KARŞILAŞTIRMALI ANAYASA HUKUKUNDA VE TÜRKİYE'DE TORBA KANUN

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 2, 643 - 690, 07.07.2023

Selin Esen Arnwine , Bahadır Yeşilırmak

https://doi.org/10.33629/auhfd.1280579

Cited By: 1

Öz

Yasaların yapılma usulü ve sahip olmaları gereken biçimsel ve maddi özellikleri demokratik hukuk devletinin önemli konularından biridir. Torba kanun, genellikle hızlandırılmış yasama usulü kullanarak birbiriyle ilgisi olmayan çok sayıda konuyu çok sayıda maddeden oluşan tek bir yasada düzenleyen bir yöntemdir. Bu usul, Türkiye de dâhil olmak üzere çok sayıda ülkede sıklıkla uygulanan ve çok eleştirilen yasa türlerinden biridir. Bu makalede demokratik hukuk devletinde olması gereken nitelikli yasa kavramı ve bunun temel özellikleri; torba kanun kavramı, torba kanunun konusu, özellikleri, olumlu ve olumsuz yönleri ve torba kanun uygulamasını sınırlamaya ya da kaldırmaya yönelik hukuki araçlar karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

torba kanun, nitelikli yasa, demokratik hukuk devleti, İçtüzük, Anayasa yargısı

Kaynakça

• Anayurt, Ömer, Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, (Seçkin, 2022).
• Argama, Rizky, “Major Procedural Flaws Mar the Omnibus Law” Indonesia at Melbourne Blog, The University of Melbourne-Centre for Indonesian Law, Islam and Society (CILIS), (09.10.2020), https://indonesiaatmelbourne.unimelb.edu.au/major-procedural-flaws-mar-the-omnibus-law/ Erişim: 24.02.2023.
• Arslan, Gündüz Alp, Anayasa Hukukunda Kanun Kavramı, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara: 2016.
• Bar-Siman-Tov, Ittai, “An Introduction to the Comparative and Multidisciplinary Study of Omnibus Legislation”, Comparative Multidisciplinary Perspectives on Omnibus Legislation, Ed. Ittai Bar-Siman-Tov (Springer, 2021): 1-31.
• Bakırcı, Fahri, “Anayasa Mahkemesinin Eylemli İçtüzük Kuralına İlişkin İçtihat Değişikliğinin Gerekçesi Üzerine”, TBB Dergisi, S. 112, (2014): 257-296.
• Çiçek, Cemil, Kanun Yapım Süreci Sempozyumu, Ed. İrfan Neziroğlu ve Fahri Bakırcı, (Ankara: TBMM Basımevi, 2011): 15-21.
• Deveci, Hıfzı, “Torba Yasalar ve Yasama Sürecindeki İçtüzük İhlallerinin Şekil Denetimi Sorunu”, TBB Dergisi, S. 117, (2015): 55-90.
• Dodek, Adam M., “Omnibus Bills: Constitutional Constraints and Legislative Liberations”, Ottawa Law Review, Vol. 48, no. 1, (2017): 1-42.
• Drinóczi, Timea “Concept of Quality in Legislation-Revisited: Matter of Perspective and a General Overview”, Statute Law Review, Vol. 36, No. 3 (2015): 211-227.
• Ergül, Ozan, “Türkiye’de Yasama Siyasetinin Temel Sorunları:Torba Kanunlar ve Duruma Özel Kanunlar”, http://yasaizleme.org.tr/turkiyede-yasama-siyasetinin-temel-sorunlari-torba-kanunlar-ve-duruma-ozel-kanunlar. Erişim: 10.04.2023.
• Gilbert, Micheal D., “Single Subject Rules and the Legislative Process” University of Pittsburgh Law Review, Vol. 67, (2006): 803-870.
• İba, Şeref , “Ülkemizde ‘Temel Kanun’ ve ‘Torba Kanun’ Uygulamaları”, Ankara Barosu Dergisi, S.1 (2011): 197-202.
• İzgi, Ömer ve Gören, Zafer, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Yorumu. Cilt II, Ankara: TBMM Basımevi, 2022. Kirchhoff, Denis ve Tsuji, Leonard J. S., “Reading Between The Lines of the ‘Responsible Resource Development’ Rhetoric: The Use Ofomnibus Bills to ‘Streamline’ Canadian Environmental Legislation”, Impact Assessment and Project Appraisal, Vol. 32, no. 2, (2014): 108-120.
• Krutz, Glen S., “Omnibus Legislating in the U.S. Congress”, Comparative Multidisciplinary Perspectives on Omnibus Legislation, Ed. Ittai Bar-Siman-Tov (Springer, 2021): 35-51.
• Meßerschmidt, Klaus, “Omnibus Legislation in Germany: A Widespread Yet Understudied Lawmaking Practice”, Comparative Multidisciplinary Perspectives on Omnibus Legislation, Ed. Ittai Bar-Siman-Tov (Springer, 2021): 115-137.
• Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku. Gözden Geçirilmiş 22. Baskı, Ankara: Yetkin, 2022.
• Popelier, Patricia, “Mosaics of Legal Provisions”, European Journal of Law Reform, Vol. 7, (2005): 47-57.
• Satrio, Abdurrachman, “A Strategic Move or a Missed Chance? An Analysis of the Indonesian Constitutional Court Decision on the Omnibus Law on Job Creation”, The International Association of Constitutional Law (IACL-AIDC) Blog, (17.02.2022), https://blog-iacl-aidc.org/new-blog-3/2022/2/17/a-strategic-move-or-a-missed-chance-an-analysis-of-the-indonesian-constitutional-court-decision-on-the-omnibus-law-on-job-creation. Erişim: 24.02.2023.
• Serrano, María Rosa Ripollés, “Las leyes ómnibus no quiebran per se el principio de seguridad jurídica. Inconstitucionalidad indirecta por contravención de normativa estatal básica: Comentario a la Sentencia del Tribunal Constitucional 161/2019, de 12 de diciembre de 2019. Recurso de inconstitucionalidad 878/2019. (Boe Núm. 10, de 11 de Enero de 2020)” Revista De Las Cortes Generales, No. 108, (2020): 377-396.
• Sinclair, Barbara L., Unorthodox Lawmaking: New Legislative Processes in the US Congress, 5th ed, Washington DC: CQ Press, 2016.
• Şahin, Mehmet Ali, Kanun Yapım Süreci Sempozyumu, Ed. İrfan Neziroğlu ve Fahri Bakırcı, (Ankara: TBMM Basımevi, 2011): 21-26.
• Şirin, Tolga, Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Kanun Kavramı. İstanbul: Oniki Levha, 2019.
• Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku. 19’uncu Bası, İstanbul; Beta Basım Yayım, 2015.
• Teziç, Erdoğan, “Torba Kanun”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s. 1, (2015): 3-9.
• Van der Sloot, Bart,“The Quality of Law: How the European Court of Human Rights gradually became a European Constitutional Court for privacy cases”, JIPITEC, vol. 11 no.2, (2020): 160-185.
• Waldron, Jeremy, “Principles of Legislation”, The Least Examined Branch. The Role of Legislatures in the Constitutional State, Ed. Richard W. Bauman, Tsvi Kahana, (Cambridge University Press, 2006):15-32.
• Zieske, William F., “Demystifying the USA Patriot Act”, Illinois Bar Journal, (2004): 82.