ANTİK KAYNAKLARDA İSKELET KIRIK VE ÇIKIKLARININ TEDAVİ YAKLAŞIMI

Year 2021, Volume: 15 Issue: 2, 431 - 464, 31.12.2021

Gülseren Mutlu

https://doi.org/10.46931/ArAn.2021.15.2.6

Cited By: 2

Abstract

Özet
İnsanoğlunun hayatını devam ettirebilmek için yaptığı ilk buluşlar, aynı zamanda ilk bilimsel çalışmaların kökenini oluşturmaktadır. Antikçağ Yunan ve Romalı doktorların, kırık ve çıkığa bağlı deformitelerin azaltılması için birçok ilginç düzenek oluşturmaları ve oluşan travmaları yerinde sabitlemek için atel, bandaj ve ped uygulamaları bugüne değin korunmuş olan klasik tıp uygulamalarındaki başarıya öncülük etmiştir. Antikçağda dar ve kısıtlı imkanlarla daha çok, hastanın takibi ve ilaçla tedavi esasına dayanan konservatif tedavi yaklaşımı tercih edilmiştir. Açık ve kapalı kırık vakaların tedavisi için hazırlanan ilaçlar, farmasötik alandaki uygulamaları yansıtması bakımından ayrıca önemlidir.
Antikçağ kırık ve çıkıkları hakkında en ayrıntılı bilgiyi ise Hippokrates, Celsus ve Galenos aktarmıştır. Hippokrates’in eserinde aktarılan kırık kemiklerin doğru yerine oturtulamadığı ya da dışarıya çıktığı durumlarda kemiğin kesilip çıkartılması (rezeksiyon) işlemi, antikçağ kırık tedavisinde cerrahi tedavi yaklaşımına örnek oluşturmaktadır. Bugün modern tıbbın gelişimi ile iskelet sistemi kırık ve çıkıklarının tedavisi cerrahi yöntemlerle çok daha ileri seviyelere taşınmış olmasına rağmen, bazı durumlarda konservatif tedavi yaklaşımı halen işlevsel olarak kullanılmaya devam etmektedir.
Çalışmamız esas olarak Anadolu toplumundan verilen örneklerle antikçağ kırık ve çıkıkların iyileştirilmesinde kullanılan yaklaşım ve yöntemlerin, bugün halen kullanılmakta olan konservatif tedavi yöntemlerinin kökenine işaret etmesine vurgu yapmayı amaçlamaktadır. Tıp tarihinin modern tıbba hizmet edebileceği fikrinden yola çıkılarak makalede, tıp sanatının temelini oluşturan birtakım uygulamalarda olumlu ya da olumsuz fikir vermesi bakımından antik tarih bilimine yönelme en önemli noktadır. Bu amaçla çalışma, antik yazarların aktardıkları bilgiler çerçevesinde ve onları destekleyen Arkeometri Sonuçları ve Arkeolojik Raporlar ile modern tıp uygulamalarının karşılaştırmalı değerlendirmesinden oluşmaktadır.

Keywords

Antikçağ, Yunan, Roma, kırık, çıkık, tedavi

References

• Cels. AULUS CORNELIUS CELSUS. De Medicina. De Medicina, Çev.: W. G. Spencer, Cambridge, 1971. Gal. GALENOS. Tıp Sanatının Anayasası Tıp Sanatı Glaukon’a Tedavi Yöntemi. Çev. Nur Nirven, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2018. Hippokr. HIPPOKRATES. De Articulis. De Articulis, Ed. Charles Darwin Adams, New York, 1868.