İklim Değişikliği Konulu Ölçekler: Yaygın Kullanım ve Yapılan Araştırmalara Dair Bir İnceleme

Year 2025, Volume: 23 Issue: 1, 89 - 121

Esra Sarı , Şefika Şule Erçetin

https://doi.org/10.33688/aucbd.1605451

Abstract

İklim değişikliğiyle mücadelede, özellikle bilgi tabanını oluşturmada iklim değişikliği araştırmaları önemli yer tutmaktadır. Bu araştırmaların temel aracı olan ölçekler, çeşitli faktörleri anlamlandırmada kritik bir rol üstlenmektedir. Çalışmada iklim değişikliği araştırmalarında kullanılan ölçeklerin bir analizinin yapılması ve en çok tercih edilen ölçeğin araştırmalarda kullanımının derinlemesine incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda araştırmalarda kullanılan ölçekler sistematik olarak analiz edilmiş ve en çok kullanılan ölçeğin araştırmalardaki kullanımı içerik ve betimsel analiz yöntemleriyle derinlemesine incelenmiştir. Sonuç olarak, araştırmalarda İklim Değişikliği Endişesi Ölçeği’nin yaygın ve istikrarlı bir şekilde kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmalar, iklim değişikliği endişesinin psikoloji, farkındalık, sürdürülebilir davranışlar ve toplumsal katılımla güçlü ilişkiler taşıdığını ortaya koymaktadır. Nicel yöntemlerin ağırlıklı kullanıldığı, üniversite öğrencileri ve yetişkinlere odaklanan bu araştırmalar, demografik değişkenlerin ve çevresel faktörlerin endişe düzeyini ve davranışları etkilediğini göstermiştir. Çalışmalar disiplinler arası bir perspektif sunarken, sonuçlar genellikle farkındalık ve davranışsal etkilerle bağlantılıdır ve bu alanlarda gelecekteki araştırmalara yön vermektedir.

Keywords

İklim, İklim değişikliği, İklim değişikliği araştırmaları, İklim değişikliği ölçekleri, İklim değişikliği farkındalığı

Scales on climate change: A review of widespread use and research

Abstract

Climate change research has an important place in combating climate change, especially in creating a knowledge base. Scales, which are the main tools of these studies, play a critical role in making sense of various factors. In this study, it is aimed to analyze the scales used in climate change research and to examine in depth the use of the most preferred scale in research. In this direction, the scales used in the studies were systematically analyzed and the use of the most used scale in the studies was examined in depth by content and descriptive analysis methods. As a result, it is seen that the Climate Change Worry Scale is widely and consistently used in studies. These studies reveal that climate change concerns have strong relationships with psychology, awareness, sustainable behaviors and social participation. Using quantitative methods and focusing on university students and adults, these studies have shown that demographic variables and environmental factors affect the level of concern and behaviors. While the studies offer an interdisciplinary perspective, the results are often linked to mindfulness and behavioral impacts and provide direction for future research in these areas.

Keywords

Climate, Climate change, Climate change research, Scales of climate change, Climate change awareness

