The archaeological results show that the relationships
between Anatolia and Mesopotamia have been coming before the
historical periods. These relationships, which were reflected in written
documents from ± 2500s B.C., have increased in both intensity and
diversity. The first information on this subject is found in the remaining
documents from the Akad State and the New Sumer Age. The findings
in this context are generally based on the texts of the kings who ruled
in the ancient Mesopotamian cities, either in terms of military victories
or reconstruction activities. The main period in which the relationships
between Anatolia and Mesopotamia are documented intensively can be
listed as the time of Akad, New Sumer, Assyria, Babylonia and Hittite
State with an increasing character. In this study, Hahhum city, which
emerged as an important center in the relationships of Anatolia and
Mesopotamia, will be discussed. The role of this kingdom in
commercial and political relationships will be emphasized as long as
Kültepe documents allow.
Astour, Michael Czernichov. “Overland Trade Roads in Ancient Western Asia” içinde Civilizations of the Ancient Near East, ed. Jack M. Sasson, 1409. New York: Simon & Schuster, 1995.
Barjamovic, Gojko. A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Period. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 2011.
Çeçen, Salih ve Hecker Karl. “ina mātika eblum. Zu einem neuen Text zum Wegerecht,” içinde, Festschrift Für Wolfram Freiherm von Soden zum 85,Geburtstag am 19.Juni 1993, ed. Manfried Dietrich ve Oswald Loretz (Münster: Neukirchener Verlag,, 1993)
Edzard, Dietz Otto. Gudea And His Dynasty, The Royal Inscriptions of Mesopotamia Early Periods, Volume 3/1. Toronto: University of Toronto Press, 1997.
Günbattı, Cahit. “Kültepeden Akadlı Sargon’a ait Bir Tablet” Archivum Anatolicum 3 (1997) 146.
Günbattı, Cahit. Kültepe Kaniş Anadolu’da İlk Yazı İlk Belgeler, Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları 2017.
Liverani, Mario. “The Fire of Hahhum” Orient Antiquus (OrAnt) 27, (1988) 165-172.
Nashef, Khaled. Die Orts-und Gewässernamen der altassyrischen Zeit, (RGTC IV), Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1991.
Orlin, Louis Lawrence. Assyrian Colonies in Cappadocia. Paris: Printed in the Nederlands by Mouton - Co.,Printers Hague, 1970.
Özgüç, Nimet. Samsat. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2009.
Smith, Sidney, Cuneiform Texts from Cappadocian Tablets in the British Museum Part IV. London: British Museum, 1927.
Eski Asurca Kaynaklara Göre Asur-Anadolu İlişkilerinde Hahhum Krallığı’nın Önemi
Arkeolojik veriler Anadolu-Mezopotamya ilişkilerinin tarih
öncesi devirlerden itibaren süre geldiğini göstermektedir. M.Ö.
±2500’lerden itibaren yazılı belgelere de yansıyan bu ilişkiler hem
yoğunluk hem de çeşitlilik bakımından artan bir seyir izlemiştir. Bu
konudaki ilk bilgilere Akad Devleti ve Yeni Sumer Çağı’ndan geriye
kalan belgelerde rastlanmaktadır. Bu kapsamdaki tespitler genellikle
eski Mezopotamya kentlerinde hüküm sürmüş yöneticilerin, askeri
zaferlerini veya imar faaliyetlerini anlattıkları belgelere dayanır.
Anadolu-Mezopotamya arasındaki ilişkilerin yoğun olarak belgelendiği
asıl dönem, giderek artan bir karakterle Akad, Yeni Sumer, Asur, Babil
ve Hitit Devleti zamanı şeklinde sıralanabilir. Bu çalışmada M.Ö. II. bin
yılbaşlarından itibaren daha görünür bir merkez olarak ortaya çıkan
Hahhum kenti ele alınacaktır. Bu krallık merkezinin Kültepe metinlerinde
hangi bağlamda geçtiği üzerinde durulacaktır.
Astour, Michael Czernichov. “Overland Trade Roads in Ancient Western Asia” içinde Civilizations of the Ancient Near East, ed. Jack M. Sasson, 1409. New York: Simon & Schuster, 1995.
Barjamovic, Gojko. A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Period. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 2011.
Çeçen, Salih ve Hecker Karl. “ina mātika eblum. Zu einem neuen Text zum Wegerecht,” içinde, Festschrift Für Wolfram Freiherm von Soden zum 85,Geburtstag am 19.Juni 1993, ed. Manfried Dietrich ve Oswald Loretz (Münster: Neukirchener Verlag,, 1993)
Edzard, Dietz Otto. Gudea And His Dynasty, The Royal Inscriptions of Mesopotamia Early Periods, Volume 3/1. Toronto: University of Toronto Press, 1997.
Günbattı, Cahit. “Kültepeden Akadlı Sargon’a ait Bir Tablet” Archivum Anatolicum 3 (1997) 146.
Günbattı, Cahit. Kültepe Kaniş Anadolu’da İlk Yazı İlk Belgeler, Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları 2017.
Liverani, Mario. “The Fire of Hahhum” Orient Antiquus (OrAnt) 27, (1988) 165-172.
Nashef, Khaled. Die Orts-und Gewässernamen der altassyrischen Zeit, (RGTC IV), Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1991.
Orlin, Louis Lawrence. Assyrian Colonies in Cappadocia. Paris: Printed in the Nederlands by Mouton - Co.,Printers Hague, 1970.
Özgüç, Nimet. Samsat. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2009.
Smith, Sidney, Cuneiform Texts from Cappadocian Tablets in the British Museum Part IV. London: British Museum, 1927.