SANATSAL YARATIM SÜRECİNİN SANATÇI PSİKOLOJİSİNE ETKİLERİ

Year 2020, Issue: 36, 217 - 226, 24.10.2020

Şeyma Müge İba

https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.654391

Abstract

Çalışma, sanatçının yaratım sürecindeki sanatçı kişiliğini psikolojik açılardan ele almaktadır. Bu bağlamda sanatçının öncelikle ego oluşum süreci ele alınmış daha sonra bu süreç dâhilinde kişilik oluşması ve kişilik tanımlarına değinilmiştir. Ego oluşum süreçleri için Sigmund Freud ve Carl Gustav Jung psikanaliz metotları doğrultusunda incelenmiştir. Bu doğrultuda sanat yapıtını oluşturan sanatçı için en önemli süreçlerden biri olan bireyleşme ve öznelleşme süreçleri anlatılmıştır. Bireyleşme süreci, kişinin nerede sanatçı kişiliğe büründüğü konusundan hareketle açıklanmaya çalışılmış ve araştırmada, bireyleşen kişinin öznelliği psikolojik açıdan irdelenmiştir.
Sanatta yaratma, elbette ki doğal yaratıcılığa, bireysel gelişime, değişen toplumsal ve kültürel koşullara bağlı olarak gelişebilir. Öncelikli olarak bu süreç tam olarak yaratıcı kişiliğin sanat hayatında hangi nokta da başladığını düşündüğümüzde, bireyin gelişim sürecini, gelişim sürecindeki dış etmenleri ve dahası kişisel farklılıkları da göz önüne almaktadır. Bu saptamalar bize sanatçı ve sanat eserinin varoluş sürecinde referanslar oluşturmaktadır. Sanatsal yaratım süreci, bu veriler değerlendirilerek incelenmiştir. Sanatçı için kişiliğin oluşum süreci onun sanatında öznelliğini nasıl etkiliyorsa üslupsal olarak da kendi duygusal jargonunu yaratmaktadır. Bu süreçte sanatçının esin kaynağını dışsaldan ziyade içsel arayışlar olarak değerlendirebilir. İşte bütün bu içselliğin sebebi ve kişiliğinin hayatına etkileri bu çalışmada incelenmiştir.

Keywords

Ego, Sanatçı ve Kişiliği, Yaratıcılık, Sanatçı Psikolojisi, Öznellik

References

• ANDREASEN, Nancy C. (2005), Yaratıcı Beyin, Çev. Kıvanç Güney, Arkadaş Yayınevi,Ankara
• FREUD, Sigmund (1999), Sanat ve Edebiyat, Çev. Emre Kapkın – Ayşen Tekşen Kapkın, Payel Yayınevi, İstanbul
• HALL, C.S.- NORDBY, V.J. (2006), Jung Psikolojisinin Ana Çizgileri, Çev. Ender Gürol, Cem Yayınevi, İstanbul
• HANÇERLİOĞLU, Orhan (2003), Ruhbilim Sözlüğü, 4.Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul SUSUZ, Sabire (2007), Günümüz Sanatında Öznel Bir Tavır Olarak Sanatçının Kendi İmgesi, Sanatta Yeterlilik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Anasanat Dalı, İzmir
• ÖZTURAN, Mahmut (2006), “Sanatta ve Sanat Yapılarında Öznellik” İsimli Makalesinden, http://fotografya.fotografya.gen.tr/cnd/index.php?sanattavesanat[Erişim Tarihi: 31.03.2019]