Üst-Orta ve Yüksek Gelir Grubundaki Ülkelerde Dış Ticaret-Gelir Eşitsizliği İlişkisi: Panel ARDL Analizi

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 455 - 472, 28.03.2024

Vildan Saba Aktop

https://doi.org/10.18037/ausbd.1407388

Öz

Dünya ticaretinin serbestleşmesi ile kaynakların etkin bir şekilde kullanılması sonucunda refahın artacağı öngörülmektedir. Ancak küreselleşmenin hızlandığı günümüzde dünya gelirindeki artışa rağmen dünyadaki gelir dağılımının adil olmadığı görülmektedir. Bu nedenle dünyadaki dış ticaretin refah ve gelir dağılımı eşitsizliği üzerindeki etkisinin ortaya konulması önemlidir. Bu çalışmanın amacı; üst-orta ve yüksek gelir grubunda yer alan 30 ülkede 2004-2020 dönemi için mal ve hizmet ihracatı, ithalatı, tasarruflar ve enflasyon ile gini endeksi arasındaki uzun dönemli ilişkiyi ve nedensellik ilişkisini araştırmaktır. Panel ARDL yöntemi ile yapılan çalışmada panel birim kök testi, eşbütünleşme testi, PMG tahmincisi ile katsayı tahmini ve nedensellik testleri yapılmıştır. Panel ARDL-PMG ve Dumitrescu-Hurlin nedensellik testinin kullanıldığı analizde ihracat, ithalat, tasarruflar ile gini endeksi arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Gini endeksi üzerinde ihracat ve tasarrufların negatif, ithalatın pozitif bir etkisi olduğu saptanmıştır. Ayrıca ihracat, ithalat ve tasarruftan gini endeksine doğru nedensellik ilişkisi saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gelir Eşitsizliği, Dış Ticaret, Panel ARDL Yöntemi, Dumitrescu-Hurlin Nedensellik Testi

Foreign Trade-Income Inequality Relationship in Upper-Middle and High-Income Group Countries: Panel ARDL Analysis

Öz

It is predicted that prosperity will increase as a result of the liberalization of world trade and the effective use of resources. However, today, when globalization is accelerating, it is seen that the income distribution in the world is not fair despite the increase in world income. For this reason, it is important to reveal the impact of world foreign trade on welfare and income inequality. The aim of this study to investigate the long-term relationship and causality relationship between exports and imports of goods and services, savings, inflation and the gini index for the period 2004-2020 in 30 countries in the upper-middle- and high-income groups. In the study conducted with the panel ARDL method, coefficient estimation and causality tests were performed with panel unit root test, cointegration test and PMG estimator. In the analysis using Panel ARDL-PMG and Dumitrescu-Hurlin Causality Test, a cointegration relationship was detected between exports, imports, savings and gini index. It was determined that exports and savings had a negative effect on the gini coefficient, while imports had a positive effect. Additionally, a unidirectional causality was found from exports, imports and savings to the gini index.

Anahtar Kelimeler

Income Inequality, Foreign Trade, Panel ARDL Method, Dumitrescu-Hurlin Causality Test

