ÖZAL DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA TURGUT ÖZAL’IN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN ROLÜ

Year 2016, , - , 28.01.2016

Lale Dündar

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000437

Cited By: 2

Abstract

Turgut Özal, Türk siyasi tarihinde iz bırakmış liderlerin başında gelmektedir. 1983-1989 yılları arasında yürüttüğü Başbakanlık ve 1989-1993 yılları arasında 

yürüttüğü Cumhurbaşkanlığı görevlerinde, hem iç hem de dış politikadaki 

uygulamaları nedeniyle Türk siyasi tarihindeki “alışılmış lider” tipinin dışına 

çıkmıştır. Bu nedenle günümüze kadar uzanan pek çok tartışmaya konu olmuştur. 

Özal’ın en çok tartışılan yanlarından biri de kuşkusuz dışpolitika uygulamaları

olmuştur. Özal’ın dışpolitika anlayışıve uygulamalarında hızlısonuç alma, pasif 

değil aktif rol üstlenme, pratik çözüm yolu bulma gibi  şahsına özgü liderlik 

vasıflarının öne çıktığı, kurumlardan ziyade kişilerle çalışma eğiliminde olduğu, bu 

nedenle de özellikle dış politika kurumlarıyla zaman zaman ters düştüğü 

bilinmektedir. Bu çalışmada Türk siyasi hayatına yön veren en önemli siyasi 

liderlerden biri olan Turgut Özal’ın dış politika anlayışında kişisel özelliklerinin 

rolü, “uluslararası ilişkilerde karar verme teorisi” bağlamında incelenmiştir.

Keywords

Turgut Özal, DışPolitika, Kişisel Özellikler, Liderlik

References

• KAYNAKÇA
• Kitaplar
• Ahmad, Feroz, Modern Türkiye’nin Oluşumu, Çev. Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1995.
• Arcayürek, Cüneyt, Kriz Doğuran Savaş, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 2001.
• Arı, Tayyar, Uluslararası İlişkiler Teorileri, Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2002. Barlas, Mehmet, Turgut Özal’ın Anıları,Sabah Kitapları, İstanbul, 1994.
• Birand, Mehmet - Yalçın, Soner, The Özal, Bir Davanın Öyküsü; Doğan Kitapçılık, İstanbul, 3. Baskı, 2001.
• Bostanoğlu, Burcu, Türkiye-ABD İlişkilerinin Politikası, İmge Kitapevi, Ankara, 1999.
• Cevizoğlu, Hulki, Körfez Savaşı ve Özal Diplomasisi, Form Yayınları, İstanbul, 1991 . Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın Dış Politika ve Ekonomi Açılarından Türkiye’nin Stratejik Öncelikleri Adlı Uluslararası Sempozyumun Açılışında Yaptıkları Konuşma, 5 Kasım 1991, Başbakanlık Yayınları, İstanbul, 1991.
• Erhan, Çağrı, Türk Amerikan İlişkilerinin Tarihsel Kökenleri, İmge Kitabevi, Ankara, 2001.
• Gözen, Ramazan, Amerikan Kıskacında Dış Politika, Körfez Savaşı, Liberte Yayınları, Ankara, 2000.
• Güldemir, Ufuk, Texas Malatya, Tekin Yayınları, İstanbul 1992.
• Hopkins Raymond F - Mansbach Richard W., Structure and Process in International Politics,Harper and Row Publishers, New York, 1973.
• Jung, Dictrich – Piccoli, Wolfango, Turkey at the Crossroads,Zed Books, London –New York, 2001.
• Oran, Baskın, Türk Dış Politikası, C. II, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002.
• Özal, Turgut, Değişim Belgeleri,Kazancı Matbaacılık, İstanbul, 1993.
• Özdemir, Hikmet, Turgut Özal,Doğan Egmont Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• Özkan, Tuncay, CIA Kürtleri,Alfa Yayınları, İstanbul, 2004.
• Sönmezoğlu, Faruk, Türk Dış Politikasının Analizi, Der Yayınları, İstanbul, 1994.
• Uğur, Fatih, Özlenen Demokrat Turgut Özal, Zaman Kitap, İstanbul, 2011.
• Makaleler
• Akçay, Engin, “Transformasyonel Diplomasi ve Özal Ekolü”, Turgut Özal Değişim Dönüşüm, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2015.
• Arslan, Muhammed Murat, “Kamu Diplomasisi Perspektifiyle Turgut Özal Döneminde Türk Dış Poliikasının Analizi”, Turgut Özal Değişim Dönüşüm, Turgut Özal Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2015.
• Bozer, Ali, “Atılımcı Bir Devlet Adamı: Turgut Özal”, JOBEPS Özal Sayı: Turgut Özal’ın Mirası, C. III, Sayı: 6 (2014).
• Dağlıoğlu, Gökçay, “Turgut Özal öneminde Türkiye’nin Bulgaristan Türkleri Politikası: Konstrüktivist Bir İnceleme”, JOBEPS Özal Sayı: Turgut Özal’ın Mirası, C.III, Sayı: 6, Ankara, 2014.
• Gürbey, Gülistan, “Özal’ın Dış Politika Anlayışı”, Kim Bu Özal?, Der: İhsan Sezal- İhsan Dağı, Boyut Kitapları, İstanbul, 2001.
• İnel, Hakan, “Turgut Özal ve Süleyman Demirel’in Siyasi liderliklerinin Uluslararası Aktörlerle İlişkile Açısından Karşılaştırılması”, JOBEPS Özal Sayı: Turgut Özal’ın Mirası, C. III, Sayı: 6 (2014).
• Kirişçi, Kemal, “Türk Amerikan İlişkileri: Belirsizlikten Yakınlaşmaya Türk Amerikan İlişkileri: Reelpolitik Ötesi Genişlemesi”, Avrasya Dosyası Uluslararası Dergisi,ASAM Yayınları, C. VI, Sayı: 2 (Yaz 2000).
• Larrabe, F. Stephen, “Türk Dış Politikası ve Güvenlik Politikası: Yeni Boyutlar, Yeni Güçlükler”, Türk-Batı İlişkilerinin Geleceği: Stratejik Bir Plana Doğru, Der: Khalilzad, Z Lesser, O. Ian, Larrabe, F. Stephen, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları, Ankara, 2001.
• Özcan, Gencer, “Türkiye’de Siyasal Rejim ve Dış Politika”, Türk Dış Politikasının Analizi,Der: Faruk Sönmezoğlu, Der Yayınları, İstanbul, 1994.
• Sak, Hüseyin, “Webergil Karizmatik Otorite tipolojisi çerçevesinde Özal ve Demokrasimiz”, Kim Bu Özal?, Der: İhsan Sezal-İhsan Dağı, Boyut Kitapları, İstanbul, 2001.
• Gazeteler
• Ergin, Sedat, “Washington’da Özal Demirel Farkı” Hürriyet, 17 Şubat 1992.
• Çakırözer, Utku, “Hat Prezidan Bush ile Açıldı Muhabbet Devam Ediyor”, Milliyet, 2 Ağustos 2006.
• Zaman Gazetesi, 17.01.2002.
• Elektronik Kaynaklar
• Cumhurbaşkanı Özal’ın TBMM’de yaptığı konuşma, 9 Kasım 1989,
• http://tha.com.tr/turgutozal/sayfa216.htm