İKİNCİ ŞERİA MUHAREBESİ’NDE 8’İNCİ KOLORDU BAŞTABİPLİĞİNİN VERMİŞ OLDUĞU SAĞLIK HİZMETLERİNİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 32, 1 - 30, 31.05.2020

Mesut Güvenbaş

https://doi.org/10.46953/askeritarih.773116

Cited By: 2

Öz

Bazı tarihçiler büyük resme bakarken mikro olayları gözden kaçırmakta ve tespit edilebilecek birçok bilgiden mahrum kalırken, “İnsana ne oldu?” sorusunu göz
ardı etmektedir. Harp tarihi çalışmalarında da muharebeler anlatılırken harekât üzerinde durulmakta ve harekâtı etkileyen unsurlara çok az değinilmektedir. Harekâtı
etkileyen en önemli unsurlardan birisi de hiç kuşkusuz verilen sağlık hizmetleridir.
Muharebede verilen sağlık hizmetleri mikro bir bakış açısıyla günümüze de ışık tutan sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Sağlık personelinin özveriyle yaptığı hizmetler görülürken İkinci Şeria Muharebesi’nde kullanılan silah, bu silahlardan kaynaklanan yaralanmaların insan vücudunun hangi bölgelerinde meydana geldiğine dair
istatistiki bilgiler de kayıtlarda yer almaktadır.
Farklı eser ve arşiv kayıtlarıyla yapılan zayiat karşılaştırmaları günümüze ışık tutan bilgiler sunarken bizlere de şehitlerimizle ilgili görevler yüklemektedir. Elde edilen veriler doğrultusunda “şehit” kavramı değerlendirilirken az da olsa insana dokunulmaya çalışılmıştır. İkinci Şeria Muharebesi, bu muharebede verilen sağlık hizmetleri ve şehit kavramı, MSB Arşiv ve Askerî Tarih Dairesi Başkanlığı Arşivinden elde edilen 21 Haziran 1918 tarihli sıhhi raporun bize vermiş olduğu verilerin merkezî konularıdır.

Anahtar Kelimeler

Muharebelerde Sağlık Hizmetleri, Seyyar Hastaneler, Şehit Kavramı, Şehitler, İkinci Şeria Muharebesi

Kaynakça

• MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Arşivi; Birinci Dünya Harbi Koleksiyonu (BDH), K.: 3780, D.: 1, F.: 39 (1-5)
• MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Arşivi Şehit Bilgileri Listesi.
• 1683 Sayılı Askerî ve Mülkî Tekaüt Kanunu ve Buna Ek Kanun; Tefsir, Karar, Talimat ve Nizamname ve Bu Kanuna Ait Hâlen Cari Eski Hükümler (1939), Ankara: Millî Müdafaa Vekâleti Matbaası.
• ARSLANOĞLU, Cemender (1983); Şehitliklerimiz.
• Askerî Tekaüd ve İstifa Kanunu (1909); Düstur, II’nci Tertip, 1. Cilt, 694-716.
• BAŞUSTAOĞLU, Ahmet (2016); Bir Nefes Sıhhat Tevfik Sağlam’ın Yaşamı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ERTAN, Mehmet (2012); “Gündelik Hayatın Tarihine Dokunma Çabası: Mikro Tarihçilik ve Carlo Ginzburg”, Kültür ve İletişim, 15(2), 9-35.
• ESTRELLA, Iceal Averroes E. (2012); “On the Ethics of War”, Kritike, 6(1): 67-84.
• GÖRGÜLÜ, İsmet (2014); On Yıllık Harbin Kadrosu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• GÖYMEN, İhsan (1969); Birinci Dünya Harbi IX’uncu Cilt Türk Hava Harekâtı, Ankara: Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmî Yayınları.
• KEMAL, Cemal (2013); “Nablus Meydan Muharebesi’nde Mustafa Kemal”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 51, 617-651.
• Kızılay ve Kızılhaç’ın Milletlerarası Kaynakları Sözleşmeler-Tüzükler-Kararlar (1964); Ankara: Türkiye Kızılay Derneği Yayınları.
• MEIER, Christian (2012); “Makro ve Mikro Tarih İlişkisi Üzerine Notlar”, Çev.: Doğan Gün, Memleket Siyaset Yönetim, 7 (18), 100-125.
• OKÇU, Yahya (1979); Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi IV’üncü Cilt 1’inci Kısım Sina-Filistin Cephesi Harbin Başlangıcından İkinci Gazze Muharebeleri Sonuna Kadar, Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı Yayınları.
• ÖNALP, Kâmil-ÜSTÜNSOY, Hilmi (1986); Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi Sina-Filistin Cephesi IV’üncü Cilt 2’nci Kısım, İkinci Gazze Muharebesi Sonundan Mondros Mütarekesi’ne Kadar Yapılan Harekât (21 Nisan 1917-30 Ekim 1918), Ankara: Genelkurmay ATASE Başkanlığı Yayınları.
• ÖZBAY, Kemal (1976); Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri Cilt I, İstanbul: Yörük Basımevi.
• ÖZTÜRK, Ertuğrul-KAYA, Harun (2015); Ölümsüz Kahramanlar Birinci Dünya Savaşı Şehit İşlemleri, Ankara: Millî Savunma Bakanlığı Yayınları.
• Seferde Zabitân ve Efrâd Zâyiâtının Sûret-i Kayd ve Tahkîki İçün Kıtaât, Hastahaneler ve Ahz-ı Asker Şubeleriyle Harbiye Nezâreti Sıhhiye Merkez İstihbarat Kaleminin Vezâ’ifine Dâir Ta’limât; Dersaadet: Matbaa-i Askeriyye, 1332 (1916).