İdeolojinin Söylemsel İnşası; August Wilson

Year 2019, Volume: 23 Issue: 4, 1785 - 1797, 31.12.2019

Ahmet Beşe Tuba Baykara

Abstract

Dil, toplumu oluşturan bireyler gibi o toplumun bir öğesidir ve o toplumla birlikte değişir ve gelişir. Bu nedenle de dil sosyal hayattan ve kültürden soyutlanamaz, koparılamaz ve ayrıştırılamaz. Söylem ise, dilin sosyal boyutunu ön plana çıkarır ve dilin kültürel yüzünü yansıtır. Başka bir ifadeyle, söylemin, toplumsal ilişkileri düzenleyen, belirleyen, yönlendiren, değiştiren ve dönüştüren kapsamlı bir kavram olduğunu söylemek mümkündür. Eleştirel söylem analizi (ESA) yöntemi, söylem ile toplumsal ilişkiler arasındaki bağı ön plana çıkaran ve söylemi bu ilişkiler bağlamında inceleyen bir yöntemdir. Bu çalışma, Amerikan tiyatrosunun Afro-Amerikalı sesi olan August Wilson’ın söyleminin ideolojik yönüne ESA yöntemiyle ışık tutmayı amaçlamaktadır. Amerikan tiyatrosunda Amerika ile Afrika arasında köprü kurmayı başaran yazar, Afrikalıların kendi topraklarından koparılıp Amerika kıtasına getirilmeleri ile başlayan zorlu ve çetin süreci söylemiyle somutlaştırmaktadır. Wilson, Afro-Amerikan toplumun beyazlar tarafından yönetilen düzendeki konumuna dikkat çekmektedir. Böylece yazarın söylemi, iktidar ve güç ilişkilerinin ideolojik boyutunun Afro-Amerikan toplum üzerindeki etkilerinin anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır.

Keywords

eleştirel söylem analizi, Söylem

References

• Angermuller, J., Maingueneau, D., & Wodak, R. (2014). The Discourse Studies Reader: Main Currents in Theory and Analysis. Amsterdam: John Benjamins.
• Eagleton, T. (2015). İdeoloji. (Çev.: Muttalip Özcan). (4. Basım). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (1991).
• Fairclough, I. ve Fairclough, N. (2012). Political Discourse Analysis [Elektronik Sürüm]. London and New York: Taylor & Francis Group
• Fairclough, N. (2013). “Critical Discourse Analysis and Critical Policy Studies”. Critical Policy Studies, 7 (2), 177-197.
• Fairclough, N. (2015). “Dil ve İdeoloji”. (Çev.: Barış Çoban). Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (Der.), Söylem ve İdeoloji (ss. 121-137) içinde. İstanbul: Su Yayınevi (1998).
• Lahr, J. (2001). “Been Here and Gone”. The New Yorker, 16 (4), 50-65.
• Oskay, Ü. (2015). “Önsöz”. Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (Der.), Söylem ve İdeoloji (ss. 11-13) içinde. İstanbul: Su Yayınevi.
• Purvis, T. & Hunt, A. (2014). “Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji…” (Çev.: Simten Coşar). Moment Dergi, 9-36, (1993).
• Sözen, E. (2014). Söylem. Ankara: Birleşik Yayınevi.
• Takış, T. (1999). “Önsöz” Söylem Üstüne Söylem. Doğu Batı Düşünce Dergisi 3 (9), 5-6.
• Toruk, İ. &Sine, R. (2012). “Haber Söylem Üretimindeki İdeolojik Etki: Wikileaks Haberleri”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 31 (2 ), 349-376.
• van Dijk, T. (2015). “Söylem ve İdeoloji: Çok alanlı Bir Yaklaşım”. (Çev.: Nurcan Ateş) Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (Der.), Söylem ve İdeoloji (ss. 15-101) içinde. İstanbul: Su Yayınevi (2000).
• Weiss, G. & Wodak, R. (2003). “Introduction: Theory, Interdisciplinarity and Critical Discourse Analysis”. Gilbert Weiss ve Ruth Wodak (Eds.), Critical Discourse Analysis: Theory and Interdisciplinarity (ss.1-32) içinde. New York: Palgrave Macmillan . Wilson, A. (2007). Gem of the Ocean. New York: Theatre Communication Group.
• Wilson, A. (2007). Fences. New York: Theatre Communication Group.
• Wilson, A. (2007). Ma Rainey’s Black Bottom. New York: Theatre Communication Group.
• Wilson, A. (2007). King Hedley II. New York: Theatre Communication Group.
• Wilson, A. (2007). Radio Golf. New York: Theatre Communication Group.
• Wilson, A. (2007). Seven Guitars. New York: Theatre Communication Group.
• Wilson, A. (2007). The Piano Lesson. New York: Theatre Communication Group.
• Wodak, R. (1999). “Critical discourse Analysis at the End of the 20th Century”. Research on Language and Social Interaction, 32 (1-2), 185-193.
• Yağcıoğlu, S., & Cem Değer, A. “Toplumsal Çatışma Sürecinde Farklı Söylemler: Bir Eleştirel Söylem Çözümlemesi”. I. Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu: 5-7 Nisan 2001. Pamukkale Üniversitesi