Siyasal Fikirler Işığında Uluslararası İlişkileri Etkileyen Düşünürler: Niccolò Machiavelli Örneği

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 34, 75 - 89, 29.01.2025

Cihan Daban

Öz

Modern uluslararası ilişkilerin temeli, Seksen Yıl Savaşını ve Otuz Yıl Savaşlarını sona erdiren 1648 yılında imzalanan Vestfalya Barış Antlaşması ile ortaya atılmıştır. Uluslararası ilişkiler, ülkeler ve toplumlar arasında var olan ilişkileri anlamaya odaklanan bir süreçtir. Bu nedenle çok boyutlu geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Tarihi, siyasi, coğrafi, sosyokültürel, iktisadi ve diplomasi gibi birçok alanla bağlantılı olarak devletler arası ilişkileri düzenler. Bunların yanı sıra devlet yöneticilerinin devlet-halk ilişkisini nasıl bir politika ile uygulaması gerektiğini de irdelemektedir. Aslında, devletler ve halklar arasındaki ilişkiye dair bazı temel çalışmalar modern uluslararası ilişkiler tarihinden önce yapılmıştır. Siyasi fikirler ışığında ortaya konan bu çalışmaların birçok düşünürü bulunmaktadır. Thomas Hobbes, Immanuel Kant, Karl Marx, Antonio Gramsci ve Niccolo Machiavelli gibi birçok düşünür sayılabilir. Bu çalışma, siyasi fikirler ışığında uluslararası ilişkileri etkileyen düşünürlerden biri olan Machiavelli'ye yer vermektedir. Machiavelli’nin devlet yöneticilerinin nasıl bir politika uygulaması gerektiğine yaptığı vurgunun modern uluslararası ilişkileri nasıl etkilediği üzerine bir değerlendirmeyi kaleme almaktadır. Özellikle de Machiavelli’nin üzerinde durduğu ‘virtu/yetenek’ ve ‘fortuna/talih’ kavramları bu hususta önemli birer etken olarak görülmektedir. Bu etkenlerle birlikte ‘din’ ve ‘ordu’ kavramları da pekiştirilerek bir yöneticinin nasıl bir siyaset izlemesi gerektiğinin altını çizmektedir. Makale bu etkenler ışığında Machiavelli’nin görüşlerinin geçmişte olduğu gibi bugün gelinen noktada uluslararası ilişkiler çerçevesindeki etkisini incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal Fikirler, Machiavelli, Uluslararası İlişkiler

Thinkers Influencing International Relations in The Light of Political Ideas: The Case of Niccolò Machiavelli

Öz

The foundations of modern international relations were laid with the Peace Treaty of Westphalia in 1648, which ended the Eighty Years' War and the Thirty Years' War. International relations are a process that focuses on understanding the relationships that exist between countries and societies. Therefore, it covers a wide range of multidimensional aspects. It regulates relations between states in connection with many fields such as historical, political, geographical, sociocultural, economic, and diplomacy. In addition to these, it also examines how state administrators should implement the state-people relationship with a policy. In fact, some fundamental studies of the relationship between states and peoples predate the history of modern international relations. There are many thinkers of these studies, which are put forward in the light of political ideas. Many thinkers such as Thomas Hobbes, Immanuel Kant, Karl Marx, Antonio Gramsci, and Niccolo Machiavelli can be counted. This study includes Machiavelli, one of the thinkers who influenced international relations in the light of political ideas. He writes an evaluation on how Machiavelli's emphasis on what kind of policy state rulers should implement and how it affects modern international relations. In particular, Machiavelli's concepts of ‘virtu/skill’ and ‘fortuna/fortune’ are seen as important factors in this regard. In addition to these factors, the concepts of 'religion' and 'army' are also reinforced, emphasizing the type of politics that a ruler should follow. The article analyses the impact of Machiavelli's views on international relations, both past and present, in the light of these factors.

