DENGELİ ÖLÇÜM KARTI’NIN HASTANE İŞLETMELERİNDE UYGULANMASI: ÖRNEK OLAY ÇALIŞMASI

Yıl 2013, Cilt: 27 Sayı: 4, 274201390 - 274201409, 06.03.2013

Mehmet Yıldız , Önder Kethüda , Mehmet Kurutkan

Öz

Bu araştırmanın amacı, Dengeli Ölçüm Kartı’nın hastane işletmelerinde bir stratejik yönetim ve performans ölçüm aracı olarak kullanılmasına zemin hazırlamaktır. Bu amaçla gerçekleştirilen çalışmada, hastane işletmelerinde Dengeli Ölçüm Kartı uygulamasında hangi boyutların kullanılabileceği ve bu boyutların altında hangi amaçların bulunabileceği belirlenmiştir. Bir örnek olay incelemesi olarak tasarlana bu çalışma, Düzce’de bulunan özel bir hastanede gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, birincil ve ikincil kaynak verilerden oluşmaktadır. Birincil kaynak veriler, hastanenin orta kademe yöneticilerden yüz yüze görüşme tekniğiyle toplananverilerdir. Bu görüşmeler, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan ikincil kaynak veriler ise, Hastane Hizmet Kalite Standartları çalışmalarının raporlarıdır. Elde edilen bu ham veriler, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, hastane işletmeleri için kullanılabilecek dengeli ölçüm kartı boyutları, bu boyutlar arasındaki ilişkiler ve herbir boyut altında toplanan amaçlar belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Dengeli Ölçüm Kartı, Hastane, Örnek Olay, Düzce

