A Political Title in the Harem of the Mughal State: Sultan Begum

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 5, 3710 - 3725

Sevilay Karataş Yozgat

Öz

When the state organisations of the Turks are examined in general throughout history, it is seen that women who were close to the ruler were interested in politics. These women were usually the ruler's mother, wife or first-degree relatives consisting of daughters. The Mughal State, which was established in India, was one of the states where Turks ruled for many years. For this reason, not only the political mechanism of such a powerful state, but also the harem and its functioning were important. When the studies on the harem of the Mughal State are examined, especially the title of Padişah Begüm has been remarkable. With the rapid change of the throne in the last periods of the Mughal Empire, the aforementioned title of Padishah Begum also lost its effectiveness. The fact that no research on the factors that paved the way for women's power in the Mughal court has been found in the general literature has revealed the importance of this study. With this study, it is aimed to explain that the women of the palace had an important role in political power in the Mughal State, which was a male-dominated society. The survey method was used in this study. The study covers the Begums who took the title of Sultan Begum in the history of the Mughal State from Mahım Begüm (d. 1533) to Badşah Begüm (d. 1789). Therefore, the period from the reign of Babur Shah (1526-1530) to the reign of Ahmad Shah Bahadir (1748-1754) is within the scope of the study.

Anahtar Kelimeler

Mughal State, Harem, Sultan Begum, Title, Power

Babürlü Devleti Hareminde Siyasi Bir Ünvan: Padişah Begüm

Öz

Tarih boyunca genel anlamda Türklerin devlet teşkilatları incelendiğinde, hükümdara yakın olan kadınların siyasetle ilgilendikleri görülmüştür. Bu kadınlar genelde hükümdarın annesi, eşi ya da kız evlatlarından oluşan birinci dereceden akrabaları olmuştur. Hindistan topraklarında kurulan Babürlü Devleti, Türklerin uzun yıllar hüküm sürdüğü devletlerden biri olmuştur. Bu sebeple böyle güçlü bir devletin sadece siyasi mekanizması değil, harem ve işleyişi de önem arz etmiştir. Babürlü Devleti’nin haremi hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde özellikle Padişah Begüm ünvanı dikkat çekici olmuştur. Babürlü Devleti’nin son devirlerinde yaşanan hızlı taht değişikliği ile bahsi geçen Padişah Begüm ünvanı da etkinliğini kaybetmiştir. Babürlü sarayında kadın iktidarının önünü açan etmenlerin neler olduğuna dair bir araştırmaya genel literatürde rastlanılmamış olması, bu çalışmanın önemini ortaya koymuştur. Bu çalışma ile erkek egemen bir toplum olan Babürlü Devleti’nde, saray kadınlarının siyasal iktidarda önemli birer rollerinin olduğunu açıklamak amaçlanmıştır. Bu çalışmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, Mahım Begüm’den (ö. 1533) Badşah Begüm’e (ö. 1789) kadar Babürlü Devleti tarihinde Padişah Begüm ünvanını alan Begümleri kapsamıştır. Dolayısıyla Babür Şah (1526-1530) döneminden Ahmet Şah Bahadır (1748-1754) dönemine kadar olan süre, çalışma konusu dahilindedir.

