Arnavutluk’ta İzlenen Türk Dizilerinin Kültür Aktarımına Katkısı

Year 2025, Volume: 9 Issue: 31, 67 - 88, 25.03.2025

Enes Yaşar

https://doi.org/10.31455/asya.1532310

Abstract

Bu çalışmanın amacı yabancı dil olarak Türkçeyi Arnavutluk’taki Türkoloji bölümlerinde öğrenen bireylerin Türk dizilerindeki kültürel ögelerden hangi ölçülerde etkilendiklerini ve ne tür farkındalıklar kazandıklarını tespit etmektir. Ayrıca Türk dizilerin Arnavutluk’ta nasıl bir Türkiye imajı meydana getirdiğini ortaya koymaktır. Bu sebeple çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu Arnavutluk’ta Türkoloji öğrenimi görmüş ve mezun olmuş 22 uluslararası öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla elde edilmiş olup içerik analizi tekniği ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda Türk dizilerinde ele alınan kına gecesi, tuzlu kahve içme ve el öpme gibi kültürel değerlerin katılımcıların önemli ölçüde dikkatini çektiği tespit edilmiştir. Katılımcılar Türk aile yapısı ve aile büyüklerine duyulan saygı yönüyle de Türk kültürünü etkileyici bulmuşlardır. Ayrıca dizilerin katılımcılarda Türk tarihinin çeşitli dönemlerine yönelik farkındalık kazandırdığı ve dönemlerin önemli şahsiyetlerini tanımalarına imkân sağladığı anlaşılmıştır. Dizi müzikleriyle birlikte sanatçıların diğer eserlerinin de dinlenmeye başlandığı ve toplum içerisinde Türkçe müziklerin yaygınlaştığı yönünde görüşlere rastlanmıştır. Diziler aynı zamanda tarihî önemi olan şehirlerin mimari yapılarına hayranlık hissi uyandırmış ve katılımcılarda Türkiye’ye gelme eğilimi oluşturmuştur. Katılımcılar eğitimlerine devam etmek için Türkiye’ye gelmek istemiş ve Türkiye’yi güvenli bir coğrafya olarak tasavvur etmiştir.

Keywords

Türk dizileri, Kültür Aktarımı, Yabancı Dil Olarak Türkçe Eğitimi

Contribution of Turkish TV Series Watched in Albania to Cultural Transmission

Abstract

The aim of this study is to determine to what extent individuals who graduated from Turcology departments in Albania by learning Turkish as a foreign language were influenced by the cultural elements in Turkish TV series, to which they showed intense interest during the language learning process, and what kind of awareness they gained. It also aims to reveal what kind of image Turkish TV series create in Albania. For this reason, the case study design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group consists of 22 international students who studied and graduated from Turcology in Albania. The data of the research was obtained through semi-structured interview forms. As a result of the research, it was determined that Turkish TV series attract attention with their cultural values such as henna night, drinking salted coffee and kissing hands. Participants also found Turkish culture impressive in terms of Turkish family structure and respect for family elders. In addition, it was understood that the series raised participants' awareness about various periods of Turkish history and allowed them to get to know important figures. It has been determined that along with the music of the TV series, other works of the artists have started to be listened to and Turkish music has become widespread in the society. The series also aroused a feeling of admiration for the architectural structures of cities of historical importance and created a tendency for participants to come to Turkey. Participants largely wanted to come to Turkey to continue their education and envisioned Turkey as a safe geography. Because geography and the personality traits of the Turkish people were among the most important factors that had a positive effect on the participants.