Anahtar Kelimeler

Political Ideas, Machiavelli, International Relations

Kaynakça

• ADAR, Korwa G. and MUNYAE Isaac M., “Human Rights Abuse in Kenya Under Daniel Arap Moi: 1978-2001”, African Studies Quarterly, Issue: 1, Volume: 5, Winter 2001.
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali ve KÖKER, Levent, Tanrı Devletten Kral Devlete, Ankara: İmge Yayınevi, 1997.
• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali, Sokrates’ten Jakobenlere: Batı’da Siyasal Düşünceler (5. basım), İstanbul: İletişim Yayınları, 2011.
• ALGANER, Yalçın ve ÇETİN, Müzeyyen Özlem, “Avrupa’da Birlik ve Bütünleşme Hareketleri (I)”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt XXIII, Sayı 2, 2007.
• AMUTABI, Maurice N., “Beyond Imperial Presidency in Kenya: Interrogating the Kenyatta, Moi and Kibaki Regimes and Implications for Democracy and Development”, Kenya Studies Review, Vol. 1, Number 1, 2009.
• AYDIN, Mustafa, “Uluslararası İlişkilerde Yaklaşım, Teori ve Analiz”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 51, Sayı 1, 1996.
• BACIK, Gökhan, Modern Uluslararası Sistem: Köken, Genişleme, Nedensellik, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2007.
• BAKARI, Mohamed, “Kenyan Election 2002: The End of Machiavellian Politics?”, Alternatives: Turkısh Journal of International Relations, Vol 1, Number: 4, Winter 2002.
• BAKARI, Mohammed, “2002 Kenya Seçimleri: Makyavelist Politikanın Sonu mu?”, Bülent Aras ve diğerleri (ed.), Yeni Yüzyılda Afrika: Güvenlik, Siyaset, Ekonomi, İstanbul: TASAM Yayınları, 2005.
• BAYINDIR, Abdülaziz, Din ve Devlet İlişkileri: Teokrasi ve Laiklik, İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları, 1999.
• CESA, Marco, Machiavelli on International Relations, Oxford: University Press, 2014.
• COX, Robert W., “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations”, Milennium: Journal of International Studies, Vol 10, No: 2, 1981.
• COX, Robert W., “Gramsci, Hegemony and International Relations: An Essay in Method”, Stephen Gill (ed.), Gramsci, Historical Materialism and International Relations, Cambridge: Cambridge University Press, 1994.
• DALE, Lucy, Stories From European History, New York: Longmans, Green And Co. Ltd. Press, 1928.
• EBENSTEIN, William, Siyasi Felsefenin Büyük Düşünürleri, çev. İsmet Özel, İstanbul: Şule Yayınları, 2001.
• EISENSTADT, S. N., Modernleşme: Başkaldırı ve Değişim, çev. U. Coşkun, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2007.
• EMMANUEL, Kisiangani, “Kenya’s Regional Relations: Between Principle and Practice”, SAIIA Policy Briefing 113, 2014.
• FALK, Richard, Dünya Düzeni Nereye? çev. N. Domaniç ve N. Arhan, İstanbul: Metis Yayınları, 2005.
• FLEISHER, M., “A Passion for Politics: The Vital Core of the World of Machiavelli”, M. Fleisher (ed.), Machiavelli and the Nature of Political Thought, London: Croom Helm Press, 1973.
• FRANCIS, Keith A., Charles Darwin and The Origin of Species, London: Greenwood Press, 2007.
• GRIFFITHS, Martin ve diğerleri, Uluslararası İlişkilerde Temel Düşünürler ve Teoriler, çev. CESRAN, Ankara: Nobel Yayıncılık, 2011.
• GUARINI, E. F., “Machiavelli and the Crisis of the Italian Republics”, G. Bock, Q. Skinner and M. Viroli (eds.), Machiavelli and Republicanism, Cambridge: Cambridge University Press, 1990.
