COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNİN, TÜRK HAVACILIK SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARINA VE MÜŞTERİLERİNE OLAN ETKİLERİ: SWOT ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 8, 44 - 65, 25.08.2022

Muhammet Genc , Serdal Işıktaş

Öz

Çin’den başlayarak tüm dünyayı etkisi alan Covid-19 salgını dünya çapında havacılık sektörünü derinden etkilemiştir. Birçok ülke tarafından havayolu ulaşımını etkileyen önleyici tedbirler alınmış bazı ülkelerde ise daha radikal bir şekilde tüm uçuşlar askıya alınmıştır. Alınan kısıtlayıcı tedbirler, havacılık sektörünün son bir asırda geçirdiği en büyük sınavlardan birisini vermek zorunda bırakmıştır. 2020 yılının başından itibaren hızla artan tedbirler ve kısıtlamalar, havacılık sektöründe faaliyet gösteren şirketleri zor durumda bırakmış ve gelirlerinde ciddi bir azalma oluştururken, sabit giderleri devam etmesinden ötürü ciddi finansal kayıplar yaşamak zorunda kalmışlardır. Türk havacılık sektörü de bu salgından payını fazlası ile almak durumunda kalmıştır. DHMİ tarafından yayınlanan rakamlar incelendiğinde, Ocak 2020- Ocak 2021 döneminde iç hatlarda %56.9, dış hatlarda %69.7 ve toplamda ortalama %62.5 lik bir düşüşe işaret etmektedir. Söz konusu Türkiye’nin en büyük havalimanı ve dünyanın önemli aktarma merkezlerinden biri olan İstanbul Havalimanı değerlendirildiğinde bu oranlar daha da yüksek olduğu görülmektedir.

Bu çalışmada Covid-19 un küresel anlamda verdiği hasarlara literatür anlamında değinilirken özelde ise Türk havacılık Sektörünün karşılaştığı sorunların çalışanlar ve müşteriler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel bir araştırma sonucu, mülakat tekniği kullanılarak elde edilen bulguların bir SWOT analizi yöntemi ile içsel faktörler açısından güçlü ve zayıf yönlerin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bununla birlikte dış çevre faktörlerinin etkileri olarak da mevcut ortamın getirmiş olduğu tehdit ve fırsatların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Covid-19 sürecinde şirketler yeni normale adapte olabilmek adına çok radikal değişikliklere gitmişlerdir. Bu alışılmamış değişikliklerin, sektörün önemli paydaşlarından olan çalışanlar ve müşteriler açısından etkilerini anlayabilmeleri, şirketlerin daha sonra oluşturacakları yönetim stratejilerine ışık tutacağı düşünülmektedir. Şirketler, yönetim stratejilerini oluştururken ilgili dönemin koşullarının getirdiği güçlü ve zayıf yönleri biliyor olmaları, daha sağlıklı karar mekanizmaları oluşturmalarına zemin hazırlamaktadır. Bununla birlikte, tehditlerin objektif bir şekilde analiz edilebilmesi, problemlerin üstesinden gelirken yol gösterici olması ve fırsatlarla birlikte rekabet avantajı sağlarken, kriz yönetimini daha verimli bir şekilde yönetileceği değerlendirilmektedir.

Araştırmada Elde edilen veriler doğrultusunda süreç boyunca çalışanların, iş yapış şekilleri bakımından veya verimlilik açısından yoğunlukla işaret ettikleri sorunlardan en fazla öne çıkanlar arasında, “maske ile çalışmanın zorlukları, bu duruma bağlı olarak oluşan iletişim problemleri, sürecin getirdiği psikolojik stres yükü, oluşan kriz sebebi ile düşen gelirler ve belirsizlik gibi konularla“ karşılaştığı belirlenmiştir. Diğer yandan yine salgın döneminde sektör oyuncuları tarafından bir dizi önlemler alınmış bu önlemler arasında da “uzaktan çalışmanın sağladığı personel motivasyonu, uçak içi havalandırma sistemlerinin kalitesinin çalışan ve müşteri deneyimine olumlu etkileri işten çıkarmaların olmaması” gibi konular ana unsurlar olarak karşımıza çıkmıştır. Araştırma sonucunda ilgili temalar tablolar halinde ayrıca sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Havacılık Sektörü, SWOT analizi

