Yağış Verilerinin Trend Analizi: Kızılırmak Havzası Örneği

Year 2021, Volume: 9 Issue: 2, 371 - 377, 28.05.2021

Özlem Terzi , Ahmet İlker

https://doi.org/10.21541/apjes.735378

Cited By: 1

Abstract

Günlük yaşantımızı birçok açıdan etkileyen yağış, hidrolojik döngünün en önemli parametrelerinden biridir. İklim değişikliği göstergelerinden biri olan yağışın trendini belirmek, yağışın gelecekteki davranışı hakkında tahminde bulunmak açısından son derece önemlidir. Yapılan çalışmada Kızılırmak havzasında bulunan on il merkezindeki meteoroloji istasyonlarına ait yağış verilerine trend analizi uygulanmıştır. Yağış verileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden elde edilmiştir. Yağış verilerinin trendini belirlemek için parametrik olmayan Mann-Kendall testi uygulanmıştır. Ayrıca birim zamandaki değişim miktarı Sen’in trend eğim yöntemi ile belirlenmiştir. Trend analizi on il merkezi için aylık, mevsimlik ve yıllık olacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda Kızılırmak havasındaki on il merkezinin yağış verilerinde istatistiksel açıdan anlamlı bir trend olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Yağış, Kızılırmak Havzası, trend analizi

Trend Analysis of Precipitation Data: Case Study of Kızılırmak Basin

Abstract

The precipitation influencing our daily lives in many aspects is one of the most important parameters of hydrologic cycle. To determine the trend of precipitation which is one of the climate change indicators is extremely important in order to forecast about the future behavior of precipitation. In the study, trend analysis has been applied to the precipitation data belonging to the meteorology stations at the ten city centers in Kızılırmak basin. The precipitations data has been acquired from Turkish State Meteorological Service. Non-parametric Mann-Kendall test has been applied to determine the trend of precipitation data. Moreover amount of exchange in unit time has been determined with Sen’s trend test. Trend analysis has been carried out as monthly, seasonally and yearly for the ten city centers. As the result of the study, the notion that there is no statistically meaningful trend in precipitation data at the ten city centers of Kızılırmak basin has been reached.

Keywords

Precipitation, Kızılırmak Basin, trend analysis

References

• R. Acar, S. Şenocak, "Türkiye’deki kısa süreli yağışların trend analizi," İklim Değişikliği ve Çevre, vol. 1, no 1, pp.18-25, Mart 2008.
• Z. Şen, "Su kaynakları ve iklim değişikliği. Küresel ısınma iklim değişikliği su, çevre ve enerji kaynaklarımıza etkisi," I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, İTÜ, İstanbul, 1-7, (2006).
• M. Karabulut and F. Cosun, "Kahramanmaraş ilinde yağışların trend analizi, ", Coğrafi Bilimler Dergisi, vol. 7, no 1, pp. 65-83, Nisan 2009.
• M. Özfidaner, D. Şapolyo, F. Topaloğlu, "İç Anadolu Bölgesi yağış verilerinin gidiş analizi,", Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol. 5, no 1, pp. 161-168, Ocak 2016.
• D. Taylan, T. Aydın, "The trend analysis of lakes region precipitation data in Turkey,", Cumhuriyet Science Journal, vol. 39, no 1, pp. 258-273, Ocak 2018.
• H. Y. Dalkılıç, "Yağışların trend analizi, ", Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 12, no 3, pp. 1537-1549, Ocak 2019.
• G. Çeribaşı, "Batı Karadeniz Havzasının yağış verilerinin Yenilikçi Şen Yöntemi ile analizi,", Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, vol. 6, no 3, pp. 168-173, Ocak 2018.
• G. Çeribaşı, E. Doğan, "Karadeniz ve Sakarya havzalarında yıllık ortalama yağışların trend analizi,", Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi, vol. 7, no 1, pp. 1-7, Ocak 2015.
• M. Büyükyıldız, A. Berktay, "Parametrik olmayan testler kullanılarak Sakarya Havzası yağışlarının trend analizi,", Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol. 19, no 2, pp. 23-38, Ocak 2004.
• S. Coşkun, "Van Gölü kapalı havzasında yağışların trend analizi,", Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, vol. 8, no 2, pp. 521-532, Haziran 2020.
• P. Polat, M. Sunkar, "Rize’nin iklim özellikleri ve Rize çevresinde uzun dönem sıcaklık ve yağış verilerinin trend analizleri,", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 27, no 1, pp. 1-23, Ocak 2017.
• O. Arslan, "Niğde ili’ndeki potansiyel evapotranspirasyon tahminlerinin trend analizi," Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol. 6, no 2, pp. 602-608, Temmuz 2017.
• C. Köyceğiz, M. Büyükyıldız, "Temporal trend analysis of extreme precipitation: a case study of Konya Closed Basin,", Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol. 25, no 8, pp. 956-961, Aralık 2019.
• S. Tokgöz, T. Partal, "Karadeniz Bölgesinde yıllık yağış ve sıcaklık verilerinin yenilikçi şen ve mann-kendall yöntemleri ile trend analizi, ,", Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 10, no 2, pp. 1107-1118, Haziran 2020.
• M. E. Keskin, İ. Çakto, V. Çetin, O. Bektaş, "Doğu Anadolu Bölgesi sıcaklık ve yağış trend analizi, ,", Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, vol. 6, no 2, pp. 294-300, Haziran 2018.
• Oğuztürk Gaye, "Kızılırmak Havzası’nda syi ile kuraklık analizi ve ysa yöntemi ile kuraklık tahmini", Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, 2010.
• T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, "İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi" Proje Nihai Raporu Ek 17- Kızılırmak Havzası, (2016).
• https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/FotografGalerisi/KIZILIRMAK%20HAVZASI-09.08.2019/02.jpg (Erişim zamanı; Nisan, 6, 2020).
• C. B. Karakuş, "Hidro-meteorolojik parametreler için trend analizi yöntemleri,", International Journal of Scientific and Technological Research, vol. 3, no 2, pp. 22-32, Ocak 2017.
• Cebe Enise Neyran, "Türkiye akarsularında mevsimsel trend analizi", Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2007.
• R. M. Hirsch, J.R. Slack, R. A. Smith, "Techniques of Trend Analysis for Monthly Water Quality Data,", Water Resources Resarch, vol.18, no 1, pp. 107-121, Ocak 1982.
• S. Kalaycı, E. Kahya, "Susurluk Havzası nehirlerinde su kalitesi trendlerinin belirlenmesi,", Turkish Journal of Engineering and Enviromental Science, vol. 22, no 6, pp. 503-514, Aralık 1998.
• Y. S. Yu, S. Zou, D. Whittemore, "Non-parametric trend analysis of water quality data of rivers in Kansas,", Journal of Hydrology, vol. 150, no 1, pp. 61-80, Ocak 1993.
• B. Ercan, M. İ. Yüce, "Kızılırmak Havzasının hidrometeorolojik verilerinin trend analizi,", Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol. 6 no özel sayı, pp. 333-340, Aralık 2017.