• GÜLER, Ayşegül ve AYATA, Ali, “Türk idare tarihinde sosyal devlet anlayışının topluma yansıtılması açısından vakıf medeniyetinin yeri. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 2023.
• JACKSON, Robert, Classical and Modern Thought on International Relations: From Anarchy to Cosmopolis,New York: Palgrave Macmillan, 2005.
• HANAR, Murat & SERDAR, Murat, “Medicili Bir Papa: X. Leo”, History Studies, 16, No. 3, 2024.
• HOBSBAWM, Eric, Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991: Aşırılıklar Çağı, çev. Yavuz Alogan, İstanbul: Sarmal Yayıncılık, 2003.
• KESGİN, Ahmet, “Machiavelli ve Makyavelizm”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, Vol. 5, Issue 1, 2015.
• KISSINGER, Henry, Dünya Düzeni, çev. Sinem Sultan Gül, İstanbul: Boyner Yayınları, 2016.
• KNUTSEN, Torbjorn L., Uluslararası İlişkiler Teorisi Tarihi, çev. Mehmet Özay, İstanbul: Açılım kitap Yayınları, 2015.
• KURUBAŞ, Erol, “Dünya Politikasının Dönüşümü ve Uluslararası İlişkiler Çağı: İlk Çağlardan 20. Yüzyıla”, Şaban Kardaş, Ali Balcı (ed.) Uluslararası İlişkilere Giriş: Tarih, Teori, Kavram ve Konular, İstanbul: Küre Yayınları, 2014.
• LARKINS, Jeremy, From Hierarchy to Anarchy: Territory and Politics before Westphalia, New York: Palgrave Macmillan, 2010.
• LENIN, Viladimir İliç, Karl Marks: Marksizmin Bir Açıklaması ve Kısa Bir Biyografik Özeti (2. Baskı), çev. Vahap Erdoğdu, Ankara: Eriş Yayınları, 2003.
• LEUNG, Janice, “Machiavelli ve Uluslararası İlişkiler Kuramı”, çev. Esra Diri, (der.) Faruk Yalvaç, Uluslararası İlişkiler ve Siyasal Düşünce, İstanbul: Röle Akademik Yayıncılık, 2015.
• LEYSENS, Antony, The Critical Theory of Robert W. Cox: Fugitive or Guru? New York: Palgrave Macmillan, 2008.
• MACHIAVELLI, Niccolo, The Prince and The Discourses, New York: Modern Library, 1950.
• MACHIAVELLI, Nicolo, The Prince, çev. G. Bull, Harmondsworth (UK): Penguin Books, 1961.
• MACHIAVELLI, Niccolo, Prens, çev. Harun Mutluay, İstanbul: Bordo Siyah Yayınları, 2004.
• MACHIAVELLI, Niccolo, Askerlik Sanatı, çev. Nazım Güvenç, İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2008.
• MACHIAVELLI, Niccolo, Prens, Ankara: Alter Yayınları, 2011.
• MACHIAVELLI, Niccolo, Prens, çev. Rekin Teksoy, İstanbul: Oğlak Yayınları, 2012.
• MACHIAVELLI, Niccolo Hükümdar, çev. Ayşe Çavdar ve Gaye Demircioğlu, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2013.
• MANSFIELD, C. Harvey, Machiavelli’s Virtu, Chicago: University of Chicago Press, 1996.
• MATTINGLY, G., “Machiavelli”, J. H. Plumb (ed.), The Italian Renaissance, Boston: Houghton Mifflin, 1987.
• McCORMICK, John P., “Prophetic Statebuilding: Machiavelli and the Passion of the Duke”, Representations, Vol. 115, No. 1, 2011.
• MEARSHEIMER, John, The Tragedy of Great Power Politics, New York: Norton Press, 2001.
• MINTER, Adam, “Machiavelli, Violence and History”, The Harvard Review of Philosophy, 2 (1), 1992,
• NAJEMY, John M., A History of Florance 1200-1575, Oxford: Blackwell Publishing, 2006.
• ÖZCAN-ADIYAMAN, Canan, “Adil Hükümdar ve Prens Eserleri Bağlamında İbn Zafer ve Machiavelli Arasında Dönemsel Bir Karşılaştırma”, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 2013.
• ÖZLÜK, Erdem, “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Soy Kütüğü”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, 2009.