Destekleyen Kurum

Kıbrıs Sağlık Toplum Bilimleri Universitesi

Kaynakça

• A, Yıldırım, H, Şimşek. (2013) “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”, Ankara: Seçkin Yayıncılık,.
• Açıkalın, M , Grammes, T . (2016). Qualitative Data Collection and Interpretation: A Turkish Social Studies Lesson . Journal of Social Studies Education Research , 7 (1)
• Albers, S.,& Rundshagen, V. (2020). European airlines strategic responses to the Covid-19 pandemic (january-may, 2020). Journal of Air Transport Management
• Akca, M , Tepe Küçükoğlu, M . (2020). COVID-19 VE İŞ YAŞAMINA ETKİLERİ: EVDEN ÇALIŞMA . Journal of International Management Educational and Economics Perspectives , 8 (1) , 71-81 .
• Akça, M. (2020) Covid-19 un Havacılık Sektörüne Etkisi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD)
• Aktaş, K . (2015). Uluslararası İşletmelerde Stratejik Yönetim . Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi , 2 (3) , 1-19 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uysad/issue/37745/394596
• Adıgüzel, S (2020). Covid 19 Sonrası Havayolu Taşımacılığı. International Journal on Social Sciences Vol 5, issue 3.
• A, Demir (2020). Türkiye’nin otomobilinin GZFT analizi . Ekonomik ve sosyal araştırmalar dergisi C:1 S:1 2020 Bakır, M , Bal, H , Akan, Ş . (2017). Türk Sivil Havacılık Sektörünün Değerlendirilmesinde Bütünleşik SWOT-AHS Yaklaşımı . Journal of Aviation , 1 (2) , 154-169
• Bakırcı, M. (2020). COVID-19 pandemisinin Türkiye havayolu ulaşımına etkisi: Türk Coğrafya Dergisi
• Başdemir, M . (2020). Uçuş Operasyonlarında İnsan Faktörünün Rolü ve Pilot Performansını Arttıracak Öneriler . Journal of Aviation , 4 (2) , 55-70
• Craven, M., Singhal S., & Matthew W. (2020). COVID-19: Briefing Note. March 16, 2020,McKinsey and Company
• Columbus, C., Brust, K. B., & Arroliga, A. C. (2020, February). 2019 novel coronavirus: an emerging global threat. In Baylor University Medical Center Proceedings (pp. 1-4). Taylor & Frakçaancis.
• Craig AT, Heywood AE, Hall J. Risk of COVID-19 importation to the Pacific islands through global air travel. Epidemiol Infect. 2020 March
• Chinazzi, M., Davis, J. T., Ajelli, M., Gioannini, C., Litvinova, M., Merler, S., ... & Viboud, C. (2020). The effect of travel restrictions on the spread of the 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak. Science.
• D. Kaitano, N Godwell, D. Chikodzi (2021). COVID-19 pandemic and prospects for recovery of the global aviation industry. Journal of Air transport Management May 2021 Dyson, R.G., (2004), “Strategic development and SWOT analysis at the university of Warwick”, European Journal of Operational Research, 152 DHMI (2020) Havalimanları Karşılaştırmalı İstatistikleri. (Erişim tarihi 02.04.2021) https://www.dhmi.gov.tr/Sayfalar/Istatistikler.aspx
• Güçlü, N . (2003). Stratejik Yönetim . Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi , 23 (2) , . Retrieved from http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/pub/issue/6762/90966
• Hill, T. ve Westbrook, R. (1997), “SWOT analysis: it’s time for a product recall”, Long Range Planning, J.W. Creswell, (2014). “Nitel Araştırma Yöntemleri” (Çev: Dr. S.B. Demir ve M. Bütün).Ankara: Siyasal Kitabevi, 2014.
• King, R. K., (2003), Enhancing SWOT analysis using triz and the bipolar conflict graph: a case study on the Microsoft Corporation, California.
• Kocabaş, İ . (2017). Çağrı Merkezi Müşteri Temsilcisinin İmajının Müşteri Memnuniyeti Üzerindeki Rolü . Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi , 5 (1)
