 1/8 oranında seri kesilerek PAS+Hematoksilenle boyandı. Stereolojik inceleme için Cavalieri ve optik parçalama+optik disektör sondaları kullanıldı.
Bulgular: 1 ve 12 haftalık vazektomi gruplarının spermatagonyum, Sertoli ve myoid hücrelerinin mm3 deki sayılarının kontrole göre arttığı (p<0,001), spermatid sayılarının ise azaldığı (p<0,001) saptandı. 24 haftalık vazektomi grubunda ise seminifer tübülü oluşturan hücrelerin azaldığı görüldü (p<0,001). Nicel değerlendirmede vazektomi sonrası süreye paralel olarak ara maddedeki kollajen lif miktarında artış ve 1 haftalık deney grubunda seminifer tübül lümeninde dev hücre oluşumu gözlemlenmiştir.
Sonuç: Bu bulgulara göre vazektomi sonrasında 12. haftaya kadar seminifer tübül adlüminal ve bazal kompartımanlarında iki farklı mekanizmanın çalıştığı görülmektedir. Bazal kompartımanda gerek parakrin gerekse hücreler arası bağlantılara bağlı bir telafi mekanizması çalışmaktadır. Epididimiste gelişen seminal granülomunun, seminifer tübül iç basıncını artırarak adlüminal kompartımanda spermatid sertoli ilişkisini bozduğu, bunun spermatidlerin olgunlaşamadan hızla dejenere olmasına neden olduğu düşünülmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Health Care Administration |
Journal Section | ORIGINAL ARTICLE |
Authors | |
Publication Date | June 13, 2020 |
Acceptance Date | January 5, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 25 Issue: 2 |
This Journal licensed under a CC BY-NC (Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0) International License.