Keywords

Turkish TV Series, Cultural Transfer, Turkish Education As A Foreign Language

References

• Ak, E. (2020). Tarihsel süreç içerisinde düğün ve bir eylem sahası olarak düğün törenleri (Tez No: 627500) [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Aktaş, A. (2024). Kırgızistan’da yayınlanan Türk dizilerinin yumuşak güç ekseninde değerlendirilmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 550-559. https://doi.org/10.33206/mjss.1335996
• Akova, S. (2019). Türk dizilerinin Balkanlar’daki etkileri. Berikan Yayınevi.
• Al Tamimi, J. (2012 April 2). Challenge of the Turkish soap operas. Gulf News. Retrieved from http://gulfnews.com/business/features/challenge-of-the-turkish-soap-operas-1.1002249
• Arbatlı, M. S., & Kurar, İ. (2015). Türk dizilerinin Kazak-Türk kültürel etkileşimine ve Türkçenin yaygınlaşmasına etkisi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish or Turkic, 10 (2), 31-48. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.7951
• Atagül, Y. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe atasözü ve deyim öğretiminde film ve hikâye tekniklerinin etkililik düzeyleri açısından karşılaştırılması (Tez No: 448371) [Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Barın, E. (2003). Yabancılara Türkçe öğretiminde temel söz varlığının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 311-317.
• Bilgiç S., & Akyürek S. (2012). Balkanlarda Türkiye ve Türk algısı. Bilgesam Yayınları.
• Bölükbaş, F., & Keskin, F. (2010). Yabacı dil olarak Türkçe öğretiminde metinlerin kültür aktarımında işlevi, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(4), 221-235. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1632
• Candaş Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 265-277. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001185
• Ceylan, H. (2018). Kırgız toplumunda yaşlılık ve yaşlının sosyal statüsü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 507–519.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (Çev.: M. Bütün ve C. B. Demir). Siyasal Kitabevi.
• Çapık, E., & Dulupçu, M. A. (2023). Türkiye’nin tanıtımında Türk dizilerinin bölgesel başarısı. Geographies, Planning & Tourism, 3(2), 158-175. https://doi.org/10.5505/gpts.2023.46855
• Çaylı Rahte, E. (2017). Medya ve kültürün küresel akışı: Türk dizilerinin Kosova’da alımlanması. Milli Folklor, (114), 66-78.
• Demirel, Ö. (1993). Yabancı dil öğretimi ilkeler yöntemler teknikler. Usem Yayınları.
• Demirel, Ö. (2007). Öğretimi planlama ve değerlendirme öğretme sanatı. Pegem A Yayıncılık.
• Deveci, R. (2023). Türk dünyası evlenme ritüellerinde akrabalık, yakınlık kurma ve yabancılık gidermeyi amaçlayan yeme-içme ritleri. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı(1), 1630-1659. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1375846
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Anı Yayınları.
• Fidan, S. (2018). Televizyon dizilerinde geleneksel müzik belleğinin kullanımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 125-139. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2767
• Gedizli, M. (2019). Thematic classification of Turkish and Albanian com-mon words. OPUS–International Journal of Society Researches, 11(18), 2616-2631. https://doi.org/10.26466/opus.555807
• Göksu, O. (2023). 21. yüzyılda Türkiye’nin kamu diplomasisi ve yumuşak gücü: Yapısı, araçları ve mesajları. Erciyes İletişim Dergisi, 10(2), 845-870. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1273435
• Gülerer, S., & Sezen, Y. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde tv dizisi kullanmanın atasözü ve deyim öğretmedeki etkisi. International Journal of Language Academy, 8(1), 380-393. https://dx.doi.org/10.29228/ijla.41750
• Güvenç, B. (2002). Kültürün abc'si. Yapı Kredi Yayınları.
• İnan, K. (2012). Yabancı dil öğretimi ve diziler bağlamında Güney Kore televizyon dizilerinin Türkiye’de Kore dili ve kültürünün tanıtımına katkısı. The Journal of the Institute of the Middle East Studies, 31(2), 177-204.
• İşcan, A. (2011). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Turkish Studies, 6(3), 939-948. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2692
• İşcan, A., & Karagöz, B. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisi kazandırmada filmlerin kullanımı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1265-1278.
• Kırbaş, G. (2022). Türk dizi ve filmlerinin yabancı dil olarak Türkçe öğretimine katkısı bakımından değerlendirilmesi: Balkanlar örneği. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi (UTÖAD), 2(2), 201-221. http://dx.doi.org/10.478347/utoad.49