• Leder, K., & Newman, D. (2005). Respiratory infections during air travel. Internal medicine journal, 35(1), 50–55.
• Li, T. (2020). A SWOT Analysis of China’s air cargo sector in the context of Covid-19 Pandemic. Journal of Air Transport Management.
• Mazareanu, E. (2020). Statistics on "Coronavirus: impact on the aviation industry worldwide". Aviation industry - monthly freight load factor by region 2020 .
• Macit, A., Macit D. (2020). Türk Sivil Havacılık Sektöründe Covid-19 Pandemisinin yönetimi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD)
• Örs, İ. (2020). Covid-19 ve Deri. Sağlık Bilimleri Dergisi Cilt 1, Sayı 3 (2020) Ö, Demirtaş (2013). Havacılık Endüstrisinde stratejik yönetim: SWOT analizi ile durum değerlendirmesi. NEÜ sosyal bilimler enstitüsü dergisi 2 (2013) Özdemir, M . (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma . Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 11 (1)
• Polat, E , Tellan, D . (2015). ÇAĞRI MERKEZİ HİZMETLERİNDE KİŞİSEL SATIŞ SÜRECİ MEMNUNİYETİ: ERZURUM İLİ ÖRNEĞİNDE BİR İNCELEME . Atatürk İletişim Dergisi , (8) , 115-136
• SHGM (2021a.) Sivil Havacılık Genel Müdürlügü Uçus Operasyon Daire Baskanlıgı. Uçuş operasyonları esnasında COVID-19 tedbirleri hakkında. (Erişim tarihi 07.04.21). http://web.shgm.gov.tr/documents/
• S. Gürbüz, F. Şahin, (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, (2015).
• Şahin, B , Tektaş, N . (2021). Havacılıkta SWOT Analizi: Türkiye için Durum Değerlendirmesi . Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi , 4 (1) , 87-98
• Tavşancıl Tarkun, E . (2000). NİTEL ARAŞTIRMALAR . Öneri Dergisi , 3 (14) ,29-34 .
• TC. Sağlık Bakanlığı (2021). Genel Koronavirüs tablosu. (Erişim tarihi 03.04.21) https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html
• Türk Hava Yolları (THY), (2021). “Güvenli seyahat Standartlarımız”, https://www.turkishairlines.com/tr-int/guvenli-seyahat-standartlarimiz/ (Erişim Tarihi: 2.04.2021)
• Turkish Cargo (2020), Turkish Cargo, Çin’de üretilen Kovid-19 aşılarını Türkiye’ye taşıdı. Erişim tarihi (01.04.2021) https://www.turkishcargo.com.tr/tr/haberler/turkish-cargo-cinde-uretilen-kovid-19-asilarini-turkiyeye-tasidi
• Türnüklü, D . (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel BirAraştırma Tekniği: Görüşme . Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi , 24 (24) , 543-559 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10372/126941
• THY (2020a.). 1 ocak-31 aralık 2020 dönemine ilişkin Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu. (Erişim tarihi 02.04.2021) https://investor.turkishairlines.com/documents/faaliyet-raporlari/2020-yk-faaliyet-raporu-konsolide-tr_v4.pdf
• WHO (2021b). COVID-19 Weekly Epidemiological Update. Erişim tarihi (05.04.2021) https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---31-march-2021
• Who (2020a.) Air Travel Advices. (Erişim tarihi 01.04.2021) https://www.who.int/news-room/q-a-detail/air-travel-advice
• Yücel, B., & Görmez, A. (2019). SARS-Corona virüsüne genel bakış. Turk J App Sci Tech, 2(1), 32-39.
• Yaşar, M . (2018). Nitel Araştırmalarda Nitelik Sorunu . Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 5 (2) , 55-73
• Zhao, Xumao & Liu, Xiang & Li, Xinhai. (2020). Tracking the spread of novel coronavirus (2019-nCoV) based on big data
• https://www.scmp.com/news/china/society/article/3074991/coronavirus-chinas-first-confirmed-covid-19-case-traced-back