Anahtar Kelimeler

Babürlü Devleti, Harem, Padişah Begüm, Ünvan, İktidar

Kaynakça

• Allami, A. F. (2000). The Akbarnama of Abul’l-Fazl ( III). The Asiatic Society.
• Allami, A. F. (1997). The A-in-i Akbari (I). Low Price Publications.
• Anjum, Faraz. (2011). Strangers Gaze: Mughal Harem and European Travellers of the Seventeenth Century, Pakistan Vision 12(1), 70-113.
• Ansari, A. S. B. (1996). Gülbeden Begüm İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 14, ss. 235). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Ansari, A. S. B. (2001). İ'timâdüddevle. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi C. 23, ss. 460-461). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Badaoni. (2009). Muntakhabu-t-Tawarikh (III). Idarah-i-Adabiyat-i-Delli.
• Balabanlilar, L. (2010). The Begims of the Mystic Feast: Turco-Mongol Tradition in the Mughal Harem. The Journal of Asian Studies 69(1), 123-147.
• Findly, E. B. (1993). Nur Jahan: Empress of Mughal India. Oxford University Press.
• Bayur, Y. H. (1987). Hindistan Tarihi (I-III). TTK Basımevi.
• Beale, T. W. (1894). An Oriental Biographical Dictionary. W. H. Allen, Co. Limited.
• Bokhari, A. (2009). Gendered Landscapes Jahan Ara Begum‘s (1614-1681) Patronage, Piety and Self-Representation in 17th Mughal India [Doktora tezi, Universität Wien].
• Cihângîr Gurkânî, N. M. (1980). Cihângirnâme-Tûzuk-i Cihângîrî. Bunyad-i Farheng-i İran.
• Das, S. R. (2007). The Role of Women During Mughal Rule: 1526 to 1707 [Doktora tezi, Kamatak University].
• Eraly, A. (2007). The Mughal World. Penguin Books.
• Babur, G. Z. M. (1987). Vekayi Babur'un Hâtıratı (I). (Çev. R. Rahmeti Arat). TTK Basımevi.
• Gülbeden. (1987). Hümayunnâme. (Çev. A. Yelgar). TTK Basımevi.
• Iftikhar, R. (2008). Role and Status of Women in Socio-Economic Set up of India [Doktora tezi, University of Punjab].
• Iftikhar, R. (2012). Behind the Veil: An Analytical Study of Political Domination of Mughal Women. Quarterly Research Journal Faculty of Islamic and Oriental Learning 87, 11-29.
• Irvine, W. (2020). Later Mughals (1-2). Oriental Books Reprint Corporation.
• Jahangir Shah. (1999). The Jahangirnama, Memoirs of Jahangir, Emperor of India. Oxford University Press.
• Jaiswal, S. (2018). Mughal Royal Ladies and Their Impact on Politics and Administration [Doktora tezi, Jiwaji University].
• Khatoon, M. (2015). Cultural Contribution of the Mughal Harem (1556-1707 A.D) [Doktora tezi, Aligarh Muslim University].
• Karataş Yozgat, S. ve Kuş Büyüktaş, C. (2022). Babürlülerde Harem ve Purdah Uygulamaları Çerçevesinde Nur Cihan Begüm. Sosyal & Beşerî Bilimlerde Araştırma ve Değerlendirmeler (III) (s. 205-231). Gece Kitaplığı.
• Karataş Yozgat, S. (2023). Babürlü Devleti'nde Siyasi Alanda Kadının Yeri ve Önemine Dair Analitik Bir Çalışma: Nur Cihan Begüm [Doktora tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi]. Yök Tez.
• Konukçu, E. (1993). Cihanârâ Begüm. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C. 7, ss. 536-537). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kuş Büyüktaş, C. ve Karataş Yozgat, S. (2020). İktidar ve Aşk: Cihangir Şah'ın Nur Cihan Begüm'e Olan Aşkının Tüzük-i Cihângîrî'deki Yansımaları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (4), 1591-1615.
• Lal, K. S. (1988). The Mughal Harem. Aditya Prakashan.
• Malik, Z. U. (1977). The Reign of Muhammad Shah, 1719-1748. Asia Publication House. Misra, R. (1967). Women in Mughal İndia. Munshiram Manoharlal.
• Mohan, B. (2017). Influential Women in Early Mughal India. International Journal of Applied Research, 3 (3), 940-942.
• Motamad Khân. (1865). The Iqbâlnâmah-i Jahângirî. Asiatic Society of Bengal.
• Mukherjee, S. (2001). Royal Mughal Ladies and Their Contributions. Gyan Publishing House. Mukhoty, I. (2018). Doughters of the Sun. Aleph Book Company.
• Nath, R. (1990). Notable Mughal and Hindu Women in the 16th and 17th Centuries A.D. Inter- India Publications.
• Nizami, K. A. (1995). Ferruhsiyer. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 12, ss. 411). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Öngören, R. (2010). Sühreverdiyye. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 38, ss. 42-45). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Özaydın, A. ve Bozkurt, N. (1997). Harem. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 16. ss. 42-45). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Öztuna, Y. (2005). Devletler ve Hânedanlar. (1). T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Pandey, S. (1993). Changing Status of Muslim Women in Medieval India upto 1761 [Doktora tezi, Panjab Unıversity].
• Potter, L. G. (2011). Moğollar Sonrası İran'da Süfiler ve Sultanlar. (Çev.H. Şahin). Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, 2 (28), 215-243.
• Prasad, B. (1930). History of Jahangir. The Indian Press.
• Rawat, S. (2019). A Study on the Socio Political Condition of Women in the Mughal Harem (1526-1707) [Doktora tezi, Mewar University]. Faculity of Humanities, Social Science & Fine Arts.
• Roux, J. P. (2018). Babur, Büyük Moğolların Tarihi. (Çev. L. Arslan Özcan). Dergah Yayınları.
• Sarkar, J. (1925). History of Aurangzib (I). S. C. Sarkar & Sons Ltd.
• Sarkar, J. (1928). History of Aurangzib (III). M. C. Sarkar & Sons.
• Savaş, M. M. (2021). Alt Kıtaya Taşınan Türk-İslâm Değeri Eğitime Saray Kadınları Üzerinden Bakmak. Selçuk Türkiyat (53), 469-484.
• Schimmel, A. (2004). The Empire of the Great Mughals. Reaktion Books.
• Shâh Nawâz Khân, ve Abdul Hayy. (1979). The Maathir-ul-Umera (2/2). Janaki Prakashan.
• Shâh Nawâz Khân, ve Abdul Hayy. (1979a). The Maathir-ul-Umara (1). Janaki Prakashan.
• Siddiqui, I. H. (2007). Nurcihan. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 33, ss. 251-252). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Smith, V. A. (1917). Akbar the Great Mogul (1542-1605). At the Clarendon Press.
• Srivastava, K. P. (Ed.). (1974). Mughal Farmans (1540 A.D. to 1706 A.D.). (C. I). Uttar Pradesh State Archives.
• Şahin, H. (2016). Babürlü Sultanı "Gülbeden Begüm. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 3 (8), 1-22.
• Uludağ, S. (1993). Câmiyye. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 7, ss. 136-137). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Uludağ, S. (2019). Ahmed-i Nâmekî Câmî. İçinde. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (C. 7, ss. 99-100). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Zia-ud-Din, M. (2012). Role of Nur Jahan: The Mughal Empress of India. Pakistan Perspectives, 17 (1), 193-204.