• Kırbaş, G., & Doğanay, H. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi/öğreniminde dizi ve filmler. International Journal of Languages’ Education and Teaching. 7(4), 1052-1061. https://doi.org/10.16916/aded.609340
• Kızıldağ, K. (2018). Türkçe öğrenen yabancıların izledikleri dizi filmlerde deyimlerin kullanılma sıklığı (Tez No: 516446) [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Mansour, O. (2016). Türk dizileriyle kültür aktarımı ve Türkçe öğretimi. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 1(1), 64-81.
• Nuroğlu, E. (2013). Dizi turizmi: Orta Doğu ve Balkanlar’dan gelen turistlerin Türkiye’yi ziyaret kararında Türk dizileri ne kadar etkili? Küresel ve Bölgesel Değişim Sürecinde Yeni Türkiye’nin Ekonomik Vizyonu. 1-13. 5. Uluslararası İstanbul İktisatçılar Zirvesi: İstanbul.
• Ocak, G., & Selimoğlu, S. (2016). Student opinions on the use of history sequences ın history teaching: A qualitative analysis. Kastamonu Education Journal, 24(1), 431-452.
• Okumuş, S., & Demir, H. H. (2014). Kosova'da yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde bir dinleme/izleme etkinliği: Türkçe dizi filmler ve etkileri [Tam metin bildiri]. Uluslararası Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi, Trakya Üniversitesi, Bildiri Kitabı, 78-85.
• Okur, A., & Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel öğelerin aktarımı: İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim seti örneği. International Journal of Social Science, 6(2), 1619-1640. https://doi.org/10.9761/jasss_686
• Özdemir, C. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde ders malzemelerinin önemi ve işlevsel ders malzemelerinin nitelikleri. Turkish Studies. 8(1), 2049-2056. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.4495
• Özdemir, E. F. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde film kullanımı: konuşma becerisine yönelik etkinlik örnekleri (Hürkuş: göklerdeki kahraman film örneği). Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, (10), 1-27. https://doi.org/10.51293/socrates.59
• Öztürk M., & Atik, A. (2016). Ulusal pazardan küresel pazarlara uzanan süreçte Türk dizilerinin gelişimi. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 66-82.
• Paker, K. O. (2011). Popüler müzik, günlük ideoloji ve benlik inşası: Sezen Aksu şarkıları üzerinden bir inceleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 34(3), 87-106. https://doi.org/10.17064/i%C3%BCifhd.76440
• Panjeta, L. (2014). The changing soaps and telenovela genre: Turkish series ımpact. Epiphany, 7(1), 137-168.
• Sejfula, M. (2022). Kültürün küresel karşı-akışı bağlamında Türk dizilerinin Makedonya’daki üniversite öğrencileri tarafından alımlanması. Yeni Yüzyıl’da İletişim Çalışmaları, 1(4), 45-63.
• Söğütlü, E. (2013). Reasons for the popularity of Turkish soap operas. In Albania, Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe” Bildiri Kitabı, 2.c., Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi Yayınları, Tiran/Arnavutluk.
• Straubhaar, J. (1991). Beyond media imperialism: asymmetrical interdependence and cultural proximity. Critical Studies in Mass Communication, 8(1), 39-59.
• Sulaj, A. (2019). Anadolu Ajansı. Türk dizileri Balkanlar’da Latin Amerika dizilerinin yerini aldı. https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/turk-dizileri-balkanlarda-latin-amerikadizilerinin-yerini-aldi/1662085 adresinden alındı
• Turgut, M. (2010). Türkiye’de aile değerleri araştırması. Manas Medya.
• Yaman, Y., & Arslan, M. (2023). Türk dizi ve filmlerinin yabancı dil olarak Türkçe öğrenimine etkisi: Kazakistan örneği. Journal of Research in Turkıc Languages. 5(2), 83-98. https://doi.org/10.34099/jrtl.525
• Yanardağoğlu, E., & Karam, I. I. (2013). The fever that hit Arab satellite television: audience perceptions of the Turkish tv series. Identities, 20 (5). 561-579. https://doi.org/10.1080/1070289X.2013.823089
• Yaşar, E. (2023). E. Meydan (Ed.), 21. yüzyılda disiplinler ve eğitim içinde (219-240). Pegem Akademi. Yeğin, M. O. (2024). Balkanlar’da tarihi Türk dizileri ve kültürel diplomasi. Eğitim Yayınevi
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F., & Diril, A. (2015). Filmlerle yabancılara Türkçe öğretimi: beyaz melek film örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (10), 223-240. https://doi.org/10.16992/ASOS.513
• Zeytinkaya, D. (2018). Filmler yabancı dil öğretiminde nasıl etkin bir şekilde kullanılabilir? Turkophone, 5(3), 30-37.