İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI TÜRKİYE’SİNDE EKONOMİK DURUMUN SOSYAL HAYATA ETKİLERİNE DAİR BAZI TESPİTLER

Year 2018, , - , 15.03.2018

Alev Gözcü

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000494

Cited By: 4

Abstract

İkinci Dünya Savaşı, savaşa fiilen dâhil olan tüm ülkelerde son derece büyük bir yıkıcı

etki bıraktı. Savaşın ne galipleri ne de mağlupları bu sarsıcı etkiden kendilerini

kurtaramadılar. Savaşla birlikte ülkelerin ekonomileri, alt yapıları, askeri güçleri

tükenme noktasına geldi. Savaşın doğasında yer alan yok etme, 1939 ile 1945

arasında o ana kadar görülmemiş bir noktaya ulaştı. İkinci Dünya Savaşı sırasında

savaşan gruplar, dönemin tüm bilimsel gelişmelerini savaş sahnesinde tehlikeli birer

silah olarak kullandılar. Bu insanın kendi türüne neler yapabileceğini göstermesi

bakımından son derece acı bir tecrübe olarak tarihteki yerini aldı. II. Dünya Savaşı

sona erdiğinde hayatta kalanlar, büyük bir ahlaki sorgulamayla da baş başa kaldılar.

İkinci Dünya savaşı, Türkiye’de doğrudan insan hayatına mal olacak bir gelişme

süreci bulamasa da; ülkenin içine düştüğü ekonomik durum; toplumun ciddi sosyal

sorunlar yaşanmasına neden oldu. Türkiye’de siyasi elitler, bir yandan ülke içinde

bozulan ekonomik dengenin yarattığı sorunlarla uğraşırken, bir yandan da kendisini

savaş dışında tutacak meşakkatli bir diplomasi trafiğini Müttefikler ve Mihver

Devletlerarasındaki dengeye bakarak yürüttü. Bu çalışmada, Türkiye’nin karşı karşıya

kaldığı II. Dünya Savaşı ve onun yarattığı gerilimin ortasında ülkede sarsılan ekonomik

dengelerin Türk halkının gündelik hayatına yansımalarına dair kimi örnekler bilinen

uygulamaların az değinilen yönleriyle Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden elde edilen

resmi kayıt ve kaynaklardan incelenecektir. Böylece Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı

süresince gündelik hayatla ilgili akademik çalışmalara bir katkı yapılması

amaçlanmaktadır.

Keywords

Ekmek, Hayat Pahalılığı, Bekârlık Vergisi, Gündelik Hayat

References

• KAYNAKÇA
• Arşiv Belgeleri
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
• Muamelat Genel Müdürlüğü Evrakı
• Cumhuriyet Halk Partisi Evrakı
• Makale ve Kitaplar
• Akandere, Osman, Milli Şef Dönemi – Çok Partili hayata geçişte rol oynayan iç ve dış tesirler 1938-1945, İz Yayıncılık, İstanbul, 1998.
• Akın, Yiğit, “Gürbüz ve Yavuz Evlatlar” Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor, İletişim Yay., İstanbul, 2004.
• Akkoyun, Turan,“ Cumhuriyet’in ilk Yıllarında Bekarlık Vergisi Teşebbüsleri”, Ege Üniversitesi Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt. XV-1/2000, İzmir ss.183-194.
• Akçiçek, Eren, Gözcü, Alev, Gökgöz, Gurbet, Türk Tıbbına Adanmış Bir Ömür: Mehmet Ali Bölükoğlu, Türkiye Gastroenteroloji Derneği İzmir Şubesi Yayınları, İzmir, 2013.
• Aydemir, Şevket Süreyya, İkinci Adam: II. Cilt, Remzi Kitapevi, İstanbul, 1968.
• Boratav, Korkut, Türkiye’de Devletçilik, İmge Kitabevi, Ankara, 2006.
• Buruma, Ian, Sıfır Yılı (1945’in Tarihi), (Çev: Nurettin Elhüseyni), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2015.
• Deringil, Selim, Denge Oyunu İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Dış Politikası, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2008, İstanbul.
• Keser, Ulvi, Kızılay Belgeleri Işığında Yunanistan’da Ölüm, Açlık, İşgal, 1939- 1949, Türk Kızılayı Yayınları, Ankara, 2010
• Metinsoy, Murat, İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye- Gündelik Yaşamda Devlet ve Toplum, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2008.
• Şener, Mustafa, “Burjuva Uygarlığının Peşinde”, Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat, Yordam Kitap, İstanbul, 2015.
• Toprak, Zafer, “Türkiye’de Muhalefetin Doğuşu- II. Dünya Savaşı ve tek partinin sonu”, Toplumsal Tarih, Ocak 2004, İstanbul, Sayı:121.