TÜRKÇE ve ALMANCA’DAKİ KÖPEK SÖZCÜĞÜNE YER VEREN DEYİMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI

Year 2018, Volume: 6 Issue: 15, 1102 - 1112, 28.11.2018

Yılmaz Yeşil , Muhammet Koçak

https://doi.org/10.33692/avrasyad.510054

Abstract

Toplumların hayatında belirli kavram ve varlıklar aracılığıyla duygu ve düĢüncelerin ifade edilmesi oldukça yaygındır. Ġnanç ve benzetme eksenlerinde kullanılan varlıklar toplumsal çağrıĢımlardan yararlanılarak ortak benzetme yönü kullanılarak anlatımın zengin ve etkili kılınmasına hizmet etmektedir. Bu çağrıĢıma hizmet eden nesneler arasında hayvanlar da oldukça önemli bir yere sahip olmuĢtur. Bu hayvanlar arasında gücü temsil eden aslan, kurnazlığı temsil eden tilki, Ģansı temsil eden balık ise, köleliği ve karakter zafiyetini temsil etmek gayesi ile köpek kullanılmıĢtır. Bu çalıĢmada köpek sözcüğünün kullanıldığı deyimlerin Türkçe ve Almancadaki çağrıĢımı üzerinde durulmuĢ, karĢıladıkları anlamlardan yola çıkılarak toplumsal çıkarımlar hakkında kıyaslama yapılmaya çalıĢılmıĢtır.
Bu çalıĢmada giriĢ bölümünde dil, deyim ve deyim-kültür iliĢkisi üzerine kısaca değinilmiĢtir. Daha sonra köpeğin her iki toplumdaki yerinden bahsedilmiĢtir. Devamında deyimler tablo Ģeklinde açıklamaları, anlamca olumlu veya olumsuz olması ile içerdiği anlam verilmiĢtir. Deyimler ait oldukları milletin karakter, gelenek, tutum, davranıĢ ve inançlarını yansıtır. Bu nedenle bir toplumun değer yargılarını bu sözlerden hareketle anlayabiliriz. Fakat köpek ile olan deyimlerin her iki dilde de çoğunlukla olumsuz bir anlam ifade etmesi ve bunula birlikte Almanya’da köpeklere çok önem verilmesine rağmen deyimlerden çıkan anlamların beklenilenin aksine negatif anlam içermesi bu durumun pek deyimlere yansımadığını görülmektedir. KarĢılaĢtırmalı olarak yapılacak analizlerin kültürleraraı ortaklığı, farklılığı ve kültürün dile ne Ģekilde yansıdığını göstermesi açısından bu yönde çalıĢmaların yararlı sonuçlar doğuracağı düĢünülmektedir.

Keywords

Türkçe, Almanca, Köpek, Deyim

References

• AKSOY, Ö.A. (1988) Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1-2, ĠSTANBUL: Ġnkılap Kitapevi.