• ÖZLÜK, Erdem, “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Doğuşu, Kimliği ve Sorunları”, Şaban Kardaş, Ali Balcı (ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş, İstanbul: Küre Yayınları, 2014.
• ÖZTÜRK, Armağan, “Machiavelli Düşüncesinde Cumhuriyetçi Özgürlük ve Kurucu Lider İmgesi”, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 68, No: 2, 2013.
• PLATON, Devlet, (29. Baskı) çev. Sabahattin Eyüpoğlu ve M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• POCOCK, J. G. A., The Machiavellian Moment, New Jersey: University Press, 1975.
• POGGI, Giofarnco, Devlet, Doğası, Gelişimi ve Geleceği, çev. A. Babacan, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007.
• SABINE, George H., A History of Poliitical Theory, New York: Holf Press, 1961.
• SANDER, Oral, Siyasi Tarih: 1918-1994, (15. baskı), Ankara: İmge Kitabevi, 2007.
• SKINNER, Quentin, Machiavelli, çev. Cemal Atilla, İstanbul: Altın Yayınları, 2004.
• SMITH, Antony, The Ethnic Origins of Nations, Oxford: Blackwell Press, 1986.
• SMITH, Antony D., Milli Kimlik, çev. B. S. Şener, İstanbul: İletişim Yayınları, 2004.
• STOENESCU, Dan, (2009), “Islamic and Arab Perspectives on Machiavelli's Virtù”, Studia Politica: Romanian Political Science Review, 9(1).
• STRAUSS, Leo, Thoughts on Machiavelli, Illinois: Glencoe Press, 1958.
• ŞAHİN, Kenan, (2024). “Otuz Yıl Savaşları’nın Askerî-Politik Boyutu” Turcology Research, Sayı 79.
• ŞANBEY, Cemil Ziya, “Leopold Von Ranke: Tarihçilere Yol Gösteren Bir Tarih Üstadı”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 3, 1960.
• TANNENBAUM, Donald & SCHULTZ, David, Siyasi Düşünce Tarihi: Filozoflar ve Fikirleri, çev. F. Demirci, Ankara: Adres Yayınları, 2005.
• THUKYDIDES, Peloponnessos Savaşları, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Belge Yayınları, 2010.
• TILLY, Charles, Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, çev. K. Emiroğlu, Ankara: İmge Kitabevi, 2001.
• TUNÇEL, Ahu, Cumhuriyetçi Özgürlük, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010.
• UYSAL, Berna Türkdoğan, Batı Haçlı Seferlerinden Avrupa Birliği’ne, İstanbul: Iq Kültür Sanat Yayıncılık, 2006.
• UZUN, Elif, “Haklı Savaş Düşüncesinin Batılı Kökleri: İlk Çağlardan Yirminci Yüzyıla Jus Ad Bellum Kavramı”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 6, Sayı: 21, 2010.
• VILLARI, Pasqule, The Life and Times of Machiavelli (fourth edition), Londra: T. Fisher Unwin Press, 1878.
• VIROLI, Maurizio, Machiavelli, New York: Oxford University Press, 1998.
• WALLERSTEIN, Immanuel, Avrupa Evrenselciği, İktidarın Retoriği, İstanbul: Aram Yayınları, 2007.
• WOODRUFF, William, Modern Dünya Tarihi, çev. Hale Vardar & Arda Vardar, İstanbul: Pozitif Yayınları, 2002.
• YAMAÇ, Kadri “Makyavel Ne Demek İstemişti?”, İktisat ve Toplum Dergisi, Yıl 1, Sayı 9, 2011.
• YURDUSEV, A. Nuri, “Uluslararası İlişkiler Öncesi”, (der.) A. Eralp, Devlet, Sistem ve Kimlik: Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar (11.Baskı), İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• __________________, “Border Disputes Among African States”, Organization of African Unity, https://au.int/sites/default/files/decisions/9514-1964_ahg_res_1-24_i_e.pdf Erişim Tarihi: 15.10.2024.