Kaynakça

• Ali, R. Alwang, J. ve Siegel, P. B. (1991). Is export diversification the best way to achieve export growth and stability? A look at three African countries. The World Bank Policy Research Working Paper Series, 729, 1-43. http://documents.worldbank.org/ en/publication/documents-reports
• Aradhyula, S. V., Rahman, T. ve Seenivasan, K. (2007). Impact of international trade on income and income inequality. Proceedings of the 2007 Annual Meeting, July 29-1 August 2007, Portland, Oregon: American Agricultural Economics Association. doi: 10.22004/ag.econ.9999
• Barusman, A. F. ve Barusman, Y. S. (2017). The impact of international trade on income inequality in the United States since 1970’s. European Research Studies Journal, 20(4A), 35-50. http://ersj.eu/dmdocuments/2017-xx-4-a-3.pdf
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme kavramı ve küreselleşme sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32, 25-34. Erişim adresi: http://www.mfa.gov.tr
• Couto, V. (2018, September). Does foreign direct investment lower income inequality? New evidence and discussion on the role of serviceo (Captive Centers). Final Paper: Redlas Conference, Buenos Aires. Erişim adresi: http://www.cepal.org/
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de gelir eşitsizliği ve yoksulluk. Sosyal Siyaset Konferansları, 59(2), 89-132. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/888/10108
• Çelik, S. ve Basdas, U. (2010). How doesg affect income inequality? A panel data analysis. Int Adv Econ Res, 16, 358-370. doi:10.1007/s11294-010-9281-0
• Çeştepe, H., Yıldız, H. ve Mukiyen Avcı, G. (2019). İhracata dayalı büyümede kurumların rolü: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler örneği. Maliye Dergisi, 177, 40-69. Erişim adresi: http://ms.hmb.gov.tr
• Dar, A. ve Amirkhalkhali, S. (2003). On the impact of trade openness on growth: Further evidence from OECD countries. Applied Economics, 35(16), 1761-1766. doi:10.1080/0003684032000129020
• Dollar, D. ve Kraa, A. (2004). Trade, growth, and poverty. The Economic Journal, 114(493), 22-49. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/3590109
• Dorn, F., Fuest, C. ve Potrafke, N. (2021). Trade openness and income inequality: New empirical evidence. Economic Inpuiry, 60(1), 202-223. doi:10.1111/ecin. 13018
• Gourdon, J., Maystre, N. ve Melo, J. (2006). Openness, inequality and poverty: Endowments Matter. CEPR Working Paper, No. 5738. doi:10.2139/ssrn.913782
• Kuznets, S. (1995). Economic growth and income inequality. American Economic Review, 45, 1-28. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/1811579
• Lee, C., Nielson, F. ve Alderson, A. S. (2007). Income inequality, Global economy and the state. Oxford Journals, 86(1), 77-111. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/ 4495028
• Lee, C. C., Yuan, Z. ve Ho, S. (2022). How does export diversification affect income inequality?. International evidence, Structural Change and Economic Dynamics, 63, 410-421. doi:10.1016/j.strueco.2022.06.010
• Lim, G.C. ve McNelis, D. (2014). Income inequality, trade and financial openness. Melbourne Institute Working Paper, No. 7/14. Erişim adresi: http://papers.ssrn.com/sol3/ papers.cfm?abstract_id=2425068
• Londono, J.L. ve Szekely, M. (1997). Distributional surprises after a decade of reforms: Latin America in the nineties. Inter American Development Bank Working Paper, No. 352. http://ideas.repec.org/p/idb/wpaper/4080.html
• Lorenz, M. O. (1995). Methods of measuring the concentration of wealth. Publications of The American Statistical Association, 9(70), 209-219. Erişim adresi: http://api.semantic scholar.org /CorpusID:153556187
• Lundberg, M. ve Squire, L. (2003). The simultaneous evolution of growth and inequality. The Economic Journal, 113(487), 326-344. Erişim adresi: http://www.jstor.org/stable/ 3590323
• Meschi, E. ve Vivarelli, M. (2009). Trade and income inequality in developing countries. World Development, 37(2), 287-302. doi:10.1016/j.worlddev.2008.06.002
• Monnin, P. (2014). Inflation and income in developed economies. CEP Working Paper, No. 1401. doi:10.2139/ssrn.2444710
• Onakoya, A., Babatunde, J. ve Ogundajo, G. (2019). Poverty and trade liberalization: Empirical evidence from 21 African countries, Economic Research. Ekonomska Istraživanja, 32(1), 635-656. doi:10.1080/1331677X.2018.1561320
• Oral Çevirmez, E. (2021). Türkiye’nin ihracatında bölgesel ve sektörel yoğunlaşma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 13(1), 1-15. Erişim adresi: http://dergipark.org.tr/tr/pub/ebd/ issue/64174
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels, Discussion Paper, No. 1240. http://docs.iza.org/dp1240.pdf
• Pham, T. H. H. (2014). Intra-regional trade and income inequality: Where do we stand? Lemna Working Paper, No. 4272. http://hal.science/hal-01087366/document
• Richardson, J. D. (1995). Income inequality and trade: How to think, What to conclude. Journal of Economic Perspectives, 9(3), 33-55. doi:10.1257/jep.9.3.33
• Roser, M. ve Cuaresma, J. C. (2014). Why is income inequality increasing in the developed world? The Review of Income and Wealth, 62(1), 1-27. doi:10.1111/ roiw.12153.
• Spilimbergo, A., Londoño, J. L. ve Székely, M. (1997). Income distribution, factor endowments, and trade openness. Journal of Development Economics, 59(1), 77-101. doi:10.1016/S0304-3878(99)00006-1
• Tokmak, T. ve Ay, A. (2021). Dış ticaretin gelir dengesizliği üzerindeki etkileri: Üst-orta gelirli ülkeler için panel veri analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 13(1), 72-110. Erişim adresi: http: dergipark.org.tr/pub/ebd/issue/64174/842074
• Uzay, N. (2012). Gelir dağılımı-tasarruf ilişkisi: Kayseri’deki girişimcilerin tasarruf davranışlarını belirlemeye yönelik bir uygulama. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2012/113. Erişim adresi: http://www.econstor.eu/bitstream/ 10419/81589/1/730488225.pdf
• Wood, A. (1994). North-south trade, employment and inequality: Changing fortunes in a skill-driven world. Clarendon Press. Erişim adresi: http://www.jstor.org/ stable/4192529
• World Bank Indicators, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.PP.CD?most_ recent_value_desc=true
• World Bank Poverty and Inequality Platform. Erişim adresi: https://data.worldbank.org/ indicator/SI.POV.GINI