Kaynakça

• Ağca, V. ve Tunçer, E. (2006) “Çok boyutlu performans değerleme modelleri ve bir balancedscorecard uygulaması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8 (1), ss. 173-193.
• Akal, Z. (2005), İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi Çok yönlü Performans Göstergeleri, 6. Baskı, MPM Yayıncılık, Ankara.
• Akgül, E. (2006), “İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Balanced Scorecard (Toplam- Dengeli Başarı Göstergesi) ve Bir Uygulama”, Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Atkinson, H. (2006), “Strategyimplementation: a role for the balanced scorecard?”, Management Decision, 44 (10), ss. 1441-1460.
• Bolat, T. (2000), Toplam Kalite Yönetimi: Konaklama İşletmelerinde Uygulaması, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Castaneda-Mendez K., Mangan K., Lavery A.M. (1998), “The Role and Application of Balanced Scorecard in Healthcare Quality Management”, JHQ Continuing Education Article, 20 (1), ss. 10-13.
• Chenhall, R.H. ve Smith, K.L. (2007), “Multiple Perspectives of Performance Measures”, Europan Management Journal, 27 (4), ss. 266 – 282.
• Chingos, J. Peter ve Wong, Rocket, “Implementing a Hospital Balanced Scorecard”, Maine Medical Center, http://www.nesug.org/proceedings/nesug05/dp/dp9.pdf (Erişim Tarihi: 26/01/2012).
• Coşkun, A. (2006), “Bankaların Stratejik Performans Yönetiminde Performans Karnesi Kullanımı”, Bankacılar Dergisi, 56, ss. 28-39.
• Devebakan, N. ve Aksaraylı, M. (2003), “Sağlık İşletmelerinde Algılanan Hizmet Kalitesinin Ölçümünde SERVQUAL Skorlarının Kullanımı ve Özel Altınordu Hastanesi Uygulaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), ss.38-54.
• Durdudiler, M. (2006), “Perakende Sektöründe Tedarikçi Performans Degerlemesinde AHP ve Bulanık AHP Uygulaması”, , Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dündar, G. (2010), “İşletmelerde İnsan Kaynakları Yönetimi”, Kitap Bölümü, Mirze, S.K., “İşletme”, Literatür yayınları, İstanbul.
• Folan, P., Browne, J. ve Jagdev, H. (2007), “Performance: Its Meaning and Contend for Today’s Business Research”, Computer in Industry, 58 (1), ss. 605-620.
• Gumbus, A ve Lussier, N. R. (2006), “Entrepreneurs use a balanced scorecard to translate strategy into performance measures”, Journal Of Small Business Management, 44, ss. 407-425.
• Haktanır, M. ve Haris, P. (2005), “Performance Measurement Practice in an Independent Hotel Context”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17 (1), ss. 39-50.
• HKS, (2011), Hastane Hizmet Kalite Standartları, Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Kılınç, İ., Kıngır, S. ve Mesci, M. (2010), “Türkiye’deki Seyahat Acentalarının Performans Değerlendirmelerinde Etkili Olan Faktörler”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (1), ss. 25-42.
• Kılınç, İ., Mesci, M. ve Güler, Y. (2008), “Dengeli Ölçüm Kartının (Balanced Scorecard) Alanya’daki Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (1), ss. 157-175.
• Koçel, T., (2010), İşletme Yöneticiliği, 12. Baskı, Beta Basım, İstanbul.
• Lauras, M., Marques, G. ve Gourc, D. (2010), “Towards Multi-Dimensional Project Performance Measurement System”, Decision Support System, 48 (1), ss. 342-353.
• Lawrie, G., Andersen, H., ve Cobbold, I. (2006), “Balanced Scorecard Implementation in SMEs: Reflection in Literature And Practice”, 2GC Active Management, ss.1-13.
• Lilian Chan, Y.C. ve Kathy Ho S.J. (2000), “The Use of Balanced Scorecard in Canadian Hospitals”, American Accounting Association Northeast, 17, ss.1Muchiri, P., Pintelon, L., Gelders, L. ve Martin, H. (2010), “Development of Maintenance Function Performance Measurement Framework and Indicator”, International Journal of Production Economics, 32, ss.2443
• OHA, (1999), http://www.hospitalreport.ca/downloads/previous/1999/1999_ Hospital_Report.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2012)
• Özalp, H., Baş, S., Türkeli, S. ve Akal, U. (2008), “Ünal Egeli Sağlık Sektöründe Stratejik Yönetim Modeli Olarak Kurumsal Karne Uygulaması: Vakıf Gureba Eğitim Hastanesi Örneği”, 6. Sağlık Yöneticiliği Kongresi, Bodrum.
• Öztürk, K. ve Genç, M. (2007). Sağlık Hizmetlerinde Performans Yönetimi ve Özel Hastane Uygulamaları, ss. 488-498. Kitap Bölümü: Ateş, H., Kırılmaz, H. ve Aydın, S. “Sağlık Sektöründe Performans Yönetimi”, Asil Yayıncılık, Ankara.
• Pakdil, F. (2007). “Sağlık Sektöründe Performans Ölçümü ve Yönetimi ”, içinde, Sağlık Sektöründe Performans Yönetimi Türkiye Örneği, ss. 114-1 Kitap Bölümü: Ateş, H., Kırılmaz, H. ve Aydın, S. “Sağlık Sektöründe Performans Yönetimi”, Asil Yayıncılık, Ankara.
• Sugarman, P.A. ve Watkins, J. (2004), “Balancing the scorecard: key performance indicators in a complex healthcare setting”, Clinician in Management, 12, ss. 129-32.
• Takahashi, T., (2008), “Hospital Management and Balanced Scorecard for Healtcare in Japan”, Information Science Studies, 17, ss. 55-75.
• Tarım, M. (2004). "Sağlık Sektöründe Performans Ölçme ve Balanced Scorecard", Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2 (7), ss. 233-248.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. A. (2001), Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayınları, Ankara.
• Turunç, Ö. (2006), “Bilgi Teknolojileri Kullanımının İşletmelerin Örgütsel Performansına Etkisi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Doktora Tezi, Isparta.
• Uygur, A. (2009), “Çok Boyutlu Performans Değerlendirme Modeli Olarak Dengeli Başarı Göstergesi Uygulaması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (1), ss.148-159.
• Voelker, E., Kathleen, S. Rakich, Jonathon ve French, G. Richard, (2001), “The Balanced Scorecard in Healthcare Organizations: A Performance Measurement and Strategic Planning Methodology”, Hospital Topics, 79(3), ss.13-24.
• Yasin, M.M. ve Gomes, C.F. (2010), “Performance Management in Services Operational Settings: A Selective Literature Examination”, Benchmarking: An International Journal, 17 (2), ss. 214-231.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 8. Basım, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Yıldız, M. Selami, Karagöz, Y. ve Mesci, M., (2010), “Performans Değerlendirme ve Süreç Yönetim Aracı Balanced Scorecard’ın Boyutlarına Katılım Düzeyi: Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinde Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (3), ss. 1-22.
• Yılmaz, Y. ve Bititçi, I. (2006), “Performance Measurement in the Value Chain: Manufacturing v. Tourism”, International Journal of Productivity and Performance Management, 55 (5), ss.371-389.
• Zelman, W.N., Pink, G.H. ve Matthias, B.C., (2003), “Use of the Balanced Scorecard in The Health Care”, Journal of Health Care Finance, 29 (4), ss.1-16.