YÜZBAŞI SÜLEYMAN SÜRURİ (EMEKÇİL) BEY’İN BATI ANADOLU’DA KUVA-YI MİLLİYE HAREKETİNİN ORTAYA ÇIKMASINDAKİ HİZMETLERİ

Year 2014, Volume: 14 Issue: 55, 0 - 0, 28.03.2014

Mehmet Karayaman

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000415

Abstract

I.Dünya Savaşı sonrasında Anadolu’nun işgal edilmeye başlanması, halkın s ilaha  sarılmasına  ve  Kuva-yı  Milliye  hareketinin  doğmasına  neden  olmuştur.  Batı 

Anadolu’da,  Yunan  işgaline  karşı  yürütülen  Kuva-yı  Milliye  hareketinin  başarılı 

olması ve halktan destek görmesinde pek çok kişinin katkısı olmuştur.

Yüzbaşı Süleyman Süruri Bey,  Yunan işgalinin genişlediği dönemde  Alaşehir, 

Ahmetli, Salihli, Uşak, Eskişehir, Kütahya gibi yerlerde görev yapmış, Kuva-yı Milliye hareketinin güçlenmesine, halkın işgallere karşı silahlı mücadeleye sevk edilmesine çalışmıştır. İstanbul Hükümetinin ve İtilaf Devletlerinin propagandaları ned eniyle halkın henüz silahlı mücadeleye sıcak bakmadığı bir dönemde,  inisiyatif alan 

Yüzbaşı  Süleyman  Süruri  Bey,  aldığı  sert  tedbirler  nedeniyle  zaman  zaman  halkın 

şikayetlerine  maruz  kalmıştır.  Halktan  zorla  para  toplaması  ve  topladığı  paraları 

teslim  etmemesi  nedeniyle  Batı  Cephesindeki  aktif  görevine  son  verilen  Yüzbaşı 

Süleyman Süruri Bey, 1922 yılında malulen emekli edilmiştir.

Çalışmamızda,  arşiv belgeleri, hatırat, kitap ve makalelerdeki bilgiler derlenerek, Mayıs 1918-Kasım 1918 tarihleri arasında Batı Anadolu’daki Kuva-yı Milliye 

hareketinin  ortaya  çıkmasında  önemli  hizmetleri  olan,  Yüzbaşı  Süleyman  Süruri 

Beyin hayatı ve hizmetleri ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Aldığı sert tedbirler nedeniyle,  zaman  zaman  eleştiri  ve  şikâyetlere  maruz  kalan  Yüzbaşı  Süleyman  Süruri 

Beyin  faaliyetlerinin  ayrıntılı  bir  şekilde  ortaya  koyulması,  hem  Kuva-yı  Milliye 

harekinin ortaya çıkışını hem de mücadelenin hangi şartlar altında yürütüldüğünü 

daha iyi anlamamızı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yüzbaşı 

Keywords

Yüzbaşı Süleyman Süruri, Kuva-yı Milliye, Alaşehir, Kütahya

References

• KAYNAKÇA
• Arşiv Kaynakları
• BCA., 490.01/87.329.4.
• BOA., DH.EUM.SSM., 18/106.
• BOA. DH.KMS., 53.2/62.
• BOA., DH.KMS, 53-3/29.
• BOA., DH.KMS, 53-3/33;
• BOA., DH.KMS., 53.4/25.
• BOA., DH.KMS., 53-3/29.
• Milli Savunma Bakanlığı Arşiv Müdürlüğü, Subay Şahsi ve Emeklilik Dosyası Kayıtları (Sicil No:323-117).
• TİTE Arşivi, Katalog No: A-4, Sıra No: 713, Kutu No:94, Belge No:5.
• Kitap, Tez ve Makaleler
• AKINCI, Recep, Eski Phiedelphia Bugünkü Alaşehir, İzmir, 1949. 73
• Duran, a.g.m., s.13.
• AYDINEL, Sıtkı, Güneybatı Anadolu’da Kuva-yı Milliye Harekâtı, Ankara, Vadi Yayınları, 2008.
• Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri ve Hacim Muhittin Çarıklı’nın Kuvayi Milliye Hatıraları (1919–1920), Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1967. BAYAR, Celal, Ben De Yazdım, C.3, İstanbul, 1997.
• ÇALIŞLAR, İzzettin, On Yıllık Savaşın Günlüğü, Hazırlayan: İsmet Görgülü-İzzeddin Çalışlar, İstanbul, 1997.
• DURAN, Tülay, “Akşehir-Kütahya Kuva-yı Milliyesi Hakkında Mustafa Kemal’e Gönderilen Rapor”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Dün-Bugün-Yarın, Sayı:30, Ankara, Ağustos 1987.
• ERDOĞAN, Mubahat, Milli Mücadele’de Kütahya ve Çevresindeki Savaşlar, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya, 2006.
• GÖKBİLGİN, Tayyip, Milli Mücadele Başlarken, Ankara, Türkiye İş Bankası Yayını, 1959-1965, II. Cilt.
• GÜLCAN, Oğuz, Batı Anadolu’da Kuvayi Milliyenin Oluşumu (1919-1920),
• Ankara Üniversitesi, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
• GÜLMEZ, Nurettin, “Manisa ve İlçelerindeki Kuva-yı Milliyeciler”, Milli Mücadele’de Manisa ve Kuva-yı Milliye Sempozyumu (6-7 Kasım 2009), Manisa, 2009.
• GÜRLER, Hamdi, Kurtuluş Savaşı’nda Albay Bekir Sami Günsav, Ankara, 1994.
• Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Yıl:4, Haziran 1955, Sayı:12, Vesika No:293.
• KARAYAMAN, Mehmet, Uşak’ta Kuvâ-yı Milliye, Uşak, Uşak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, 2009.
• KAYGUSUZ, Bezmi Nusret, Bir Roman Gibi, İzmir, 1955.
• KOCATÜRK, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi
• (1918-1938), Ankara, TTK Yayınları, 1988.
• KOLTUK, Nuran, Batı Anadolu’da Kuva-yı Milliye’nin Askeri ve Mali Kaynakları, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Y ayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
• KONUKÇU, Enver, Alaşehir Kongresi (16-25 Ağustos 1919), Ankara, 2000.
• ŞAPOLYO, Enver Behnan, Kuvâ-yı Milliye Tarihi, Ankara, 1957.
• TEKELİ, İlhan-İLKİN, Selim, Ege’de Sivil Direnişten Kurtuluş Savaşı’na Geçerken Uşak Heyet-i Merkeziyesi ve İbrahim (Tahtakılıç) Bey, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1989.
• TUTSAK, Sadiye, “İzmir’in İşgalinden Sonra Uşak’ta Kuva-yı Milliyenin Oluşumu”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı:59, Cilt: XX, Temmuz 2004, s.560.
• TÜRKMEN, Zekeriya, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu Yeniden Yapı-lanması (1918-1920), Ankara, TTK Yayını, 2001. ÜNAL, Muhittin, Miralay Bekir Sami Günsav’ın Kurtuluş Savaşı Anıları, İstanbul, 2002