References

• Açıkalın, Ş. N., Sarı, E., Erçetin, Ş. Ş. (2024). Role of education in awareness on climate change. Current Perspectives in Social Sciences, 28(1), 56-63. doi:10.53487/atasobed.1454546
• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211. doi: 10.1016/0749-5978(91)90020-T
• Allan, C., Xia, J., Pahl-Wostl, C. (2013). Climate change and water security: challenges for adaptive water management. Current Opinion in Environmental Sustainability, 5(6), 625-632. doi: 10.1016/J.COSUST.2013.09.004
• Ataklı, G., Kuran, H. (2022). İklim değişikliği farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi. Biological Diversity and Conservation, 15(2), 150-161. doi: 10.46309/biodicon.2022.1079715
• Aydın, N., Göze Kaya, D. (2022). Çevre sorunları ve çözüm arayışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 14(2), 197-215. doi: 10.55978/sobiadsbd.1151340
• Bhardwaj, Dr. A. (2024). Impact of global warming. International Journal of Recent Trends in Multidisciplinary Research, 10-14. doi:10.59256/ijrtmr.20240405002
• Birkmann, J., Lauer, H. (2022). Climate change: Mitigation and adaptation. İçinde Routledge handbook of environmental hazards and society (ss. 150-167). Routledge. doi: 10.4324/9780367854584-13
• Buonocore, M., Santin, S., Carlon, O., Mazzai, A., Michielin, D., Acierno, A., Glauda, A., Bassetti, F. (2023). Increasing climate awareness through science/communication collaboration: The CMCC multi-platform approach, EGU General Assembly 2023, Vienna, Austria, 24-28 Apr 2023, EGU23-10926, doi: 10.5194/egusphere-egu23-10926
• Büntgen, U., Rees, G. (2023). Global change research needs international collaboration. Science of The Total Environment, 902, 166054. doi: 10.1016/j.scitotenv.2023.166054
• Cebeci, F., Karaman, M., Öztürk, A. F., Uzun, K., Altın, O., Arıcı, A., Artan, T. (2022). İklim değişikliği anksiyetesi ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 22(1), 20-42. doi:10.54961/uobild.1129602
• Çakır Sümer, G. (2022). Farklı disiplinler açısından iklim değişikliği sorunu: Lisansüstü tezler üzerinden bibliyometrik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1660-1673. doi.10.33437/ksusbd.1172241
• Debernardi, C., Seeber, M., Cattaneo, M. (2024). Thirty years of climate change research: A fine-grained analysis of geographical specialization. Environmental Science & Policy, 152, 103663. doi: 10.1016/j.envsci.2023.103663
• Deniz, M., İnel, Y., Sezer, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin küresel iklim değişikliğine ilişkin farkındalık ölçeği. lnternational Journal of Geography and Geography Education, 43, 252-264. doi: 10.32003/igge.818561
• Duran, V., Çelik, M. A. (2022). Çeşitli yöntemler kullanılarak iklim değişikliği ve çevre sorunlarına yönelik tutum analizi. lnternational Journal of Geography and Geography Education, 46, 79-103. doi: 10.32003/igge.1069665
• Düger, Y., Yaman, M. (2023). İklim değişikliği ve çatışma. Kent Akademisi. doi: 10.35674/kent.1347358
• Ekşi, H., Demirci, İ. (2024). Hakkında. Türkiye Ölçme Araçları Dizini (TOAD). 07.12.2024 tarihinde https://toad.halileksi.net/hakkinda/ adresinden alındı.
• El Omari Alaoui, L., El Hammoudani, Y., Haboubi, K., Dimane, F. (2024). Evolution of global climate change related research: Bibliometric analysis. E3S Web of Conferences, 527, 01003. doi: 10.1051/e3sconf/202452701003
• Farmer, G. T. (2015). Status of climate change research. İçinde Farmer, G. T. (Ed.), Modern climate change science: An overview of today’s climate change science (ss. 43-99). Springer International Publishing. doi: 10.1007/978-3-319-09222-5_2
• Fu, H.-Z., Waltman, L. (2021). A large-scale bibliometric analysis of global climate change research between 2001 and 2018. 30 August 2021, PREPRINT (Version 1) available at Research Square. doi: 10.21203/rs.3.rs-759304/v1
• Gagan Deep. (2023). Climate change: The biggest challenge of this era. International Journal of Science and Research Archive, 8(1), 499-506. doi: 10.30574/ijsra.2023.8.1.0086
• Gezer, M., İlhan, M. (2020). İklim değişikliğinin önlenmesine yönelik umut ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. Mediterranean Journal of Educational Research, 14(34), 337-356. doi: 10.29329/mjer.2020.322.16
• Gezer, M., İlhan, M. (2021). İklim değişikliği endişesi ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 195-204. doi: 10.51800/ecd.932817
