ANA AKIM MEDYADA SANSASYONEL HABERCİLİK: SAĞLIK İLETİŞİMİ ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Sayı: 14, 27 - 44, 12.12.2017

Ahmet Taylan , Recep Ünal

Öz

Günümüzde ana akım
medya kuruluşlarının büyük bölümü yayın politikalarını kamu yararından çok
ticari çıkar ilişkileri doğrultusunda şekillendirmektedir. Bu durum özellikle
sağlık haberciliği bağlamında değerlendirildiğinde, ana akım medyanın sorunlu
yapısı kamu yararı ilkesinin sıklıkla ihlal edilmesine neden olmaktadır. Kamu
yararının en çok gözetilmesi gereken alanlardan biri olan sağlık
haberciliğinde, medyanın haberi çerçeveleme ve sunma biçimi toplumun değil
medyaya sahip olan sermaye gruplarının temsil ettiği çıkar merkezlerinin lehine
işletilmektedir. Bu durumda da medya, etik ve sorumlu bir yayıncılık anlayışı
benimsemek yerine daha fazla tiraj/ziyaret sayısı ve buna bağlı olarak daha
fazla reklam gelirine dayalı kâr odaklı bir yayıncılık yapmaktadır.

Bu çalışmada, Türkiye’de
ana akımı medyayı temsilen, IAB Türkiye İnternet Ölçümleme Araştırması Ağustos
2017 verilerine göre en çok ziyaretçi alan haber siteleri olan sozcu.com.tr ve
sabah.com.tr siteleri örneklem olarak belirlenmiş; bu sitelerde IAB ölçümünden
sonraki üç ay içinde yayımlanmış sağlık haberleri belirlenerek, söz konusu
içeriklerin başlık ve spotları nitel ve eleştirel bir analize tabi tutulmuştur.
Bu doğrultuda, sağlık alanında yapılmış ana akım habercilik örnekleri üzerinden
sansasyonel yayıncılık mantığının nasıl işlediği incelenmiş ve buna karşılık
sağlık haberciliğinin alternatif bir yapılanmayla toplum yararına nasıl
şekillendirilebileceğine dair öneriler ortaya koyulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Sağlık İletişimi, Sansasyonel Habercilik, Kamu Yararı, Gazetecilik, İnternet

Kaynakça

• Dağtaş, Erdal (2006), Türkiye’de Magazin Basını, Ankara: Ütopya Yayınevi. Dursun, Çiler (2005), “Haber ve Habercilik Gazetecilik Üzerine Düşünmek”, Gazetecilik ve Habercilik içinde, (Der.) Sevda Alankuş, İstanbul: IPS iletişim Vakfı Yayınları. Ekin, Volklan (2010), Tüketim Toplumu, Hedonizm ve Araç Olarak Yazılı Basın, İstanbul: Marmara Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Doktora Tezi. Garnham, Nicholas (2000). Emancipation, the Media, and Modernity. Oxford: Oxford University Press. İnal, Ayşe (2010a), “Tarihsel Gelişimi İçinden Gazetecilik Etiğini Yeniden Düşünmek” Televizyon Haberciliğinde Etik içinde, (Der.) Bülent Çaplı, Hakan Tuncel, Ankara: Fersa Matbaacılık. İnal, Ayşe (2010b), “Tabloid Habercilik” Televizyon Haberciliğinde Etik içinde, (Der.) Bülent Çaplı, Hakan Tuncel, Ankara: Fersa Matbaacılık, ss. 163-178. Keane, John, (1993), Medya ve Demokrasi, Çev. Haluk Şahin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. McCombs, Maxwell E.; Shaw, Donald L. (1972), “The Agenda-Setting Function of Mass Media”, Public Opinion Quarterly, vol. 36(2), ss. 176-187. Mills, Wright, (1974), İktidar Seçkinleri, Ankara: Bilgi Yayınevi. Schudson, Michael (1978). Discovering the News: A Social History of American Newspapers. New York: Basic Books. Soygüder, Şebnem (2013), “Bir Dil Olarak "Sarı" Rengin Anlamı ve "Sarı Basın" Neden Sarı” Humanities Sciences, 8 (2), ss. 184-206. Talu, Umur, (2000), Dipsiz Medya, İstanbul, İletişim Yayınevi. Tokgöz, Oya (1994), Temel Gazetecilik, Ankara: İmge kitabevi. Wernick, Andrew (1996), Promosyon Kültürü-Reklam, İdeoloji ve Sembolik Anlatım, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.