BİR GÜVENLİK TEHDİDİ OLARAK İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Yıl 2019, ASSAM ULUSLARARASI HAKEMLİ DERGİ 13. ULUSLARARASI KAMU YÖNETİMİ SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 344 - 357, 23.09.2019

Duygu Yıldız Karakoç , Ezgi Kovancı

Öz

Güvenlik kavramının
Soğuk Savaş sonrası askeri olmayan tehditleri içerecek biçimde kapsamı genişletilmiştir.
1980’li yıllardan sonra önemli çevre sorunlarının ortaya çıkması ve eşzamanlı
olarak güvenlik söyleminin genişletilmesi çevre ve güvenlik arasındaki ilişkiye
yönelik tartışmaları artırmıştır. Güvenlik anlayışındaki bu değişiklikle
birlikte ekonomik, toplumsal ve çevresel tehditler güvenlik gündemine sokulmuş
ve tüm güvenlik boyutlarının bir arada ele alınmasıyla güvenliğin tam olarak
gerçekleştirilebileceği iddia edilmiştir. Çevrenin tahribi ve bunun sonucu
ortaya çıkan çevresel kaynakların azalması ya da niteliğinin bozulması güvenliğe
tehdit edecek boyuta ulaşmıştır. Küresel bir çevre sorunu olan iklim
değişikliği ve iklim değişikliğinin neden olduğu kuraklık, aşırı hava olayları,
deniz seviyesinde yükselme, gıda arzında azalma gibi sorunların güvenlik
zafiyeti oluşturabileceği yakın dönemde gündeme gelmiştir. Bu söylemlerle
birlikte iklim güvenliği çevresel güvenliğin bir alt bileşeni olarak
literatürde ele alınmaya ve tartışılmaya başlanmıştır. İklim güvenliği
tartışmaları iklim değişikliğinin etkilerinin çatışmalara ve güvenlik sorununa
neden olup olmayacağı üzerine yoğunlaşmıştır. Kavramsal olarak iklim
güvenliğine yönelik yapılan çalışmalarda ise, güvenlik algısındaki nesnenin
belirlenmesi önemli bir yer tutmaktadır. Nesneye göre farklılaşan iklim
güvenliği konusu, özellikle ulusal güvenlik, insani güvenlik ve ekolojik
güvenliğe odaklanmış ve bu ayrım, önerilecek politika ve stratejilerin güvenliğinin
nesnesine göre yapılmasını gerektirmiştir. Çalışma bu bağlamda iklim
değişikliği ve güvenlik arasındaki etkileşimi ön plana çıkararak çevresel
güvenlik kapsamında iklim güvenliğinin kavramsal çerçevesini inceleyecek ve iklim
değişikliğinin tehdit oluşturduğu güvenlik alanlarına yönelik bir analiz
sunacaktır. 

Anahtar Kelimeler

İklim Güvenliği, Çevresel Güvenlik, küresel iklim değişikliği, insani güvenlik, ekolojik güvenlik

Kaynakça

• Algan, N. (2005), Kirlilikten Ulusal Güvenliğe, Yeşil Ufuklar, 1(1), 14-16.
• Barnett, J. (2003), Security and Climate Change, Global Environmental Change, 13(1), 7-17.
• Buzan, B. (1991), New Patterns of Global Security in the Twenty-First Century, International Affairs, 67(3), 431-451.
• Cherry, V.A. (1995), Ecological Security, Peace Reserch, 27(2), 87-89.
• Çolakoğlu, E. (2012), NATO’nun Çevreye İlişkin Rolü, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.33, 101-112.
• Dalby, S. (2005), Güvenlik ve Çevre Bağlantılarına Yeniden Bakmak, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5(18), 179-195.
• Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, (1989 ), Ortak Geleceğimiz, (Çev. Belkıs Çorakçı), Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını: Ankara.
• FAO (2018), The State of Food Security and Nutrition in the World: Building Climate Resilience for Food Security and Nutrition, FAO: Rome.
• FAO, IFAD, UNICEF, WFP ve WHO (2019), Water Scarcity, http://www.fao.org/land-water/water/water-scarcity/en/, 13.04.2019.
• Hoerz, T. (1995), Refugees and Host Environments: A Review of Current and Related Literature, Refugee Studies Programme, University of Oxfor, Oxford.
• Homer-Dixon, T. (1994), Environmental Scarcities and Violent Conflict: Evidence From Cases, International Security, 19(1), 5-40.
• IPCC (2014), Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability, Cambridge University Press: New York.
• Jorgensen-Dahl, A. (2010), Arctic Oil and Gas, http://www.arctis-search.com/Arctic+Oil+and+Gas, 23.03.2019.
• Lippert, T.H. (2016), NATO, Climate Change and International Security: A Risk Governance Approach, RAND Corporation: Santa Monica.
• Meybeck, A. Laval, E., Levesque R., Parent G., (2018), Food Security and Nutrition in the Age of Climate Change, FAO:Rome.
• McDonald, M. (2013), Discourses of Climate Security, Political Geography, V.33, 42-51.
• Shiva, V. (2007), Su Savaşları, bgst Yayınları: İstanbul.
• Stang, G., Dimsdale T., (2017), The EU and Climate Security, EU Institute for Security Studies, https://www.e3g.org/docs/The_EU_and_climate_security.pdf, 12.04.2019.
• Şahin, G. (2017), Küresel Güvenliğin Dönüşümü; NATO Bağlamında Kavramsal, Tarihsel ve Teorik Bir Analiz, Savunma Bilimleri Dergisi, 16(2), 59-81.
• The Center for Climate and Security, UN Security Council on Climate and Security from 2017-2019, https://climateandsecurity.org/2019/02/05/un-security-council-on-climate-and-security-from-2017-2019/#more-16825, 11.04.2019.
• Thomas, M.D., (2017), Climate Security- The Physical Barriers, The Securitization of Climate Change: Australian and United States’ Military Responses.
• Ullman, R.H. (1983), Redefining Security, International Security, 8(1), 129-153.
• UNDP (1994), Human Development Report, Oxford University Press: New York.
• United Nations General Assembly (2009), Climate Change and Its Possible Security Implications, Report of the Secretary-General.
• UNICEF (United Nations International Children's Emergency Fund) (2016), Water, Sanitation and Hygiene, https://www.unicef.org/wash/3942_4472.html, 20.03.2019.
• USAID (2015), Statement From Usaid Senior Coordinator for Gender Equality& Women’s Empowerment by susan Markham: Women, Peace and Security in the Context of Climate Change,https://2012-2017.usaid.gov/news-information/press-releases/jan-15-2015-statement-usaid-senior-coordinator-gender-equality-womens-empowerment, 08.03.2019.
• Vural, Ç. (2018), Küresel İklim Değişikliği ve Güvenlik, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 7(1), 57-85.
• Werrell, C.A., Femia, F.(2017), Climate Change, The Erosion of State Sovereignty and World Order, Epicenters of Climate and Security: the New Geostrategic Landscape of the Anthropocene, The Center for Climate and Security.
• World Food Summit, Rome Declaration on World Food Security, http://www.fao.org/WFS/, 15.04.2019.
• Yıldız Karakoç, D. (2018), Birleşmiş Milletlerin İklim Değişikliğiyle Mücadeledeki Rolü, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(79), 407-424.
• Youngs, R. (2014), Climate Change and EU Security Policy: An Unmet Challenge, Carnegie Europe, https://carnegieendowment.org/files/climate_change_eu_security.pdf.