• Gianpaolo, Z., Paolo, M. (2024). Mapping climate change awareness through spatial hierarchical clustering. doi: 10.48550/arXiv.2409.13760
• Gifford, R. (2011). The dragons of inaction: Psychological barriers that limit climate change mitigation and adaptation. American Psychologist, 66(4), 290-302. doi: 10.1037/a0023566
• Göçoğlu, İ. D., Negiz, N., Göçoğlu, V. (2023). Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadele serüveni: Akademik yazın üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 14(38), 626-648. doi: 10.21076/vizyoner.1190162
• Gönen, Ç., Deveci, E. Ü., Aydede, M. N. (2023). Development and validation of climate change awareness scale for high school students. Environment, Development and Sustainability, 25(5), 4525-4537. doi: 10.1007/s10668-022-02213-w
• Gray, K. A. (2021). Climate action: The feasibility of climate intervention on a global scale, 33-91. doi: 10.1007/978-3-030-72372-9_3
• Grechyna, D. (2024). Raising awareness of climate change: Nature, activists, politicians? SSRN Electronic Journal. doi: 10.2139/ssrn.4688396
• Haines, A., Kovats, R. S., Campbell-Lendrum, D., Corvalan, C. (2006). Climate change and human health: Impacts, vulnerability and public health. Public Health, 120(7), 585-596. doi: 10.1016/j.puhe.2006.01.002
• Haunschild, R., Bornmann, L., Marx, W. (2016). Climate change research in view of bibliometrics. PLOS ONE, 11(7), e0160393. doi: 10.1371/journal.pone.0160393
• Hirsbrunner, S. D. (2024). Computational methods for climate change frame analysis: Techniques, critiques, and cautious ways forward. WIREs Climate Change, 15(5). doi: 10.1002/wcc.902
• Hosking, J., Campbell-Lendrum, D. (2012). How well does climate change and human health research match the demands of policymakers? A scoping review. Environmental Health Perspectives, 120(8), 1076-1082. doi: 10.1289/ehp.1104093
• Inderberg, T. H., Eriksen, S., O’Brien, K., Sygna, L. (2015). Climate change adaptation and development. Routledge.
• Intergovernmental Panel of Climate Change (IPCC). (2022). Summary for policymakers sixth assessment report (WG3). Cambridge University Press (Sayı 1).
• Intergovernmental Panel of Climate Change (IPCC). (2023). Summary for policymakers. İçinde Core Writing Team, H. Lee, J. Romero (Ed.), Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. IPCC. doi: 10.59327/IPCC/AR6-9789291691647.001
• Islam, S. N., Winkel, J. (2017). Climate change and social inequality. İçinde DESA working paper (C. 152). United Nations Department of Economic and Social Affairs.
• Jiménez-García, M., Pérez-Peña, M.-C., López-Sánchez, J.-A. (2023). Influence of education and the media on the awareness of climate change (Influencia de la educación y la comunicación en la concienciación sobre el cambio climático). Culture and Education: Cultura y Educación, 35(4), 1001-1036. doi: 10.1080/11356405.2023.2229178
• Kaçani, K., Kokthi, E., López‐Bonilla, L. M., González‐Limón, M. (2024). Social tipping and climate change: The moderating role of social capital in bridging the gap between awareness and action. Journal of International Development, 36(6), 2537-2556. doi: 10.1002/jid.3921
• Kagawa, F., Selby, D. (2010). Introduction. İçinde F. Kagawa, D. Selby (Ed.), Education and climate change: Living and learnin in ınteresting times (1st Edition). Routledge. doi: 10.4324/9780203866399
• Kahraman, S., Şenol, P. (2018). İklim değişikliği: Küresel, bölgesel ve kentsel etkileri. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı 1. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:188470399 adresinden alındı.
• Khojasteh, D., Haghani, M., Shamsipour, A., Zwack, C. C., Glamore, W., Nicholls, R. J., England, M. H. (2024). Climate change science is evolving toward adaptation and mitigation solutions. WIREs Climate Change, 15(4). doi: 10.1002/wcc.884
• Korkmaz, M., Şahin, H. (2023). İklim değişikliği endişesini etkileyen faktörler: Mersin iline yönelik bir araştırma. Turkish Journal of Forest Science, 7(2), 210-222. doi: 10.32328/turkjforsci.1333268
• Krippendorff, K. (2019). Content analysis: An introduction to its methodology. SAGE Publications, Inc. doi: 10.4135/9781071878781
