МЕТОДЫ И ПОДХОДЫ К ОБУЧЕНИЮ АУДИРОВАНИЮ ИНОСТРАННЫХ СТУДЕНТОВ-ФИЛОЛОГОВ

Year 2025, Volume: 13 Issue: 42, 239 - 256, 25.03.2025

Ömer Biçer

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1589328

Abstract

Статья посвящена исследованию развития навыков аудирования у иностранных студентов-филологов, изучающих русский язык. Целью работы является выявление эффективных методов и техник обучения аудированию, способствующих улучшению восприятия устной речи и формированию связного высказывания. В рамках исследования проведен анализ существующих методик обучения, акцентирующих внимание на коммуникативном подходе и использовании цифровых технологий. Методы исследования включают анализ научно-методических источников, синтез информации, а также экспериментальную работу с использованием разнообразных заданий для развития всех видов речевой деятельности. В экспериментальной части исследования принимали участие студенты 2-3 курсов ВУЗа, в ходе которых была реализована система заданий на основе произведения А.П. Чехова «Толстый и тонкий». Результаты эксперимента показывают, что наиболее эффективными для развития навыков аудирования являются задания, включающие прослушивание аудиотекстов с последующими устными и письменными заданиями, обсуждения в группе и работа с новыми словами. Опросы до и после эксперимента показали улучшение уровня восприятия русской речи, снижение трудностей с распознаванием и интерпретацией информации, а также повышение интереса к заданиям, связанным с аудированием и анализом текстов. В дальнейшем такие методы могут быть использованы для создания эффективных программ обучения, направленных на повышение уровня языковой компетенции иностранных студентов в области аудирования и общего владения русским языком. Данные результаты подчеркивают важность интеграции теоретических и практических методов обучения, что способствует более глубокому освоению языка и развитию ключевых коммуникативных навыков.

Keywords

Rusça, yabancı öğrenciler, filolojik disiplinler, iletişim temelli görevler, dinleme

RUSÇA ÖĞRENEN YABANCI ÖĞRENCİLERİN-FİLOLOGLARIN DİNLEME BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Abstract

Makale, Rusça öğrenen yabancı dil öğrencilerinin dinleme becerilerinin geliştirilmesini ele almaktadır. Dinleme sürecinin, konuşulan dili işitme ve anlama aşamalarını içerdiği ve böylece konuşma sırasında anlamlı bir ifade oluşturmayı sağladığı belirlenmiştir. Rusça öğrenen yabancı dil öğrencilerinin dinleme becerilerinin geliştirilmesinde en uygun görevlerin iletişim temelli görevler olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın materyali, yabancı öğrencilerin dinleme becerilerinin geliştirilmesi sorununa ilişkin bilimsel ve metodolojik kaynaklardan oluşmaktadır. Araştırma yöntemleri olarak analiz, sentez, bilginin genelleştirilmesi ve üniversitelerdeki 2. ve 3. sınıf öğrencisi olan yabancı dil öğrencilerinin dinleme becerilerinin geliştirilmesine yönelik görevler sisteminin uygulanması için yapılan deneysel çalışma kullanılmıştır. Çalışmaya toplam 20 kişi (1 sınıf) katılmıştır. Anket ve A.P. Çehov’un "Şişman ve Zayıf" adlı eserinden pratik görevler de deneysel yöntem olarak kullanılmıştır. Sözlü ifadeyi algılama becerisinin, yabancı dil eğitimi sürecinin önemli hedeflerinden biri olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte, yabancılar için hem ana dillerinde hem de yabancı dillerde iletişimsel yeterliliklerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Yabancı öğrencilere Rusça öğretiminin, yazma, konuşma, dinleme ve okuma gibi tüm dil becerilerinde çalışmayı içermesi gerektiği vurgulanmaktadır. Sunulan pratik görevler sistemi sadece dinlemeyi değil, aynı zamanda her türlü dil becerisini de kapsamaktadır ve herhangi bir edebi eserin incelenmesi sürecinde kullanılabilir.

Keywords

Rusça, yabancı öğrenciler, filolojik disiplinler, iletişim temelli görevler, dinleme

METHODS AND APPROACHES TO TEACHİNG LİSTENİNG COMPREHENSİON TO FOREİGN PHİLOLOGY STUDENTS

Abstract

The article is dedicated to the study of the development of listening skills in foreign philology students learning Russian. The aim of the study is to identify effective methods and techniques for teaching listening comprehension that contribute to improving the perception of spoken speech and the formation of coherent statements. The research includes an analysis of existing teaching methodologies that emphasize the communicative approach and the use of digital technologies. The research methods include the analysis of scientific and methodological sources, synthesis of information, as well as experimental work using various tasks to develop all types of speech activities. The experimental part involved second- and third-year university students, who completed a set of tasks based on Anton Chekhov’s short story "Fat and Thin". The results of the experiment indicate that the most effective exercises for developing listening skills include listening to audio texts followed by oral and written tasks, group discussions, and working with new vocabulary. Pre- and post-experiment surveys demonstrated an improvement in students’ perception of Russian speech, a reduction in difficulties with recognition and interpretation of information, and an increased interest in tasks related to listening comprehension and text analysis. In the future, these methods can be applied to create effective training programs aimed at improving the listening competence of foreign students and their overall proficiency in Russian. These findings highlight the importance of integrating theoretical and practical teaching methods, facilitating deeper language acquisition and the development of key communicative skills.

