Türkiye’de Kırsal Meskenler ve Coğrafi Dağılışları

Year 2017, Volume: 21 Issue: 3, 911 - 935, 20.09.2017

Mehmet Zaman

Abstract

İnsan topluluklarının doğal
peyzaj üzerinde oluşturdukları en önemli unsurlardan biri olan meskenler (ev, konut),
insan gibi kısa ömürlü olmalarına rağmen değişmeyen faktörlerin etki ve
izlerini taşıyan, coğrafî çevrede değişmeyen bazı özelliklere göre yeni baştan
ve süratle tanzim edilebilen beşerî tesislerdir. Sürekli bir değişim içinde
olsalar da uzun bir geçmişin izlerini taşırlar ve kısmen de devamlılık
gösterirler. Bu bakımdan kırsal konutları, yapı malzemesi, şekilleri ve değişik
bölümlerinin tertip tarzı ile içinde bulunduğu coğrafî şartların etkisini
taşıyan ve bu etkiyi aksettiren yapılar oldukları için, coğrafya ilminde
üzerinde durulan konulardan birini oluşturmaktadır. Coğrafî çevre şartları
özellikle de kırsal konutların yapılışında, şehir evlerine göre kendini daha
fazla hissettirmektedir. Bunun da en önemli nedeni, inşa edildikleri dönemlerde
dış dünya ile ilişkilerinin çok zayıf olması ve ekonomik yetersizliklerin yanı
sıra ulaşım güçlüklerine bağlı olarak yakın çevreden temin edilen malzemenin
özelliğine göre şekillenişleridir. Ülkemizde iklim, yeryüzü şekilleri, jeolojik
durum, eğim ve drenaj şartları gibi doğal faktörler ile gelenek, görenek,
alışkanlık gibi kültürel özellikler, sürdürülen ekonomik faaliyetlerin
farklılık göstermesine bağlı olarak kır konutları, değişik şekiller
kazanmıştır.

Keywords

Kırsal mesken, coğrafi çevre, iklim, doğal faktör

References

• Doğanay, H. (2014). Türkiye Beşeri Coğrafyası (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Emiroğlu, M. (1970). Akçakoca’da Nüfus, Yerleşme ve Ekonomik Faaliyetler. Ankara: Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Yay. No. 192.
• Emiroğlu, M. (1981). Korunması Gereken Örnek Bir Kentimiz: Safranbolu. Ankara: Ankara Üniv. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Yay. No. 297.
• Göney, S. (1975). Büyük Menderes Bölgesi. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No. 1895, Coğrafya Enstitüsü Yay. No. 79.
• Göney, S. (1976). Adana Ovaları. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No. 2162, Coğrafya Enstitüsü Yay. No. 88.
• Göney, S. (1976). “Mengen Havzasında Köy Meskenleri”. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Dergisi. 8 (16).
• İncekaş, L., Karaoğlu, A., (1964). Antalya Bölgesi Yapı Malzemesi Etüdü. Ankara: İmar ve İskân Bakanlığı Yay. No. 5-24.
• İzbırak, R. (1973). Türkiye: 2. Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Kalelioğlu, E. (1977). “Gaziantep Yöresinde Yerleşme, Meskenler, Nüfus ve Ekonomik Faaliyetler”. Ankara: Ankara Üniv. D.T.C.F. Dergisi. XXVIII (3-4).
• Koday, S. (1995). “Dadaşköy Meskenlerinin Coğrafi Şartlarla İlişkisi”. Erzurum: Atatürk Üniv.Fen-Edebiyat Fak. Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, 21.
• Kömürcüoğlu, E.A. (1962). Yapı Malzemesi Olarak Kerpiç İnşaat Sistemleri. İstanbul: İ.T.Ü. Mimarlık Fak. Yayını, İstanbul.
• Köse, A. (1997). İvrindi ve Çevresinin Coğrafi Etüdü. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 837, Kazım Karabekir Eğitim Fak. Yay No: 76, Araştırma Serisi: No: 17.
• Sergün, Ü. (1986). Kocaeli Yarımadasında Kırsal Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No: 3370.
• Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No: 1183, Edebiyat Fak. Coğrafya Enst. Yay. No: 45.
• Tolun- Denker, B. (1977). Yerleşme Coğrafyası-Kır Yerleşmeleri. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No: 2275, Coğrafya Enst. Yay. No: 93.
• Tunçdilek, N. (1967). Türkiye İskan Coğrafyası, Kır İskanı (Köy Altı İskan Şekilleri). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 1283, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No: 49.
• Tunçdilek, N. (1971) Kır yerleşmeleri: Köy-Altı Şekilleri. Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Yay.
• Tümertekin, E., Özgüç, N., (2011). Beşerî Coğrafya, İnsan-Kültür-Mekan. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Zaman, M. (1995). “Tonya (Trabzon) İlçe Merkezi'nde Mesken Tipleri”. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Doğu Coğrafya Dergisi, 1, 495–508.
• Zaman, M. (2003). Vakfıkebir İlçesinin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 937, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 102, Araştırma Serisi No: 73.
• Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Yaylalar Ve Yaylacılık. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 105, Araştırma Serisi No: 75.
• Zaman, M. (2010). Yerleşme Coğrafyası. Ankara: Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya, Gündüz Eğitim Yayıncılık.