• Kurt, A., Dinç, F., Güneş Şan, E., Uzun, İ. B. (2024). Development and validation of the climate change health protection behaviors scale for adolescents: A methodological study. International Journal of Environmental Health Research, 34(10), 3682-3695. doi: 10.1080/09603123.2024.2382903
• Lal, R. (2021). Climate change and agriculture. içinde Climate Change (661-686). Elsevier. doi: 10.1016/B978-0-12-821575-3.00031-1
• Le, T. M., Leow, W.-J., Seiderer, F. (2020). Building resilience in infrastructure to climate change. İçinde G. Schwarts, M. Fouad, T. Hansen, G. Verdier (Ed.), Well spent: How strong infrastructure governance can end waste in public investment (ss. 282-300). DC: International Monetary Fund.
• Lee, T. M., Markowitz, E. M., Howe, P. D., Ko, C.-Y., Leiserowitz, A. A. (2015). Predictors of public climate change awareness and risk perception around the world. Nature Climate Change, 5(11), 1014-1020. doi: 10.1038/nclimate2728
• Leiserowitz, A., Maibach, E., Roser-Renouf, C., Smith, N., Hmielowski, J. D. (2011). Americans’ global warming beliefs and attitudes in november 2011. http://environment.yale.edu/climate/files/ClimateBeliefsNovember2011.pdf adresinden alındı.
• Lindawati, A. S. L., Meiryani. (2024). A bibliometric analysis on the research trends of global climate change and future directions. Cogent Business & Management, 11(1). doi:10.1080/23311975.2024.2325112
• Lovejoy, T. E., Hannah, L. (Ed.). (2019). Biodiversity and climate change: Transforming the biosphere. Yale University Press. doi: 10.2307/j.ctv8jnzw1
• Masud, M. M., Akhatr, R., Nasrin, S., Adamu, I. M. (2017). Impact of socio-demographic factors on the mitigating actions for climate change: A path analysis with mediating effects of attitudinal variables. Environmental Science and Pollution Research, 24(34), 26462-26477. doi: 10.1007/s11356-017-0188-7
• McNamara, K. E. (2013). Raising awareness about climate change in Pacific communities. Environmental Education Research, 19(6), 864-871. doi: 10.1080/13504622.2013.769046
• Milfont, T. L., Zubielevitch, E., Milojev, P., Sibley, C. G. (2021). Ten-year panel data confirm generation gap but climate beliefs increase at similar rates across ages. Nature Communications, 12(1), 4038. doi:10.1038/s41467-021-24245-y
• Moser, S. C., Dilling, L. (2008). Creating a climate for change communicating climate change and facilitating social change (S. C. Moser, L. Dilling, Ed.). Cambridge University Press.
• National Aeronautics and Space Administration (NASA). (2024). Extreme weather and climate change. 10.12.2024 tarihinde https://science.nasa.gov/climate-change/extreme-weather/ adresinden alındı.
• Neuendorf, K. A. (2017). The content analysis guidebook. SAGE Publications, Inc. doi: 10.4135/9781071802878
• Özbay, S., Alcı, B. (2021). İklim değişikliği kaygı ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. R&S- Research Studies Anatolia Journal, 4(3), 183-193. doi: 10.33723/rs.958016
• Özdemir, S., Özkan, K., Mert, A. (2020). Ekolojik bakış açısı ile iklim değişimi senaryoları. Biological Diversity and Conservation, 13(3), 361-371. doi: 10.46309/biodicon.2020.762985
• Özel, M., Kılıç, S. (2006). Küresel bir sorun olarak iklim değişikliği ve iklim politikaları. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 34, 137-169.
• Özvar, S. (2022). İklim değişikliği: Etkiler ve karşılaşılan zorluklar kapsamında bir değerlendirme. Maliye Çalışmaları Dergisi / Journal of Public Finance Studies, 0(68), 81-106. doi: 10.26650/mcd2022-1169899
• Parmak, H., Karaaslan Semiz, G. (2024). İklim değişikliği eğitimi: Fen bilimleri öğretmenlerinin bilgi ve yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. doi: 10.33711/yyuefd.1410538
• Patton, M. Q. (2015). Qualitative research and evaluation methods: Integrating theory and practice (4th bs). SAGE Publications.
• Pinto, J., Gutsche, R. E., Prado, P. (2019). Introduction: Critical challenges in communicating climate change. İçinde Climate change, media & culture: Critical issues in global environmental communication (ss. 1-12). Emerald Publishing Limited. doi: 10.1108/978-1-78769-967-020191003
• Robles, L. R. (2021). Reflecting on climate-induced migration as a human security issue: An internally-displaced-person-centered approach to understanding displacement. Journal of Human Security Studies, 10(1), 1-20. doi: 10.34517/jahss.10.1_1