Keywords

Russian language, foreign students, philological disciplines, communicative tasks, listening, speaking

References

• Averko Antonovich, E. V. (2013). Audirovaniye v izuchenii russkogo yazyka inostrannymi studentami. Vestnik Kazannskogo tehnologicheskogo universiteta Т. 16. № 15. s. 190-192.
• Solovova, E. N. (2005). Metodika obucheniya inostrannym yazykam. Bazovyy kurs lektsiy. Moskva: Prosveshcheniye, 3-e izdanie, s. 11.
• Gulyants, A. B., Gulyants, S. B., Semina, V. V. (2020). Problema razvitiya navykov govoreniya na inostrannom yazyke. Vestnik MGPU. Seriya "Filologiya. Teoriya yazyka. Yazykovoye obrazovaniye", 3(39), 133–140.
• Dzhankhotova, Z. K., Abazova, L. M., & Gutaeva, Zh. Zh. (2021). Problemy razvitiya ustnoy rechi studentov-inofonov pri distantsionnom obuchenii na urokakh RKI. Perspektivy nauki, 1(136), s. 47–52.
• Dmitrieva, D. D. (2021). Ispol'zovaniye nauchno-populyarnykh filmov pri obuchenii govoreniyu na zanyatiyakh po russkomu yazyku kak inostrannomu. Azimut nauchnykh issledovaniy: pedagogika i psikhologiya, t. 10, 4(37), 80–82.
• Ivanova, M. A. (2020). Ispol'zovaniye neadaptirovannykh audio- i videomaterialov pri formirovanii navykov govoreniyu na prodvinutom etape obucheniya Yazykovoye obrazovaniye. Metodika prepodavaniya filologicheskikh disciplin russkomu yazyku kak inostrannomu. Russkiy yazyk kak inostrannyy: metodika molodykh: sb. nauchn. trudov molodykh issledovateley. MGOU, 44–49.
• Konovalova, L. P. (2021). Opytno-eksperimental'naya rabota po razvitiyu navykov govoreniyu po russkomu yazyku kak inostrannomu na nachal'nom etape obucheniya v vuze. Mir nauki. Pedagogika i psikhologiya, 1, t. 9. https://mir-nauki.com/PDF/06PDMN121.pdf
• Ivanova, I. S., & Ilyina, S. A. (2021). Integratsiya Youtube-kanalov v obrazovatel'nyy protsess pri obuchenii audirovaniyu v distantsionnom formate. Dovuzovskiy etap obucheniya v Rossii i mire: yazyk, adaptatsiya, sotsioum, spetsial'nost'. Aktual'nye voprosy realizatsii obrazovatel'nykh programm na podgotovitelynykh fakul'tetakh dlya inostrannykh grazhdan: sb. st. IV Mezhdunar. kongressa prepodavateley i rukovoditeley podgotovitelykh fakul'tetov (otdeleniy) vuzov RF i V Vseros. nauch.-prakt. konf., 328–333.
• Ilyunina, A. A. (2020). Iz opyta prepodavaniya RKI v distantsionnom rezhime na primere audirovaniya. Vestnik Tul'skogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Sovremennyye obrazovatel'nye tekhnologii v prepodavanii yestestvennonauchnykh distsiplin, 1 (19), 144–145.
• Iosifova, V. E. (2020). E. Govorenie v praktike obucheniya russkomu yazyku kitayskikh studentov. Pedagogicheskoye obrazovaniye i nauka, 4, 108–111.
• Pustovit, M. Yu. (2021). Aspekty prepodavaniya metodicheskikh distsiplin studentam-filologam v usloviyakh distantsionnogo obucheniya. Vestnik MGPU. Seriya "Filologiya. Teoriya yazyka. Yazykovoye obrazovaniye", 2(42), 110–116. https://doi.org/10.25688/2076-913X.2021.42.2.11
• Satretdinova, A. Kh., & Penskiye, Z. P. (2022). Metodika raboty s audiotekstom na zanyatiyakh russkogo yazyka kak inostrannogo. Perspektivy nauki, 5(152), 208–211.
• Spish'yakova, A. (2021). Distantsionnoe obucheniye prodvinutykh studentov razgovornoy praktike russkogo yazyka kak inostrannogo. RKI: Lingvometodicheskaya obrazovatelnaya platforma: sb. trudov Mezhdunar. nauch.-prakt. konf., posvyashchennoy 145-letiyu Belgorodsk. gos. nats. issled. un-ta. Belgorod, 366–371.
• Titova, A. V. (2020). Audirovaniye na nachal'nykh etapakh obucheniya russkomu yazyku kak inostrannomu. Problemy modernizatsii sovremennogo vyshego obrazovaniya: lingvisticheskie aspekty: materialy VI Mezhdunar. nauch.-metod. konf., 365–368.