NUSAYRİLİĞE VE NUSAYRİ İDEOLOJİSİNE GENEL BİR BAKIŞ ( SURİYE ÖRNEĞİ )

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 18, 28 - 44, 10.04.2021

Çevirmen: Zühal Taşpınar Boz , Çevirmen: Mehmet Biçici

Öz

Ortadoğu etnik, kültürel, dini çeşitliliği çok olan bir yapıya sahiptir. Bu yapının unsurlarından biride kendine özgü kapalı bir grup olan Nusayrilerdir. Suriye Devlet yönetimindeki Esad ailesi ve Suriye’de gerçekleşen iç savaş nedeniyle gerek medyada gerekse akademik makalelerde Nusayri ismi sık sık zikredilmektedir. Peki, kimdir Nusayriler? Suriye devlet yapılanmasında ilerlemelerinin inançlarıyla bağlantısı var mıdır? Nusayrilik inancı tarihsel süreç içerisinde bir ideolojiye dönüşmüş müdür ya da çıkışı itibariyle zaten ideolojik bir yapıda mıdır? Şüphesiz ki bu sorulara cevap verebilmek için gerek dinsel, gerekse kültürel olarak Nusayrilerin tarihi ve antropolojik gelişimini incelememiz gerekmektedir. Bu çalışmada sırasıyla önce Nusayriliğin ilk oluşumunu, inanç sistemlerini, kültürlerini, yerleşim yerlerinin dağılımını ve tarih içinde nasıl değişim gösterdiklerini anlamaya çalıştık. Kapalı bir toplum olan Nusayrilerin siyasi anlamda ilerlemelerinin dini inançlarıyla olan bağlantısını, inançlarının siyasal bir ideolojiye dönüşüp dönüşmediğini ve ideolojik karakterde olan bir inancın kendini nasıl yansıttığı konularını değerlendirdik.

Anahtar Kelimeler

Nusayrilik, İdeoloji, İnanç, Suriye

Kaynakça

• AKSOY, E.,“Nusayrilerin sosyal yapıları ve Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’de yaşayan bu topluluğa devletin yaklaşımları”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi, 54, (2010), ss.199-212.
• ARIKAN, P., “Suriye‘nin Nusayri Yüzü ve İran”, Ortadoğu Analiz Dergisi, Cilt:4, Sayı:43, (2012), ss.19-29.
• ATAMAN, M., “Suriye’de İktidar Mücadelesi: Baas Rejimi, Toplumsal Talepler ve Uluslararası Toplum”, SETA Rapor, 6-55, (2012).
• BİLGİLİ, A. S.vd., Osmanlı Arşiv Belgelerinde Nusayriler ve Nusayrilik (1745-1920), TC. Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Merkezi Araştırma Dizisi, Ankara, (2010).
• BULUT, Y.,“İdeolojinin Tarihçesi”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 23. Sayı, (2011), ss.183-206.
• BULDURUÇ, S.Y., İslamda Politik Ayrımlar ve Devrimci Kopuş, (2013), http://www.teorivepolitika.net. ss.56,57. Erişim tarihi 07.11.2017.
• BULĞEN, M., “Reenkarnasyon ile İlişkilendirilen Ayetlerin Değerlendirilmesi”, Marmara University, SBE. İlahiyat ABD. Yüksek Lisans Tezi (2005).
• ÇAĞATAY, N. vd. ÇUBUKÇU, İ. A., İslam Mezhepleri Tarihi, Ankara Üniversitesi Basım Evi, Ankara, (1985).
• ÇİTİL, S., Ortadoğuda Devlet-Mezhep Pragmatizmi Doğrultusunda Oluşturulan Politikalar: Suriyede Yönetimi Şekillendiren Nusayriler, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Uluslararası ilişkiler ABD, Bolu, (2013), ss.124.
• DAĞ, A. E., Suriye Bilad’ı Şam’ın Hazin Öyküsü, İHH İnsani YardımVakfı Araştırma ve Yayınlar Birimi, Mavi Ofset, 2.Baskı, İstanbul, (2013), ss.211.
• DAM, N.V., Suriye’de İktidar Mücadelesi, Çev.S.İdiz ve A.F.Çalkivik,İstanbul İletişim Yayınları, (2000).
• ERGİL, D. ,“İdeoloji Üzerine Düşünceler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:38 Sayı:1, ss.69-95, (1983).
• ET-TAVİL M. E. G., Arap Alevileri’nin Tarihi Nusayriler, Çev. Özdemir, İ. Çivi Yazıları, (2000).
• LUCHAN, F. V., Völker Reisen Sprachen,Welt-Verlac-Berlin, (1922).
• KESER, İ., Nusayri Alevilik, Tarih İnanç Kimlik, Telos Yayın Evi,İstanbul, .(2014).
• LAPİERRE, J.W., “ İdeoloji Nedir?", İlimler ve İdeolojiler, Trc. Fahrettin Arslan, Ankara, (1981).
• MARDİN, Ş. , Din ve İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul, (2017).
• MARDİN, Ş., İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul, (2015).
• MANNHEİM, K., "İdeoloji ve Ütopya",Çev.Mehmet Okyayuz, Nika Yayın,Ankara, (2016).
• MCLELLAND, D., İdeoloji, Çev: Ercüment Özkaya, Doruk Yayımcılık, Ankara, (1999).
• MELİKOFF, I., Uyur idik, Uyardılar, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları, Çev. ALPTEKİN, T. Cem Yayınevi, (1994).
• PIPES, D., Greater Syria: The History of an Ambition, Oxford Unıversıty Press, (1990).
• SERTEL, E., Dini ve Etnik Kimlikleriyle Nusayriler, Ütopya Yayınevi, Ankara, (2005).
• STRAUSS, C. L., The Savage Mind, English Translation, George Weidenfeld and Nicolson Ltd, The Garden City Press Limited, Great Britain, (1966).
• ŞEN, S., “Ortadoğuda İdeolojikBunalım-Suriye Baas Partisi ve İdeolojisi”, 2. Baskı, İstanbul, (2010).
• ŞENTÜRK, D., Ortadoğu’da Arap Birliği rüyası: Saddam’ın Baas’ı, Alfa Yayıncılık, İstanbul, (2003).
• TANKUT, H. R. Nusayriler ve Nusayrilik hakkında, Ulus Basım Evi, Ankara,1938.
• TOPALOĞLU, F., Hz. Ali'nin Hz. Osman Devri Siyasi Olaylarına Yönelik Tutumu, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri ABD, (2001).
• TURAN, Ahmet, “Kitabu’l-Mecmu’nun Tercümesi”, 19 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sy.8(1996),S.5-18.
• TÜRK, H., Nusayrilik, İnanç Sistemleri Ve Kültürel Özellikleri, Kaknüs Yayınları, İstanbul ULUÇAY, Ö. (2003), Nusayrilik İnanç Esasları-Tenasuh-Karahan kitap evi-Adana, (2013).
• ÜZÜM, İ., “Nusayrilik”, İslam Ansiklopetisi, Cilt.33,İstanbul, (2007), ss.270-274.
• ÜZÜM, İ., “Türkiye’de Alevi / Nusayri Önderlerinin Eserlerinde İnanç Konularına Yaklaşım”, İslam Araştırmaları Dergisi, (2000), S, 4, ss.173-187.
• FRIEADMAN Y., “The Nusayri-Alawis”, Leiden and Boston: Brill, (2010).