• Rusmayadi, G., Salawati, U., Priyana, Y. (2024). The role of psychological adaptation in facing climate change impacts. West Science Interdisciplinary Studies, 2(02), 406-414. doi: 10.58812/wsis.v2i02.667
• Saini, N. (2023). Climate change: Its impact on equity, diversity, and livelihood of the rural population (ss. 168-193). doi: 10.4018/978-1-6684-6878-4.ch011
• Schaeffer, R., Schipper, L., Ospina, D., Mirazo, P., Alencar, A., Anvari, M., Artaxo, P., Biresselioglu, M. E., Blome, T., Boeckmann, M., Brink, E., Broadgate, W., Bustamante, M., Cai, W., Canadell, J. G., Chidichimo, M. P., Ditlevsen, P., Eicker, U., … Ziervogel, G. (2024). Ten new insights in climate science 2024. doi: 10.31219/osf.io/2ts8p
• Sezgin, S. (2024). Türkiye’de vatandaşların iklim değişikliği anksiyetesinin değerlendirilmesi. Kent Akademisi, 17(1), 1-21. doi: 10.35674/kent.1388925
• Singh, J., Chitradevi. (2024). The accelerating melting of glaciers: Impacts on earth and emerging challenges. International Journal of Advanced Research and Interdisciplinary Scientific Endeavours, 1(2), 47-58. doi: 10.61359/IJARISE2411
• Stern, N. (2007). The economics of climate change: The Stern review. Cambridge University Press.
• Stewart, A. E. (2021). Psychometric properties of the climate change worry scale. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2), 494. doi: 10.3390/ijerph18020494
• Thackeray, S. J., Robinson, S. A., Smith, P., Bruno, R., Kirschbaum, M. U. F., Bernacchi, C., Byrne, M., Cheung, W., Cotrufo, M. F., Gienapp, P., Hartley, S., Janssens, I., Hefin Jones, T., Kobayashi, K., Luo, Y., Penuelas, J., Sage, R., Suggett, D. J., Way, D., Long, S. (2020). Civil disobedience movements such as School Strike for the Climate are raising public awareness of the climate change emergency. Global Change Biology, 26(3), 1042-1044. doi: 10.1111/gcb.14978
• The Royal Society, The US National Academy of Sciences. (2020). Climate change: Evidence and causes. İçinde The Royal society. https://royalsociety.org/-/media/policy/projects/climate-evidence-causes/climate-change-evidence-causes.pdf/?utm_source= adresinden alındı.
• Theis, N. G., Light, R. (2024). Surveying the landscape of environmental social science: a bibliometric and network analysis. Environmental Research Communications, 6(6), 061003. doi: 10.1088/2515-7620/ad495d
• Tuncer, G., Sönmez, O., Dabanli, I. (2024). Cross comparison of traditional and innovative trend methodologies to understand climate change process. doi: 10.21203/rs.3.rs-4467061/v1
• United Nations Development Programme (UNDP) Türkiye. (2023, Şubat 2). İklim sözlüğü: İklim değişikliği için günlük rehber. 10.12.2024 tarihinde https://www.undp.org/tr/turkiye/blog/iklim-sozlugu-iklim-degisikligi-icin-gunluk-rehber adresinden alındı.
• United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO). (1992). The Oceans and climate: A guide to present needs. İçinde IOC technical series. https://unesdoc.unesco.org/notice?id=p::usmarcdef_0000090630 adresinden alındı.
• Usman, S., Jayeoba, J. O., Kundiri, A. (2024). Climate change at a global concept: Impacts and adaptation measures. International Journal of Environment and Climate Change, 14(6), 445-459. doi: 10.9734/ijecc/2024/v14i64242
• Usta, G. (2023). Bibliometric analysis of climate crisis and climate change research. Biological Diversity and Conservation. doi: 10.46309/biodicon.2023.1299667
• Venghaus, S., Henseleit, M., Belka, M. (2022). The impact of climate change awareness on behavioral changes in Germany: changing minds or changing behavior? Energy, Sustainability and Society, 12(1), 8. doi: 10.1186/s13705-022-00334-8
• Whitmarsh, L., Capstick, S. (2018). Perceptions of climate change. İçinde Psychology and climate change (ss. 13-33). Elsevier. doi: 10.1016/B978-0-12-813130-5.00002-3
• Wolf, J., Moser, S. C. (2011). Individual understandings, perceptions, and engagement with climate change: Insights from in‐depth studies across the world. WIREs Climate Change, 2(4), 547-569. doi: 10.1002/wcc.120
• Yılmaz-Na, E. (2023). Kum Saati Tersine Dönüyor: Sürdürülebilir Bir Geleceğe Doğru İklim Değişikliği Eğitimi Uygulamalarına Yönelik Eleştirel Bir Bakış Ve Çözüm Önerileri. E. Özmete, A. Keser, M. Demirbilek, İ. Şengün (Ed.), İklim Değişikliği ve Sağlık: Çevre Adaleti Ve Gıda Güvencesi içinde (223-228). Nobel Tıp Kitabevleri.