Bâbür İmparatoru II. Şah Âlem'in Oğlu Mirza Civan Baht’ın (Cihandar Şah), Büyük Britanya Kralı III. George’a Mektubu

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 5, 2820 - 2832

Vedat Meral

https://doi.org/10.46868/atdd.2024.795

Öz

Bu çalışmada Bâbür imparatorlarından II. Şah Âlem'in büyük oğlu Mirza Civan Baht’ın (Cihandar Şah), Büyük Britanya Kralı III. George’a yazdığı mektubun tercümesi yapılmıştır. Ayrıca, mektubun tercümesinden önce Bâbürlüler ve II. Şah Âlem döneminin genel bir değerlendirmesine yer verilmiştir. Diğer taraftan söz konusu mektubun, Bâbürlülerin çöküş sürecini yaşadığı 18. yüzyılın sonlarında Hindistan’da egemen güç haline gelen İngilizler ve Marataların etkin nüfuzu altında saltanat sürmek zorunda kalan II. Şah Âlem döneminde yazılmış olması, devletin, içinde bulunduğu durumu yansıtması adına da önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu makalenin esas muhteviyatını teşkil eden mektubun tercümesine ilaveten, çalışmamızın bu bağlamda ele alınmış olmasıyla da daha sonra benzer konularda yapılacak olan bilimsel araştırmalara katkıda bulunulması umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bâbürlüler, İngilizler, II. Şah Âlem, Civan Baht (Cihandar Şah), Britanya Kralı III. George

Letter of Mirza Jahan Baht (Jahanandar Shah), the son of the Bābür Emperor Shah Ālem II, to King George III of Great Britain

Öz

In this study, the letter written by Mirza Jahan Baht (Jahanandar Shah), the eldest son of the Bābür emperor Shah Ālem II, to King George III of Great Britain has been translated. In addition, before the translation of the letter, a general evaluation of the period of the Bābureans and Shah Ālem II is given. On the other hand, the fact that the letter in question was written during the reign of Shah Shah Alam II, who had to reign under the effective influence of the British and the Marathas, who became the dominant power in India at the end of the 18th century when the Bābureans were in the process of collapse, is also important in terms of reflecting the situation of the state. Therefore, in addition to the translation of the letter, which constitutes the main content of this article, it is hoped that our study will contribute to the scientific researches to be carried out on similar subjects in the future.

Anahtar Kelimeler

Bāburids, British, Shah Ālem II, Jahan Baht (Jahanandar Shah), Letter to King George III of Britain

Kaynakça

• Ali, H. A. (2020). Hindistan’da Türklerin Son Savaşı 1857. Platanus Publishing.
• Anadol, C. (2006). Tarihe Hükmeden Millet Türkler. Bilge Karınca Yayınevi.
• Bâbür, Z. M. (1970). Bâbürnâme (Çev. R. Rahmeti Arat). Milli Eğitim Basımevi.
• Bayrak, M. O. (2006). Türk İmparatorlukları Tarihi. Bilge Karınca Yayınevi.
• Bayur, Y. H. (1987). Hindistan Tarihi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Boigne, B. D. (1830). Mémoire sur la carrière militaire et politique de M. le général comte de Boigne: suivi de notes historiques, ed. George-Marie Raymond, Société royale académique de Savoie.
• Cheema, G. S. (2002). The Forgotten Mughals. Rajkamal Electric Press.
• Dalrymple, W. (2023). Anarşi: Doğu Hindistan Şirketi'nin Amansız Yükselişi (Çev. İ. Hakkı Yılmaz). Albaraka Yayınları.
• Datta, K. (1965). Shah Alam II and the East India Company. The World Press.
• Duff, J. G. (1912). A History of The Mahrattas. Law Booksellers & Publishers.
• Findley, C. V. (2019). Dünya Tarihinde Türkler: Asya’nın Bozkırlarından Avrupa’nın İçlerine (Çev. A. Anadol). Alfa Yayınları.
• Fisher, M. (2020). Bâbürlüler: Hindistan’da Bir Türk İmparatorluğu (Çev. M. Fatih Çalışır). Kronik Yayınevi.
• Francklin, W. (1915). The History of the reign of Shah Aulum, the present emperor of Hindustaun. Allahabad: Panini Office.
• Galip, M. ve Gömeç, S. Y. (2003). Hindistan’da Türkler. Berikan Yayınevi.
• Gülbeden, (1944). Hümayunnâme (Çev. A. Yelgar). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Keene, H. G. (1876). The fall of the Moghul Empire: an historical essay. Allen.
• Kişmir, A. (2019). Pakistan Tarihinde Türkler. Demavend Yayınları.
• Konukçu, E. (1991). Bâbür. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 4, ss. 396-400). TDV Yayınları.
• Konukçu, E. (1991). Bâbürlüler. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (4, s. 400-404). TDV Yayınları.
• Konukçu, E. (1998). Hümâyun. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (18, s. 481-483). TDV Yayınları.
• Kulke, H. ve Rothermund, D. (2001). Hindistan Tarihi (Çev. M. Günay). İmge Kitabevi.
• Meral, V. (2023). Bâbür İmparatorluğu’nda Padişah Unvanları ve 'Gazi' Padişahlar. Mavi Atlas, 1 1(1), 54-62.
• Merçil, E. (2021). Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Bülge Kültür-Sanat Yayınevi. Polier, A. L. H. (1947). Shah Alam II and his court: a narrative of the transactions at the court of Delhy from the year 1771 to the present time.
• Richards, J. F. (2021). Babür Türk İmparatorluğu: Tarih, Kültür, Teşkilat (Çev. Y. Tekin). Selenge Yayınları.
• Roux, J. P. (2008). Büyük Moğolların Tarihi: Bâbür (Çev. L. Arslan Özcan). Kabalcı Yayınevi. Sarkar, J. (1934). Fall of The Mughal Empire, M. C. Sarkar & Sons, LD.
• Şahin, H. H. (2020). Hindistan’da Türk Rönesansı: Ekber Şah ve Dini İlahisi, Selenge Yayınları.
• Şahin, H. H. (2014). Bâbürlülerin Etnik Menşei Hakkında Bir Mülahaza, Hacettepe Üniversitesi II. Uluslararası Genç Halkbilimciler Sempozyumu, Ankara.
• Varma, S. P. (1956). A Study In Maratha Diplomacy (1772-1783). Mufid-i-’Am Press.